Przedsiębiorcy mają możliwość korzystania z ofert zakupów na raty. W ofertach sklepów coraz częściej pojawiają się propozycje rozłożenia należności na 0% raty, co jeszcze bardziej przyciąga do skorzystania z takiej formy zapłaty. Problem jednak powstaje, gdy chcemy prawidłowo ująć zakup na raty w księdze przychodów i rozchodów.
Faktura na pełną wartość towaru
Podczas zakupów na raty przedsiębiorca, mimo że nie wpłacił całej należności, otrzymuje fakturę dokumentującą zakup, gdzie wskazana jest pełna wartość zakupionego towaru. W pozycji Zapłacono jednak podana jest jedynie faktycznie uiszczona opłata za pierwszą ratę, co jest zgodne z rzeczywistym przebiegiem transakcji. Kolejne raty rozpisane są w załączonym do umowy sprzedaży na raty harmonogramie spłaty z podanymi datami upływu płatności kolejnych rat.
Czasem informacja o kolejnej racie dołączana jest do faktur wystawianych w związku z inną usługą/towarem nabywanym od tego samego sprzedawcy. Rata nie będzie jednak pozycją faktury, a jedynie informacją (wielkość raty może zostać dodana do widniejącej na fakturze podsumowującej kwoty do zapłaty). Nie księguje się zatem kolejnych rat z tych faktur. Spowodowałoby to zdublowanie kosztu, co byłoby błędem.
Księgowanie zakupu na raty - 2016
Otrzymaną fakturę, na której widnieje pełna wartość towaru, przedsiębiorca zgodnie z datą wystawienia ewidencjonuje w księdze przychodów i rozchodów w wartości netto (w przypadku, gdy zakupu dokonuje czynny podatnik VAT) lub brutto (w przypadku, gdy zakupu dokonuje nievatowiec). Pomimo tego, że zapłata została rozbita na raty, przedsiębiorca ujmuje całą wartość faktury w kosztach podatkowych. Jeżeli zakupiony w systemie ratalnym towar stanowić będzie dla przedsiębiorcy środek trwały, to kosztem podatkowym będą odpisy amortyzacyjne. Podatek VAT zgodnie z datą otrzymania faktury również w całości będzie podlegał doliczeniu.
Finansowanie ratalne - korekta kosztów do 2015 roku
Do końca roku 2015 obowiązywała korekta kosztów, jeśli należność nie została uregulowana w terminie.
Mimo że przedsiębiorca zaksięgował całą wartość faktury do kosztów uzyskania przychodu zgodnie z przepisami obowiązującymi do końca roku 2015, jeżeli nie uiścił całej należności w ustawowym terminie (30 dni od daty płatności, gdy okres płatności był krótszy niż 60 dni lub 90 dni, jeśli termin płatności był dłuższy niż 60 dni) był zobowiązany o tę nieopłaconą część pomniejszyć koszty okresu, w którym upłynie ustawowy termin. Dopiero w momencie każdorazowego spłacania poszczególnych rat można było je z powrotem ująć koszt w tej części, jaka została opłacona.
Zakup na raty a korekta kosztów po 1 stycznia 2016
Wraz z pierwszym stycznia 2016 r. weszły w życie nowe przepisy odnośnie do dokonywania korekty kosztów. Zniosły one obowiązek dokonywania korekty kosztów z tytułu nieuregulowanych zobowiązań. Nie oznacza to, że można zapomnieć o regulowaniu zobowiązań i rozliczaniu płatności. Należy pamiętać, że okres przedawnienia w odniesieniu do podatków to 5 lat. Mimo zmiany przepisów organy podatkowe w dalszym ciągu mogą dokonywać kontroli ksiąg z lat obowiązywania korekty kosztów, tzn. 2013, 2014, 2015.
Ustawodawca przewidział, że może nastąpić sytuacja, w której koszty wyksięgowane w latach 2013-2015, zostały opłacone w roku 2016. W takim wypadku przedsiębiorcy po opłaceniu zaległości mogą wydatek ponownie zaliczyć do kosztów.
W taki sam sposób należy postąpić w przypadku płatności ratalnej. Jeśli wyksięgowaniu uległa część niezapłaconego zobowiązania i co miesiąc przedsiębiorca będzie opłacał kolejną ratę, co miesiąc do kosztów ponownie można zaliczyć opłaconą część.
Odsetki przy spłacanych ratach
Nie zawsze raty oprocentowane są stawką 0%. W przypadku gdy do rat doliczane są odsetki, będą one kosztem. Warunkiem ujęcia ich w kosztach jest jednak ich opłacenie. Tak też tylko zapłacone odsetki mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Będą one ujmowane oddzielnie w KPiR w kolumnie 13 jako pozostałe wydatki. Zwykle dla celów księgowych do ujęcia odsetek w księdze wykorzystuje się dowód wewnętrzny, pod który podpinany jest dowód zapłaty.
Rozliczanie w podatkowej księdze przychodów i rozchodów zakupu na raty jest zatem możliwe.
