Wsparcie dla MŚP przechodzących okresowe trudności

Fundusze Europejskie to nie tylko środki dla firm, które doskonale się rozwijają i szukają dotacji na wdrożenie innowacyjnych pomysłów. Unia Europejska wspiera również podmioty, które z różnych przyczyn znalazły się w trudnej sytuacji. Mowa tutaj o takich przypadkach jak kryzys gospodarczy w regionie, spadek popytu na oferowane przez firmę produkty lub usługi, utrata wykwalifikowanych pracowników, długotrwała choroba kluczowych pracowników oraz trudności przedsiębiorstwa wynikające z dostosowywania się do zachodzących zmian. Zobaczmy zatem, kto jest odpowiedzialny za wsparcie dla MŚP przechodzących okresowe trudności.

Wsparcie dla MŚP - gdzie się zgłosić?

Na początku wspomnijmy, że to Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości jest odpowiedzialna za wdrożeniu ogólnopolskiego projektu „Wsparcie firm w okresowych trudnościach”. Środki na ten cel zostały zabezpieczone w programie Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021–2027, działanie 1.3 Kadry nowoczesnej gospodarki. Należy wyraźnie podkreślić, że projekt wspiera wyłącznie podmioty, które znalazły się na wczesnym etapie problemów. Co to oznacza w praktyce? Firma nie może liczyć na dotację, która poprawi jej sytuację finansową. Oferowane w projekcie wsparcie ma jedynie charakter pozafinansowy i obejmuje szkolenia oraz doradztwo. Przedsiębiorca, który spełnia wymogi formalne udziału w projekcie, może zgłosić do jednego z niżej wymienionych operatorów, z którymi PARP podpisał umowę:

1. CERTES Sp. z o.o. – projekt pn. „Postaw swój biznes na nogi” realizowany w okresie od maja 2024 roku do października 2026 roku (zakłada się, że w projekcie wsparciem zostanie objętych 605 osób, na co operator ma zabezpieczone 12,6 mln zł);
2. QS Zurich Sp. z o.o. – projekt pn. „Stacja: nowe otwarcie” realizowany w okresie od maja 2024 roku do czerwca 2026 roku (zakłada się, że ze wsparcia skorzysta 127 przedsiębiorstw, na co zabezpieczono kwotę 9,7 mln zł);
3. Krajowa Izba Gospodarcza we współpracy z Instytutem ADN – projekt pn. „Kompleksowe wsparcie firm w okresowych trudnościach” realizowany w okresie od lipca 2024 roku do czerwca 2027 roku (wsparciem ma zostać objętych około 508 przedsiębiorstw, na co zostanie przeznaczone 13,1 mln zł);
4. KDK Info Sp. z o.o. w partnerstwie ADN Akademia biznesu Sp. z o.o. – projekt pn. „Kompleksowy program wsparcia firm w okresowych trudnościach” – realizowany w okresie od czerwca 2024 roku do czerwca 2027 roku (wsparciem zostanie objętych około 460 przedsiębiorstw – operator przeznaczy na ten cel 9,9 mln zł);
5. CTS Customized Training Solutions w partnerstwie z Dolnośląską Agencją Rozwoju Regionalnego – projekt pn. „Centrum wsparcia MŚP w okresowych trudnościach” realizowany w okresie od lipca 2024 roku do czerwca 2027 roku (wsparciem ma zostać objętych 600 pracowników, na co zabezpieczono kwotę 9,9 mln zł);
6. ProcessTeam Sp. z o.o. – projekt pn. „Program wsparcia mikro, małych i średnich firm znajdujących się w okresowych trudnościach” – realizowany w okresie od czerwca 2024 roku do maja 2027 roku (wsparciem zostanie objętych 470 osób, na co operator przeznaczy 9,9 mln zł).

Należy również przypomnieć, że Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości w poprzedniej perspektywie finansowej realizowała już podobny projekt pn. „System Wczesnego Ostrzegania MŚP w okresowych trudnościach (SWO)”. Podmioty, które w nim uczestniczyły, muszą pamiętać, że nie mogą obecnie brać udziału w usługach rozwojowych, których zakres jest tożsamy z tematyką usług zrealizowanych w ramach SWO. 

Wsparcie dla MŚP - kto może z niego skorzystać? 

Wiemy już, że warunkiem udziału w projekcie jest wystąpienie u przedsiębiorcy okresowych trudności. Ponadto przedsiębiorca musi:

• posiadać siedzibę lub stałe miejsce wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• należeć do sektora MŚP;
• spełniać warunki uzyskania pomocy de minimis;
• nie podlegać wykluczeniu z możliwości uzyskania wsparcia z UE na podstawie prawodawstwa unijnego i krajowego wprowadzającego sankcje wobec podmiotów i osób, które w bezpośredni lub pośredni sposób wspierają działania wojenne Federacji Rosyjskiej;
• prowadzić działalność gospodarczą (która nie jest zawieszona) co najmniej 12 miesięcy przed przystąpieniem do projektu;
• przeprowadzić autodiagnozę, której wynik wskazuje, że znajduje się w trudnej sytuacji. 

Jeżeli firma spełnia wszystkie wskazane wymogi, powinna zgłosić się do jednego ze wskazanych powyżej operatorów. Na tym etapie niezbędne będzie przedstawienie wyników autodiagnozy wraz z formularzem rekrutacyjnym oraz załącznikami. Po stwierdzeniu, że wszystkie wymogi formalne zostały spełnione, zawierana jest umowa, a przedsiębiorcy będzie przydzielony doradca, który pomoże sporządzić szczegółową diagnozę firmy. 

Czym różni się autodiagnoza od diagnozy? 

System do autodiagnozy kondycji przedsiębiorstwa pozwala ocenić stan firmy oraz stwierdzić, czy konieczne jest wprowadzenie środków zaradczych, aby wyjść z okresowych trudności.

Główne elementy analizy kondycji przedsiębiorstwa dotyczą wyników finansowych (w zakresie sprzedaży towarów lub usług, amortyzacji, zysku/straty netto, zobowiązań krótkoterminowych oraz istotnych zmian kadrowych mających wpływ na prowadzoną działalność gospodarczą).

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości na specjalnie przeznaczonej do tego stronie (https://swo-autodiagnoza.parp.gov.pl/) umieszcza specjalną ankietę. Przedsiębiorcy, którzy chcą skorzystać z projektu pn. „Wsparcie firm w okresowych trudnościach”, muszą ją wypełnić. W przypadku, gdy autodiagnoza wskaże, że przedsiębiorstwo znajduje się w jednym z obszarów:

• ostrzegawczym – dla mikroprzedsiębiorstwa;
• średnio-niskiego zagrożenia, średniego zagrożenia, średnio-wysokiego zagrożenia – dla małych i średnich przedsiębiorstw;

– można z całą pewnością stwierdzić, że kwalifikuje się do udziału w projekcie. 

Należy jednak wyraźnie odróżnić autodiagnozę (ankietę ze strony) od diagnozy. Czym zatem jest diagnoza? To dokument, który zawiera szczegółowy opis kondycji przedsiębiorstwa wraz z rekomendacjami, z jakich usług rozwojowych należy skorzystać. Zazwyczaj diagnoza przygotowywana jest przez przedsiębiorcę wraz z doradcą wyznaczonym przez operatora. Bardzo ważne jest, aby przygotowana była w sposób bardzo rzetelny. Wszystkie dalsze kroki w projekcie są bowiem uzależnione od jej wyników (przede wszystkim wybór szkolenia w Bazie Usług Rozwojowych). Warto zwrócić uwagę, że przedsiębiorca może uzyskać w ramach projektu wsparcie na samo stworzenie diagnozy. 

Co charakteryzuje projekt „Postaw swój biznes na nogi”?

Każdy z 6 wskazanych w artykule projektów ma pozwolić uczestnikom na nabycie kompetencji niezbędnych do rozwiązywania sytuacji problemowych w firmie oraz w przyszłości zapobiegać sytuacjom kryzysowym. Należy jednak wspomnieć, że: poszczególne zasady rekrutacji, maksymalny poziom wsparcia oraz grupa docelowa mogą się od siebie różnić w poszczególnych projektach. W tej części artykułu przedstawimy najważniejsze zasady projektu realizowanego przez CERTES Sp. z o.o.

Projekt „Postaw swój biznes na nogi” ma objąć wsparciem 225 przedsiębiorstw. Zakłada się, że 90% uczestników projektów (czyli około 600 pracowników) zdobędzie wiedzę i umiejętności, które pozwolą ograniczyć okresowe trudności doznawane przez ich firmy. 

W regulaminie szczegółowo zapisano, ilu pracowników danego podmiotu może wziąć udział w projekcie. Jest to oczywiście uzależnione od wielkości przedsiębiorstwa i kształtuje się następująco:

• osoby samozatrudnione – 1 osoba,
• mikro- i małe przedsiębiorstwa – maks. 4 osoby,
• średnie przedsiębiorstwo – maks. 8 osób.

W ramach projektu przedsiębiorca może uzyskać wsparcie na:

1. pokrycie kosztów opracowania diagnozy (maks. 3000 zł dla przedsiębiorstwa bez względu na jego wielkość);
2. refundację kosztów usług rozwojowych (zarówno szkolenia, jak i doradztwo są dofinansowane w 100%, a maksymalny limit wsparcia na jedną osobą wynosi 15 500 zł).

Usługi rozwojowe muszą być zakupione przez firmę za pośrednictwem Bazy Usług Rozwojowych i wynikać z przeprowadzonej oraz umożliwiać udział osobom ze specjalnymi potrzebami funkcjonalnymi, głównie osobom z niepełnosprawnościami. 

Operator zaplanował kilka rund aplikacyjnych. Dwie pierwsze już się odbyły. Kolejne zaplanowano na: styczeń, kwiecień, lipiec, październik 2025 roku oraz styczeń i kwiecień 2026 roku. Należy pamiętać, że każdy nabór jest ograniczony czasowo lub do wyczerpania liczby miejsc przewidzianych w naborze (tj. 50 firm). Pierwszeństwo mają natomiast przedsiębiorcy niezatrudniający pracowników (limit miejsc przewidzianych dla przedsiębiorców niezatrudniających pracowników wynosi 80%).

Wsparcie dla MŚP przechodzących okresowe trudności - podsumowanie

Unijne wsparcie dla MŚP przechodzących przez okresowe trudności to ogromna perspektywa. Należny jednak wyraźnie zaznaczyć, że nie ma tutaj mowy o wsparciu finansowym, które pozwoliłoby np. spłacić zobowiązania czy też pokryć bieżące wydatki. Przez najbliższe 2,5 roku przedsiębiorcy, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji, mogą zgłaszać się do 6 operatorów wyłonionych przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. Projekt „Wsparcie firm w okresowych trudnościach” zapewnia doradztwo i szkolenia, które pozwolą przedsiębiorcom wrócić na ścieżkę rozwoju.