Dotacja na transformację cyfrową polskich MŚP

Obniżenie kosztów prowadzenia działalności gospodarczej oraz wzrost konkurencyjności na danym rynku to główne czynniki, które zachęcają przedsiębiorców do transformacji cyfrowej. Zastosowanie nowoczesnych rozwiązań technologicznych wiąże się jednak z dużymi nakładami finansowymi. Przedsiębiorcy stają więc przed dylematem, czy przeznaczyć środki finansowe na bieżące potrzeby działalności gospodarczej, czy może zapożyczyć się, aby zrealizować kosztowną inwestycję polegającą na transformacji cyfrowej, która przyniesie długoterminowe korzyści dopiero w dłuższej perspektywie czasu. Przed podjęciem kluczowych decyzji właściciele firm powinni zapoznać się z możliwościami wsparcia, które dają fundusze europejskie. Czy dotacja na transformację cyfrową dla MŚP jest trudna do zdobycia? Odpowiadamy w naszym artykule!

Czym jest cyfrowa fabryka? 

Na początek warto wiedzieć, co kryje się pod pojęciem cyfrowej fabryki. Zgodnie z definicją jest to zakład produkcyjny, w którym ludzie, maszyny, produkty (surówce) współdzielą w czasie rzeczywistym informacje o każdym etapie procesu produkcyjnego. Nieodzownym elementem inteligentnych fabryk przyszłości jest zastosowanie rozwiązań, które dają możliwość rejestrowania i zbierania danych o przebiegu produkcji oraz stanie maszyn i urządzeń. W tym celu wykorzystuje się zaawansowane rozwiązania technologiczne, takie jak: smart czujniki, Przemysłowy Internet Rzeczy, sztuczną inteligencję oraz chmurę obliczeniową. Idealna fabryka cyfrowa to taka, w której procesy i systemy współpracują na wszystkich możliwych płaszczyznach. Dlatego też cyfryzacja przedsiębiorstwa obowiązkowo powinna obejmować:

• planowanie produkcji – symulację wydajności zakładu i możliwość przezbrojenia poszczególnych maszyn, stanowisk czy linii produkcyjnych na nowy typ produkcji; 
• proces produkcyjny – efektywne zarządzanie procesem wytwarzania w czasie rzeczywistym;
• produkt – pracę nad produktem na każdym etapie cyklu życia.

Można więc powiedzieć, że kluczem do sukcesu w fabryce cyfrowej są dane i zapewnienie odpowiedniej komunikacji. Wprowadzone do systemu dane są dostępne jednocześnie dla wszystkich systemów działających w fabryce. Informacje pomiędzy ludźmi, maszynami, produktami w procesie wytwarzania aktualizowane są w czasie rzeczywistym, a zarządzanie procesami możliwe jest poprzez zastosowanie odpowiedniej infrastruktury i systemów IT oraz zbieraniu, przetwarzaniu i wizualizacji danych. 

Dotacja na transformację cyfrową - gdzie szukać wsparcia na cyfryzację MŚP?

Dotacje na transformację cyfrową dostępne są w:

1. regionalnych programach operacyjnych poszczególnych województw;
2. programie operacyjny przeznaczonym dla całego kraju (FENG);
3. programie operacyjnym przeznaczonym dla Polski Wschodniej. 

W pierwszym przypadku przedsiębiorcy powinni zapoznać się z Uszczegółowieniem programu regionalnego województwa, na którego obszarze prowadzą działalność gospodarczą. Środki na rozwój przedsiębiorczości dostępne są zazwyczaj w priorytecie pierwszym, co powinno znacznie ułatwić poszukiwania właściwego działania. Jeżeli mielibyśmy stworzyć ranking obszarów, które są najchętniej wspierane przez urzędy marszałkowskiego (w przypadku działań dla przedsiębiorców), na pewno pojawią się w nim projekty dotyczące działalności badawczo-rozwojowej, wprowadzania na rynek nowych produktów i usług oraz cyfryzacji MŚP. Większość województw zdecydowała się przeznaczyć odrębną pulę środków na tworzenie i rozwój fabryk przyszłości. Należy jednak zwrócić uwagę, czy dany program regionalny wspiera transformację cyfrową przedsiębiorstw w formie bezzwrotnych dotacji, czy instrumentów finansowych (nisko oprocentowanych pożyczek). 

Jeżeli chodzi o wsparcie cyfryzacji na poziomie krajowym, odpowiedni będzie program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021–2027. Wsparcie w zakresie cyfryzacji przedsiębiorstw może być wówczas elementem większego projektu (tak jest w przypadku ścieżki SMART) lub stanowić główny element inwestycji (Dig.IT Transformacja cyfrowa polskich MŚP). 

Mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa, które mają siedzibę na terenie makroregionu Polski Wschodniej, tj. województw lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego, warmińsko-mazurskiego lub mazowieckiego z wyłączeniem regionu warszawskiego stołecznego dodatkowo mogą ubiegać się o środki na cyfryzację w ramach „Działania 1.2 Automatyzacja i robotyzacja (Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021–2027)”. W kolejnej części artykułu porównamy ze sobą działania, które oferują wsparcie w zakresie cyfryzacji MŚP. 

Czym są granty na cyfryzację w ramach projektu Dig.IT?

Agencja Rozwoju Przemysłu przygotowuje się obecnie do wdrożenia grantów na transformację cyfrową. Uruchomienie naboru wniosków dla przedsiębiorców zaplanowano na I kwartał 2024 roku. Minimalna wartość grantu dla MŚP ma wynieść 40 000 euro, a maksymalna – 200 000 euro. Projekty w ramach działania Dig.IT Transformacji cyfrowej polskich MŚP (Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021–2027) mają składać się z 3 filarów: 

• doradztwa, czyli określenia potencjału przedsiębiorstwa w zakresie transformacji cyfrowej;
• grantu na sfinansowanie transformacji, czyli zakup nowoczesnych technologii cyfrowych, środków trwałych oraz szkoleń podnoszących kwalifikacje zawodowe pracowników;
• promocję i upowszechnianie idei transformacji cyfrowej.

Maksymalny poziom dofinansowania to 70% kosztów netto projektu. Wsparcie przewidziano dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw, które mają swoją siedzibę na terenie Polski. Najważniejsze obszary, w których można planować transformację cyfrową przedsiębiorstwa, dotyczą:

1. automatyzacji procesów – obszar pozwalający na skrócenie czasu realizacji zadań i efektywne zarządzanie danymi w celu lepszej analizy i podejmowania trafnych decyzji biznesowych;
2. cyfrowa sprzedaż i kontakt z klientem – rozwinięcie nowoczesnych kanałów komunikacji, personalizacja oferty i zwiększenie efektywności działań sprzedażowych;
3. wykorzystanie rozwiązań chmurowych – migracja do rozwiązań chmurowych umożliwiająca elastyczność, skalowalność i efektywność kosztową;
4. wykorzystanie sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego – obszar pozwalający na implementację zaawansowanych algorytmów i systemów, które poprawią efektywność i umożliwiają automatyzację wielu działań;
5. cyberbezpieczeństwo – zabezpieczenie danych firmowych, ale także danych klientów przed coraz bardziej zaawansowanymi cyberatakami;
6. zarządzanie zasobami przedsiębiorstwa z wykorzystaniem rozwiązań informatycznych – wdrożenie nowoczesnych rozwiązań informatycznych usprawniających zarządzanie procesami, zespołami i zasobami.

W ramach projektu Dig.IT będzie również można nawiązać współpracę z Fundacją Platforma Przemysłu Przyszłości, która będzie świadczyła usługi doradcze na rzecz sektora MŚP w zakresie m.in.: weryfikacji poziomu dojrzałości cyfrowej, opracowania strategii transformacji cyfrowej czy też wyceny kosztów procesu transformacyjnego. 

Jaką ofertę w zakresie innowacji cyfrowych przygotowało województwo śląskie?

Na marzec 2024 roku w województwie śląskim zaplanowano uruchomienie naboru wniosków w ramach Działania 1.8 Innowacje cyfrowe w MŚP (Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021–2027). Wsparcie przewidziano dla przedsiębiorstw z sektora MŚP, które zamierzają wdrożyć innowacje co najmniej w skali województwa w zakresie wykorzystania narzędzi ICT. Śląskie Centrum Przedsiębiorczości (jako instytucja odpowiedzialna za nabór wniosków) będzie oceniać przedsięwzięcia obejmujące inwestycje niezbędne w procesie cyfryzacji i automatyzacji procesów biznesowych oraz inwestycje w specjalistyczne rozwiązania cyfrowe przedsiębiorstw. Projekt może obejmować również działania poprawiające cyberbezpieczeństwo przedsiębiorstwa i procesów biznesowych, usługi doradcze świadczone przez organizacje badawcze lub Instytucje Otoczenia Biznesu akredytowane na poziomie regionalnym lub krajowym oraz podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników. Wsparcie będzie miało charakter dotacji, na które Zarząd Województwa Śląskiego zamierza przeznaczyć kwotę ponad 66 mln zł. 

W jaki sposób obszar cyfryzacji MŚP wspiera województwo małopolskie?

Rozwój mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw w obszarze cyfryzacji i Przemysłu 4.0 dostępne jest w ramach „Działania 1.11 Fundusze Europejskie dla Małopolski 2021–2027”. Uruchomienie naboru wniosków zaplanowano na 29 grudnia 2023 roku. Projekty będzie można składać do połowy lutego 2024 roku. Co konkretnie będzie można sfinansować? 

Punktem wyjścia dla realizacji inwestycji będzie posiadanie planu transformacji cyfrowej w kierunku Przemysłu 4.0, który musi zostać opracowany przed złożeniem wniosku o dofinansowanie. Projekt może zakładać szeroki katalog cyfrowych rozwiązań w zakresie: produkcji przemysłowej, świadczenia usług i modeli biznesowych, w tym wykorzystujących rozwiązania z obszaru Big Data, sztucznej inteligencji (AI), wirtualnej i rozszerzonej rzeczywistości (VR), automatyki i robotyki, druku addytywnego, technologii teleinformatycznych, komunikacji pomiędzy maszynami oraz człowiekiem a maszynami. Do katalogu wydatków kwalifikowalnych zaliczamy: zakup nowych środków trwałych, zakup oprogramowania, roboty budowlane, a także usługi szkoleniowe. Inwestycja powinna mieścić się w przedziale 200 000 zł–3 mln zł. Maksymalny poziom dofinansowania wynosi 80% wartości projektu. Pomiędzy przedsiębiorców z województwa małopolskiego będzie do podziału kwota 66,5 mln zł. 

Na zakończenie należy również wspomnieć, że kompleksowe wsparcie MŚP w procesie transformacji w kierunku Przemysłu 4.0 poprzez automatyzację i robotyzację procesów przewiduje „Działanie 1.2 programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021–2027”. W roku 2023 Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości zorganizowała już nabór wniosków dla MŚP, w którego ramach można było ubiegać się o środki na audyt technologiczny oraz opracowanie mapy drogowej transformacji przedsiębiorstwa w kierunku Przemysłu 4.0, działania inwestycyjnego, tj. zakupu automatów, robotów oraz innych maszyn i urządzeń, a także oprogramowania oraz wsparcie procesu instalacji i wdrożenia nabytych aktywów poprzez szkolenia i doradztwo. Obecnie trwa ocena złożonych wniosków (wpłynęło 240 projektów na kwotę około 500 mln zł). 

Podmioty gospodarcze, które wdrażają nowoczesne technologie, takie jak sztuczna inteligencja, uczenie maszynowe, analiza danych czy chmura obliczeniowa, są o krok przed konkurencją. Tylko szybka odpowiedź na oczekiwania klientów oraz dostosowanie się do ciągle zmieniającego się rynku może zapewnić długotrwały sukces. Przedsiębiorcy powinni pamiętać, że dotacje z funduszy europejskich mogą znacznie ułatwić zarówno rozwój, jak i powstawanie inteligentnych fabryk przyszłości. Najlepszym tego dowodem są działania przedstawione w niniejszym opracowaniu.