Wzornictwo w MŚP - dotacje na opracowanie strategii wzorniczej

Przedsiębiorcy bardzo często szukają odpowiedzi na następujące pytania: W jaki sposób zwiększyć atrakcyjność oferowanych przez siebie produktów? Jak dostosować firmę do potrzeb i oczekiwań potencjalnych klientów? W jaki sposób poprawić swoją pozycję rynkową? Z pomocą mogą przyjść dotacje na opracowania i wdrożenia strategii wzorniczej. Zapraszam do zapoznania się z warunkami konkursu w ramach „Działania 1.4. Wzornictwo w MŚP – Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021–2027”.

Kto może ubiegać się dotację?

Konkurs skierowany jest do mikro, małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność na terenie Polski Wschodniej. Mowa tutaj o firmach zlokalizowanych na terenie województw: podlaskiego, warmińsko-mazurskiego, lubelskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego oraz mazowieckiego (z wyłączeniem regionu warszawskiego stołecznego). Wnioskodawcy spełniający powyższe kryteria składali wniosek za pośrednictwem generatora dostępnego na stronie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości w dniach 9 maja – 29 sierpnia 2023. Instytucja dokona oceny wszystkich wniosków w terminie 100 dni od zakończenia naboru wniosków.

Jakie wsparcie przewiduje program Wzornictwo w MŚP?

Wykorzystanie procesów wzorniczych w firmie ma doprowadzić do zwiększenia oferty produktowej lub usługowej, a co za tym idzie – przyczynić się do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstwa. Dlatego też wsparcie w programie ma charakter kompleksowy i obejmuje:

• komponent doradczy, który realizowany jest przez projektanta i polega na przeprowadzeniu audytu wzorniczego oraz opracowaniu strategii wzorniczej (projektant powinien posiadać wykształcenie wyższe w zakresie projektowania lub mieć doświadczenie w projektowaniu (minimum trzy projekty dóbr wytwarzanych przemysłowo, jeżeli projekt dotyczy zaprojektowania oraz wdrożenia wyrobu, lub minimum trzy projekty usług w przypadku projektu o tematyce zaprojektowania oraz wdrożenia usługi);
• komponent wdrożeniowy – wdrożenie strategii wzorniczej, co oznacza przeprowadzenie działań, których rezultatem jest wprowadzenie na rynek innowacji.

W tym miejscu należy wyjaśnić, czym jest audyt wzorniczy i strategia wzornicza. Zarówno audyt, jak i strategia to obowiązkowe działania w ramach programu, które przedsiębiorca musi przeprowadzić jeszcze przed złożeniem wniosku o dofinansowanie.

Audyt wzorniczy to analiza bieżącej działalności gospodarczej przedsiębiorstwa pod względem zarówno potencjału, jak i potrzeb wzorniczych. Strategia wzornicza to już dokument, który zawiera wnioski z przeprowadzonego audytu oraz rekomendacje do zastosowania. Minimalny zakres strategii wzorniczej został określony w załączniku nr 4 do regulaminu wyboru projektów. Dokument ten powinien zawierać m.in. analizę popytu na rynkach docelowych, opis innowacji, trendy rynkowe, określenie kierunków rozwoju, opis procesu wzorniczego oraz określenie poszczególnych celów wraz z kosztorysem. Pomimo że wydatki na opracowanie audytu wzorniczego i strategii wzorniczej ponosimy przed złożeniem wniosku o dofinansowanie, mogą one zostać uznane za kwalifikowalne w projekcie. Należy spełnić tylko jeden warunek – wspomniane koszty muszą być poniesione nie wcześniej niż 12 miesięcy przed złożeniem wniosku.

Jakie są koszty kwalifikowalne?

Wiemy już, że koszty audytu i strategii wzorniczej podlegają dofinansowaniu. Poza tym beneficjent może ubiegać się o zwrot kosztów bezpośrednio związanych z wdrożeniem strategii wzorniczej, do których zaliczamy:

• usługi doradcze (np. koszty zaprojektowania i wdrożenia nowych produktów, koszty opracowania strategii promocyjnej);
• nabycie środków trwałych innych niż nieruchomości zabudowane i niezabudowane (np. maszyny, urządzenia, linia produkcyjna do wdrożenia nowego produktu,);
• nabycie oprogramowania i innych wartości niematerialnych i prawnych w formie patentów, licencji, know-how oraz innych praw własności intelektualnej;
• koszty usług szkoleniowych (np. kursy i szkolenia dla pracowników i kadry zarządzającej związane z wdrażaniem innowacji);
• koszty robót i materiałów budowlanych – jeżeli są bezpośrednio związane z instalacją maszyn i urządzeń, a ich wartość nie przekracza 10% wartości kosztów nabycia środków trwałych;
• koszty ustanowienia i utrzymania zabezpieczenia zaliczki na poczet realizacji projektu.

Wspomniane wydatki można ponosić w ściśle określonym terminie. Okres realizacji projektu może rozpocząć się dzień po złożeniu wniosku i musi zakończyć się do 31 grudnia 2027 roku (zasada ta nie dotyczy audytu wzorniczego i strategii wzorniczej, które wykonujemy przed złożeniem wniosku).

Ile można zyskać?

To właśnie liczby, które przedstawię w tej części artykułu, najczęściej determinują udział przedsiębiorcy w konkursie. Na początek najważniejsza informacja odnośnie alokacji. Do podziału jest kwota 100 mln złotych (przy czym w regulaminie jest zapis odnośnie możliwości zwiększenia kwot przewidzianej na dofinansowanie). Minimalna wartość kosztów kwalifikowalnych to 200 000 zł, a maksymalna wartość dofinansowania nie może przekroczyć 3 mln zł. Określono również limit na koszty związane z opracowaniem audytu i strategii wzorniczej. Beneficjent na ten cel może uzyskać maksymalnie 70 000 zł.

Jeżeli znamy już wartości projektów, sprawdźmy, jaki wkład własny musi wnieść przedsiębiorca na pokrycie konkretnych wydatków. Dofinansowanie stanowi:

1. pomoc de minimis – do 85% wartości dofinansowania na:
1. usługi doradcze związane z przeprowadzeniem audytu wzorniczego i opracowanie strategii wzorniczej,
2. usługi doradcze niezbędne do wdrożenia strategii wzorniczej,
3. usługi szkoleniowe;
2. regionalną pomoc inwestycyjną – do 70% dofinansowania (w formie dotacji warunkowej) na:
1. zakup środków trwałych,
2. zakup oprogramowania,
3. roboty i materiały budowlane.

Jak obliczyć wysokość dotacji warunkowej?

W przypadku zakupu środków trwałych, nabycia oprogramowania, innych wartości niematerialnych i prawnych oraz robót i materiałów budowlanych w ramach działania otrzymamy dotację warunkową, której część będzie podlegać zwrotowi. Mechanizm zwrotu został opisany w załączniku nr 4 do umowy oraz w samej umowie. Rozliczenie dotacji warunkowej powinno nastąpić w terminie 60 dni po upływie 2 lat od dnia zakończenia realizacji projektu. Przy określeniu wysokości zwrotu bierze się pod uwagę:

• okres prowadzenia działalności (jeżeli działalność prowadzona jest poniżej 5 lat, zwrotowi podlega 5% przyznanego dofinansowania);
• wielkość przedsiębiorstwa (jeżeli działalność prowadzona jest powyżej 5 lat – 25% zwrotu przyznanej dotacji dla mikro, 30% dla małych i 40% dla średnich przedsiębiorstw – wskazane wartości mogą być pomniejszone o 10 punktów procentowych w przypadku utrzymania średniej wielkości zatrudnienia w przedsiębiorstwie beneficjenta;
• termin spłaty kwoty do zwrotu (beneficjent może wybrać, czy zwrotu dokona: 60 dni po upływie 2 lat od zakończenia realizacji projektu, czy spłatę rozłoży na raty – maksymalnie do 36. m-ca).

Mechanizm może wydawać się skomplikowany, na szczęście dostępne są kalkulatory, które szybko, po określeniu kilku parametrów, pozwalają obliczyć kwotę o okres zwrotu części dotacji. Należy podkreślić, że w obecnej perspektywie finansowej coraz częściej będziemy spotykać się z dotacją warunkową, a regulamin konkursu określi szczegółowe zasady i tryb zwrotu części przyznanej dotacji.

Spełnienie jakich kryteriów pozwala uzyskać przewagę nad konkurencją?

Przedsiębiorcy, którzy decydują się wziąć udział w konkursie na pozyskanie dotacji unijnej, zawsze powinni zapoznać się z „kryteriami wyboru projektów”. Dokument ten stanowi załącznik do regulaminu i określa kryteria, jakie instytucja organizująca konkurs będzie brała pod uwagę przy ocenie wniosku. W ramach „Działania 1.4. Wzornictwo w MŚP” maksymalna liczba punktów do zdobycia to 27. Minimalna liczba punktów umożliwiająca wybranie projektu do dofinansowania wynosi natomiast 13, przy czym projekt musi uzyskać minimum punktowe wymagane w każdym kryterium. Przyjrzyjmy się zatem kryteriom, które pozwolą nam uzyskać przewagę nad konkurencją:

• projekt dotyczy wprowadzenia zasad ekoprojektowania (lepsze projektowanie produktów ma obniżyć zapotrzebowanie na energię i surowce, jak również uczynić je trwalszymi i łatwiej poddającymi się recyklingowi i oddziaływać na wydłużenie cyklu życia produktów; liczba punktów: 0–4;
• projekt dotyczy wdrożenia nowego produktu nakierowanego na zapewnienie dostępności dla osób ze szczególnymi potrzebami (np. uwzględniający potrzeby osób z niepełnosprawnościami, osób starszych, osób słabowidzących czy kobiet z dziećmi) poprzez zniesienie jednej lub więcej barier we właściwościach środowiska w tym: przestrzeni fizycznej, rzeczywistości cyfrowej; liczba punktów: 0–2;
• projekt dotyczy wdrożenia innowacji produktowej (obligatoryjnie) w skali przedsiębiorstwa oraz innowacji w procesie biznesowym, która będzie bezpośrednio związana z wdrożeniem innowacji produktowej; liczba punktów: 0–2;
• przedmiot projektu wpisuje się w inteligentne specjalizacje wspólne dla co najmniej dwóch województw z Polski Wschodniej (kryterium będzie weryfikowane na podstawie informacji zawartych we wniosku); liczba punktów: 0–2;
• projekt realizowany jest przez przedsiębiorstwo, w którym w ostatnim roku obrotowym przychody z działalności produkcyjnej lub działalności usługowej stanowiły największy procent przychodów ze sprzedaży w ramach prowadzonej działalności; liczba punktów: 0–2;
• projekt jest zgodny z zasadą zrównoważonego rozwoju, w tym z zasadą „nie czyń poważnych szkód”, sprawdzeniu podlega, czy przyczynia się on do rozwoju zielonej i zrównoważonej gospodarki ze względu na proces wytwarzania produktu (wyrobu lub usługi); najwięcej punktów uzyskają projekty, które zakładają co najmniej trzy ze wskazanych rozwiązań: zmniejszenie emisji zanieczyszczeń, zmniejszenie energochłonności, zmniejszenie zużycia wody, wykorzystanie materiałów pochodzących z recyklingu, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii; liczba punktów: 0–3.

Jeżeli podczas oceny do zdobycia jest maksymalnie 27 punktów, a spełnienie przedstawionych kryteriów daje możliwość zdobycia aż 15 punktów, warto podczas tworzenia wniosku aplikacyjnego zastanowić się, gdzie możemy zyskać przewagę nad konkurencją.

Już w poprzedniej perspektywie finansowej dotacje na procesy wzornicze cieszyły się dużym zainteresowaniem. Nie dziwi więc fakt, że Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości uruchomiła kolejne nabory wniosków w tym zakresie. Dzięki wsparciu unijnemu przedsiębiorcy mają możliwość dostosować swoje wyroby do oczekiwań klientów oraz zwiększyć atrakcyjność świadczonych usług i wytwarzanych produktów. Należy pamiętać, że punktem wyjścia jest zawsze audyt oraz strategia wzornicza, która określa kierunki rozwoju.