Działalność nierejestrowa, działalność nierejestrowana czy też firma na próbę - tak nazywane są zmiany, które weszły w życie 30 kwietnia 2018 roku wraz z innymi, jakie przyniósł pakiet Konstytucji biznesu. Kogo powinny zainteresować i jak skorzystać na nowych przepisach?
Kiedy nie musimy rejestrować działalności?
Aby skorzystać z przywileju braku konieczności rejestrowania działalności, wystarczy spełnić dwa warunki (poniższe warunki obowiązują od 1 lipca 2023 roku):
działać jako osoba fizyczna i osiągać przychody w każdym miesiącu nie wyższe niż 75% minimalnego wynagrodzenia,
nie prowadzić wcześniej swojej działalności (chodzi o okres poprzednich 5 lat czyli 60 miesięcy) lub jeżeli taka była prowadzona, to mieć przerwę we wpisie w CEIDG trwającą co najmniej rok od wykreślenia z CEIDG (czyli działalność wykreśloną przed 30 kwietnia 2017 roku).
- spółek cywilnych,
- działalności wymagającej specjalnych zezwoleń czy koncesji
- te zawsze zobowiązane są zarejestrować się w CEIDG.
Jak założyć firmę na próbę?
Założenie firmy na próbę nie jest skomplikowane. Wystarczy działać - czyli podjąć inicjatywę i znaleźć klienta. Jeżeli klient zażąda dokumentu sprzedaży, podczas prowadzenia działalności nierejestrowanej można wystawić fakturę w sposób uproszczony!
Przykład 1.
Pani Halina tworzy własnoręcznie biżuterię w domowym zaciszu. W miesiącu ze sprzedaży biżuterii otrzymuje od 100 do 500 zł - nie musi zakładać firmy, składać deklaracji i kontaktować się z urzędem skarbowym. Wystarczy, że prowadzi rejestr sprzedaży - czyli jedno miejsce (zabezpieczone przed zniszczeniem i zgubieniem), w którym odnotowuje każdą zapłatę otrzymaną od swojego klienta. Na koniec roku pani Halina złoży deklarację PIT-36, w której uzupełni “przychód z tzw. innych źródeł”, przepisując sumę sprzedaży wykazaną w prowadzonym przez nią w ciągu roku rejestrze i opłaci podatek z tego tytułu należny, czyli 12% x przychód - to koniec obowiązków pani Haliny.
Przykład 2.
Janek zawsze był dobry z matematyki. Obecnie studiuje na Politechnice. Sąsiadka poprosiła, by pomógł jej synowi, udzielając korepetycji. Umówili się że lekcje będą udzielane przez cały rok szkolny. W każdym miesiącu Janek otrzymuje za nie od 400 do 1000 zł. Czy Janek musi zakładać firmę i rejestrować się w ZUS-ie i US-ie? Dzięki nowym przepisom nie. Może legalnie udzielać korepetycji, spisując w każdym miesiącu uzyskaną zapłatę za lekcje, a na koniec roku na tej podstawie wypełniając roczny PIT-36 i płacąc do urzędu podatek w wysokości 12% od uzyskanych w ciągu roku przychodów.
Działalność nierejestrowa - sprawdź korzyści!
Zobowiązania | Działalność rejestrowana | Firma na próbę (działalność nierejestrowa) |
Rejestracja w CEIDG | obowiązkowa | brak obowiązku |
Składki ZUS | obowiązkowe | brak obowiązku (oszczędność ok. 600 zł) |
Prowadzenie księgowości | obowiązkowe | brak obowiązku (wystarczy prosta ewidencja sprzedaży) |
Opłacanie zaliczek na podatek dochodowy | obowiązkowe | brak obowiązku (podatek płacony jest dopiero na koniec roku) |
Bycie czynnym podatnikiem VAT | możliwe | możliwe |
Firma na próbę ma też swoje obowiązki!
To, że działalność nie jest rejestrowana, nie wyklucza pewnych obowiązków, o których już częściowo wspomniano wyżej, a mianowicie:
wypełnianie przepisów dotyczących ochrony konsumentów - obsługa reklamacji czy napraw lub odstąpienia od umowy, jeżeli działasz w Internecie,
prowadzenie rejestru sprzedaży - uwaga: nawet jeżeli nie otrzymałeś jeszcze zapłaty, ale wykonałeś pracę, wpisujesz ją do ewidencji przychodów - rejestru sprzedaży,
w wyjątkowych przypadkach możliwe, że wystąpi obowiązek rejestracji dla celów VAT.
Działalność nierejestrowa a VAT
Jeżeli w ramach firmy na próbę osoba fizyczna będzie świadczyła usługi podlegające obowiązkowej rejestracji dla celów VAT, czyli głównie chodzi o usługi:
prawnicze,
doradcze (z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego) lub
jubilerskie
bądź będzie zajmowała się sprzedażą wyrobów (złomu) z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, musi dokonać rejestracji na druku VAT-R w urzędzie skarbowym (uzyskując przed tym, jeżeli takiego nie posiada, NIP poprzez złożenie wniosku na formularzu NIP-2).
Konsekwencje przekroczenia miesięcznego przychodu w działalności na próbę!
W momencie gdy w którymś miesiącu przychód ze sprzedaży nierejestrowanej przekroczy ustawowy limit (czyli od 1 lipca 2023 roku 2700 zł), osoba fizyczna ma bezwzględny obowiązek w terminie 7 dni zarejestrować działalność gospodarczą w CEIDG na druku CEIDG-1. Dodatkowo należy dopełnić formalności związanych z rejestracją w ZUS-ie, pamiętając o możliwości skorzystania z ulgi na start, czyli preferencji przez pierwszych 6 miesięcy prowadzenia firmy.
Działalność nierejestrowana to zatem możliwość legalnego zarobkowania z drobnych czynności bez konieczności wypełniania obowiązków rejestracyjnych, a więc bez zbędnych i zajmujących czas formalności.
