W bieżącym roku współczynnik WIBOR bardzo mocno wzrósł. Tak wysoki kurs WIBOR wpływa oczywiście na wysokość rat większości kredytów udzielonych w PLN. Niedawno Polskę obiegła informacja o tym, że Sąd Okręgowy w Katowicach postanowieniem z dnia 3 listopada 2022 r. (sygn. akt: I Co 556/22) zawiesił spłatę WIBORu na czas trwania postępowania sądowego. W związku z tym wiele osób zastanawia się, w jaki sposób można uzyskać takie zawieszenie płatności WIBOR.
Podstawy do uzyskania zawieszenia spłaty WIBOR
Zawieszenie spłaty rat w zakresie WIBORu można uzyskać na dwa sposoby - w drodze dobrowolnego porozumienia z bankiem lub w ramach postępowania sądowego. Aktualnie doprowadzenie do zrealizowania pierwszego wariantu uznać należy za bardzo mało prawdopodobne. W tym artykule skupimy się więc na drugim wariancie.
Zawieszenie spłaty odbywa się w ramach udzielenia kredytobiorcy zabezpieczania. Zgodnie z art. 7301 § 1 k.p.c. udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni swoje roszczenie oraz swój interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia.
uprawdopodobnienie roszczenia
Jeżeli chodzi o uprawdopodobnienie roszczenia, to element ten powinien zostać zawarty w pozwie. Chodzi tutaj o całą argumentację faktyczną i prawną przemawiającą za tym, że zapisy opierające oprocentowanie kredytu na WIBORze są abuzywne, sprzeczne z zasadami współżycia społecznego lub naturą stosunku. Tego rodzaju zapisy podlegają „wyłączeniu” z umowy. Może to powodować powstanie po stronie kredytobiorcy roszczenia o ustalenie lub o zapłatę. Co istotne, w postępowaniu zabezpieczającym wystarczające jest jedynie uprawdopodobnienie roszczenia, a nie jego udowodnienie. Wystarczy więc, że sąd uzna roszczenie kredytobiorcy za prawdopodobne. Sąd nie musi tej kwestii rozstrzygać definitywnie.
Dodać należy, że wniosek o zabezpieczenie może także zostać złożony w odrębnymi piśmie jeszcze przed złożeniem pozwu. Jest to sytuacja rzadziej spotykana, ale potencjalnie możliwa. Wówczas cała argumentacja przemawiająca za uprawdopodobnieniem roszczenia powinna znaleźć się w uzasadnieniu wniosku.
interes prawny w uzyskaniu zawieszenia spłaty
W postępowaniu zabezpieczającym najwięcej wątpliwości zazwyczaj pojawia się przy ocenie interesu prawnego kredytobiorcy w uzyskaniu zabezpieczenia. Nie inaczej jest w przypadku spraw dotyczących kredytów opartych na WIBORze. Są jednak poważne argumenty przemawiające za tym, że kredytobiorcy mają interes prawny w uzyskaniu zabezpieczenia. Odmowa zawieszenia spłaty w zakresie WIBORu prowadziłaby bowiem do pogłębiania się roszczeń kredytobiorcy od zwrot nadpłaconych rat. W przypadku odmowy zawieszenia spłaty kredytu, już po wygranej sprawie kredytobiorca musiałby wytoczyć przeciwko bankowi kolejne powództwo o zwrot nadpłat rat uiszczonych na rzecz banku w toku procesu. Wiązałoby się to oczywiście z kolejnymi kosztami dla kredytobiorcy (często będącego konsumentem) i wydłużonym oczekiwaniem na definitywne rozliczenia pomiędzy stronami.
Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia może także uzasadniać zła kondycja finansowa banku. Wówczas pomimo wygranej sprawy przez kredytobiorcę wyegzekwowanie należności od banku może się okazać bardzo utrudnione lub wręcz niemożliwe. Aktualnie argument ten dotyczy w szczególności kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyty w GETIN Noble Bank.
Analogicznie do pierwszej przesłanki wystarczające jest jedynie uprawdopodobnienie interesu prawnego, a nie jego udowodnienie. Wystarczy więc, że sąd uzna interes prawny kredytobiorcy za prawdopodobny. Sąd nie musi tej kwestii rozstrzygać definitywnie.
Moment wniesienia wniosku o zabezpieczenie i opłata
Postępowanie zabezpieczające można zainicjować przed złożeniem pozwu, wraz ze złożeniem pozwu lub w trakcie trwania procesu. Najkorzystniej jest złożyć taki wniosek wraz z pozwem, gdyż wówczas jest on bezpłatny (art. 95 ust. 1 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Wniosek złożony w toku sprawy podlega natomiast opłacie 100 zł (art. 68 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Najdroższym rozwiązaniem jest złożenie takiego wniosku przed wytoczeniem powództwa. Wówczas opłata wynosi ¼ opłaty należnej od pozwu (art. 69 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Akurat w przypadku powództw konsumentów lub osób fizycznych prowadzących gospodarstwo rodzinne opłata od pozwu wynosi nie więcej niż 1.000 zł (art. 13a ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych), a zatem opłata od wniosku o zabezpieczenie w takim przypadku wynosi 250 zł.
