Polskim kierowcom bardzo często zdarza się łamać przepisy ruchu drogowego, co może się wiązać z utratą lub zatrzymaniem prawa jazdy. Sprawdźmy, jak odzyskać prawo jazdy, gdy kierowca ma zakaz prowadzenia pojazdów.
Zatrzymanie a utrata prawa jazdy
Zatrzymanie prawa jazdy ma miejsce w czasie kontroli drogowej przeprowadzanej przez funkcjonariuszy.
Utrata prawa jazdy następuje na podstawie wyroku sądu orzekającego zakaz prowadzenia pojazdów.
Obligatoryjne zatrzymanie prawa jazdy
Prawo jazdy obligatoryjnie zostanie zatrzymane kierowcy na okres 3 miesięcy za następujące wykroczenia:
kierowanie pojazdem z prędkością przekraczającą dopuszczalną o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym;
przewożenie w pojeździe osób w liczbie przekraczającej liczbę miejsc określoną w dowodzie rejestracyjnym o minimum 3.
Zatrzymanie prawa jazdy jest liczone w miesiącach.
Przykład 1.
13 marca 2021 roku pan Tomasz został zatrzymany do kontroli drogowej, gdyż przekroczył dopuszczalną prędkość w terenie zabudowanym o 61 km/h. Poza mandatem, funkcjonariusze policji zatrzymali mu prawo jazdy na 3 miesiące. Oznacza to, że dopiero 14 czerwca 2021 roku pan Tomasz ponownie będzie mógł kierować pojazdem zgodnie z prawem.
Jeżeli kierowca nie zastosuje się do zakazu kierowania pojazdem silnikowym także w przedłużonym okresie (6 miesięcy), to starosta wyda decyzję o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami, co wiąże się z koniecznością ponownego zdawania egzaminu.
W przypadku zatrzymania dokumentu za przekroczenie prędkości nie ma możliwości skrócenia okresu zatrzymania prawa jazdy.
Jazda po alkoholu
stanu po użyciu alkoholu, który występuje wówczas gdy zawartość alkoholu we krwi wynosi od 0,2 do 0,5 promila, tj. 0,1-0,25 mg alkoholu na 1 dm3 wydychanego powietrza;
stanu nietrzeźwości, który występuje wówczas gdy zawartość alkoholu we krwi wynosi powyżej 0,5 promila, tj. powyżej 0,25 mg alkoholu na 1 dm3 wydychanego powietrza.
Trudno jednoznacznie wskazać, jaka ilość alkoholu prowadzi do danej liczby promili, gdyż zawsze jest to kwestia indywidualna, uzależniona od tego, jaki alkohol był spożywany, w jakiej ilości, ile czasu upłynęło od jego spożycia, jak też predyspozycji danego organizmu, tj. wagi i metabolizmu. Dlatego też wiele osób w trakcie kontroli trzeźwości jest zaskoczonych wskazaniem alkomatu.
Oczywiście stwierdzenie stanu po spożyciu alkoholu lub stanu nietrzeźwości u kierowcy skutkuje koniecznością poniesienia przez niego odpowiednich sankcji. Sankcje te co do zasady uzależnione są od tego, jakie stężenie alkoholu w wydychanym powietrzu stwierdzono u kierującego pojazdem.
Zakaz prowadzenia pojazdów za wykroczenie
Przepisy kw przewidują możliwość orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów za wykroczenie spowodowania zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym, prowadzenia pojazdu innego niż mechaniczny w stanie po użyciu alkoholu lub stanie nietrzeźwości, lub pod wpływem podobnie działającego środka, niestosowania się do sygnałów osób uprawnionych do kontroli ruchu, prowadzenia pojazdu bez uprawnień.
Zakaz prowadzenia pojazdów za wykroczenie wymierza się w miesiącach lub latach, na okres od 6 miesięcy do 3 lat. Orzekając zakaz prowadzenia pojazdów, określa się rodzaj pojazdu, którego on dotyczy. Zakaz obowiązuje od uprawomocnienia się orzeczenia. Na poczet zakazu prowadzenia pojazdów zalicza się okres zatrzymania prawa jazdy lub innego dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdu.
Zakaz prowadzenia pojazdów za przestępstwo
Kierowca prowadzący pojazd w stanie nietrzeźwości popełnia przestępstwo z art. 178a Kodeksu karnego. Taki kierowca popełnia przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji i musi liczyć się z tym, że sąd orzeknie wobec niego na okres nie krótszy niż 3 lata zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju w szczególności, jeżeli z okoliczności popełnionego przestępstwa wynika, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę zagraża bezpieczeństwu w komunikacji. Maksymalny czas, na jaki orzeczony może zostać zakaz prowadzenia pojazdów, wynosi 15 lat.
Przykład 2.
Pani Anna została zatrzymana do rutynowej kontroli drogowej, w której czasie stwierdzono u niej 0,31 mg alkoholu na 1 dm3 wydychanego powietrza. Pani Annie wymierzono karę 200 stawek grzywny (każda po 20 zł), zakaz prowadzenia pojazdów na okres 3 lat, a także świadczenie na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości 5000 zł.
Przykład 3.
Pan Jan został zatrzymany do rutynowej kontroli drogowej, w której czasie stwierdzono u niego 0,89 mg alkoholu na 1 dm3 wydychanego powietrza. Panu Janowi wymierzono karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym jej zawieszeniem na okres 3 lat, zakaz prowadzenia pojazdów na okres 5 lat, a także świadczenia na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości 8000 zł.
Jeśli kierowca prowadzący pojazd pod wpływem alkoholu spowoduje wypadek komunikacyjny, musi liczyć się z jeszcze bardziej dotkliwymi konsekwencjami, czyli z zakazem prowadzenia pojazdów mechanicznych, który może zostać wobec niego orzeczony dożywotnio.
Podobnie jest w sytuacji recydywistów, czyli osób, które po raz drugi i kolejny zostaną przyłapane na jeździe samochodem po alkoholu. W takim wypadku kierowcy grozi dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów.
Zgodnie z przepisami kk wykonawczego w razie orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów sąd przesyła odpis wyroku odpowiedniemu organowi administracji rządowej lub samorządu terytorialnego właściwemu dla miejsca zamieszkania skazanego.
Jeżeli skazany wykonuje zawodowo czynności związane z prowadzeniem pojazdów, o orzeczeniu sąd zawiadamia ponadto bezzwłocznie pracodawcę, u którego skazany jest zatrudniony. Organ, do którego przesłano orzeczenie zawierające zakaz prowadzenia pojazdów, zobowiązany jest cofnąć uprawnienia do ich prowadzenia w orzeczonym zakresie oraz nie może wydać tych uprawnień w okresie obowiązywania zakazu.
Zwrot prawa jazdy
Jeżeli od dnia zatrzymania prawa jazdy upłynął okres przekraczający rok, warunkiem wydania prawa jazdy jest uzyskanie pozytywnego wyniku kontrolnego sprawdzenia kwalifikacji, co oznacza, że kierowca będzie musiał ponownie podejść do egzaminu na prawo jazdy.
Opłaty za zwrot prawa jazdy wynoszą 50 gr za zwrot prawa jazdy i 100,50 zł za nowe prawo jazdy, jeśli dokument nie jest już ważny.
Prawo jazdy zostanie zwrócone od ręki po złożeniu wniosku, jeśli nadal jest ono ważne i kierowca ma aktualne badania, ew. będzie zwrócone w terminie do 7 dni, jeśli prawo jazdy albo badania nie są już ważne i konieczne jest wydanie nowego dokumentu.
Na decyzję w przedmiocie odmowy zwrotu prawa jazdy przysługuje odwołanie, w terminie 14 dni od daty otrzymania decyzji. Odwołanie składa się do samorządowego kolegium odwoławczego, za pośrednictwem organu, który wydał decyzję odmowną w przedmiocie zwrócenia prawa jazdy.
Odzyskanie prawa jazdy po orzeczeniu zakazu
Najprostszym sposobem na odzyskanie utraconego prawa jazdy jest odczekanie czasu, na jaki został orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów. Po jego upływie należy złożyć wniosek o zwrot prawa jazdy i załączyć do niego potwierdzenie dokonanych opłat, dowód osobisty lub paszport, orzeczenie lekarskie i orzeczenie psychologiczne w przypadku, gdy badania kierowcy ubiegającego się o zwrot prawa jazdy nie są już ważne albo otrzymał on skierowanie na takie badania.
Jeśli zakaz prowadzenia pojazdów był dłuższy niż rok, to konieczne jest przystąpienie ponownie do państwowego egzaminu na prawo jazdy. Po uzyskaniu pozytywnego wyniku z części teoretycznej i praktycznej dokument prawa jazdy zostanie ponownie wydany.
Przykład 4.
Pan Jan został zatrzymany do rutynowej kontroli drogowej, w której czasie stwierdzono u niego 0,89 mg alkoholu na 1 dm3 wydychanego powietrza. Panu Janowi wymierzono karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym jej zawieszeniem na okres 3 lat, zakaz prowadzenia pojazdów na okres 5 lat, a także świadczenia na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości 8000 zł. Po upływie zakazu pan Jan, chcąc móc legalnie kierować pojazdami, musi ponownie podejść do państwowego egzaminu na prawo jazdy.
Skrócenie zakazu prowadzenia pojazdów
Warto wspomnieć, że w przypadku orzeczenia zakazu za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości można ubiegać się o jego skrócenie.
Przykład 5.
Pan Jan został zatrzymany do rutynowej kontroli drogowej, w której czasie stwierdzono u niego 0,89 mg alkoholu na 1 dm3 wydychanego powietrza. Panu Janowi wymierzono karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym jej zawieszeniem na okres 3 lat, zakaz prowadzenia pojazdów na okres 5 lat, a także świadczenia na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości 8000 zł. Po upływie 2,5 roku pan Jan może wystąpić o orzeczenie dalszego wykonywania zakazu prowadzenia pojazdów poprzez orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową.
