0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Badania lekarskie do pracy - najważniejsze informacje

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Obowiązkiem pracodawcy jest kierowanie pracowników na badania lekarskie tzw. badania profilaktyczne zarówno przed przystąpieniem do pracy, jak i w trakcie trwania stosunku pracy. Dopuszczenie pracownika do pracy bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku może mieć poważne konsekwencje. O czym należy pamiętać, zanim wykona się badania lekarskie do pracy?

Badania lekarskie przed przystąpieniem do pracy

Wstępnym badaniom lekarskim podlegają:

    ●     osoby przyjmowane do pracy na podstawie stosunku pracy,
    ●     pracownicy młodociani przenoszeni na stanowiska pracy,
    ●     inni pracownicy przenoszeni na stanowiska, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.

Badania wstępne nie są wymagane od osób przyjmowanych powtórnie do pracy u tego samego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy, jeśli kolejna umowa o pracę została zawarta w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy z tym pracodawcą.

Nie są wymagane od osób przyjmowanych do pracy u innego pracodawcy na dane stanowisko jeśli:

  • przedstawią pracodawcy aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie (orzeczenie lekarskie zostało wydane po 31 marca 2015 r.) oraz skierowanie na badania, na podstawie którego zostało wydane orzeczenie lekarskie. Pracodawca stwierdzi, że warunki pracy opisane w skierowaniu na badania lekarskie u poprzedniego pracodawcy są zgodne z warunkami proponowanymi,
  • przerwa między zatrudnieniem u poprzedniego i nowego pracodawcy nie przekracza 30 dni,
  • nie będą wykonywały prac szczególnie niebezpiecznych.

Badania lekarskie w trakcie pracy

Na badania lekarskie do pracy w trakcie trwania stosunku pracy składają się badania kontrolne oraz badania okresowe.

Badania kontrolne

Jak wynika z art 229 § 2 k.p., pracodawca ma obowiązek skierować wszystkich pracowników na badania okresowe w przypadku ich niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, jeżeli jest ona spowodowana chorobą. Badania kontrolne wykonuje się w celu sprawdzenia, czy stan zdrowia pracownika pozwala na jego dalsze wykonywanie pracy na dotychczasowym stanowisku.

Badania okresowe  

Pracownik podlega  okresowym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku. Pracodawca zatrudniający pracowników w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub pyłów zwłókniających jest obowiązany zapewnić im okresowe badania lekarskie do pracy także:

  • po zaprzestaniu pracy w kontakcie z innymi substancjami, czynnikami lub pyłami,
  • po rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli zainteresowana osoba zgłosi wniosek o objęcie takimi badaniami.

Badanie lekarskie a COVID-19

W związku z zagrożeniem związanym z COVID-19 wprowadzono przepisy szczególne dotyczące badań lekarskich. Zmiany obowiązują w zakresie wykonywania profilaktycznych badań lekarskich pracowników:

  • badania wstępne i kontrolne - w przypadku braku dostępu do lekarza uprawnionego do przeprowadzenia badania wstępnego lub kontrolnego (lekarza medycyny pracy), badanie takie może przeprowadzić i wydać odpowiednie orzeczenie lekarskie inny lekarz. Badanie to może być przeprowadzone za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności,
  • badania okresowe - zawiesza się obowiązek przeprowadzania badań okresowych.

W sytuacji gdy badania lekarskie zostały wykonane przed datą 7 marca 2020 r. i kończą swoją ważność po tym dniu (np. 24 marca br.) ważność wszystkich badań profilaktycznych (tj. wstępnych, kontrolnych i okresowych) podlega przedłużeniu na okres nie dłuższy niż 60 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego (lub stanu epidemii) należy wykonać te badania w ciągu 60 dni od dnia jego odwołania.

Ustawodawca mając na względzie praktyczne problemy z przeprowadzaniem badań po ustąpieniu stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego, wydłużył  omawiany okres z 60 do 180 dni. 

Skierowanie na badania lekarskie do pracy

Wstępne, okresowe i kontrolne badania lekarskie do pracy przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę. Powinno być ono wydawane w dwóch egzemplarzach - jeden z nich należy do  lekarza, a drugi do osoby kierowanej na badania. Wskazane jest, by pracodawca posiadał kopie skierowania i przechowywał je w aktach osobowych pracownika wraz z orzeczeniem lekarskim

Skierowanie powinno zawierać:

  • stanowisko, na którym ma być zatrudniona dana osoba,
  • informacje o występujących na stanowisku pracy czynnikach niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych.

Jak często kierować pracownika na badania okresowe

Częstotliwość przeprowadzania badań okresowych jest różna dla każdego pracowników i  zależy od stanu zdrowia oraz rodzaju zajmowanego stanowiska. O tym, jak często kierować  pracowników na badania okresowe, decyduje lekarz.

Lekarz, który przeprowadza badania profilaktyczne, może uznać za konieczne poszerzenie ich o badania dodatkowe, by dokonać prawidłowej oceny stanu zdrowia pracownika.
Zgodnie z przepisami kodeksu pracy okresowe i kontrolne badania lekarskie do pracy przeprowadza się w miarę możliwości w godzinach pracy pracownika. Za czas niewykonania pracy w związku z przeprowadzanymi badaniami pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Jeżeli musi dojechać na nie do innej miejscowości, przysługuje mu należność na pokrycie kosztów przejazdu według zasad obowiązujących przy podróżach służbowych
Pracodawca ponosi koszt przeprowadzonych badań lekarskich do pracy.

Orzeczenie lekarskie

Wstępne badania lekarskie do pracy przeprowadza lekarz medycyny pracy, z którym pracodawca zawarł umowę. Po przeprowadzeniu badania lekarz wydaje orzeczenie stwierdzające:

  • brak przeciwwskazania do tej pracy na określonym stanowisku,
  • istnienie przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku – w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie do pracy.

Jeżeli lekarz medycyny, przeprowadzając badania wstępne, stwierdzi przeciwwskazania do pracy, umowa nie może być zawarta. Gdy przeciwwskazania zostaną stwierdzone podczas badań kontrolnych i okresowych, pracodawca przede wszystkim zwalnia pracownika z obowiązku świadczenia pracy i przenosi go na inne stanowisko.

Gdzie przechowywać orzeczenia lekarskie?

Pracodawca jest obowiązany przechowywać orzeczenia lekarskie w aktach osobowych pracowników. Orzeczenie  wydane na podstawie wstępnych badań należy przechowywać w części “A” akt osobowych. W przypadku badań okresowych i kontrolnych orzeczenie lekarskie przechowuje się w części “B” akt osobowych.

Prawo do odwołania się od orzeczenia lekarskiego

Jeśli pracownik lub pracodawca nie zgadzają się z treścią zaświadczenia lekarskiego, w ciągu 7 dni od wydania zaświadczenia mogą złożyć wniosek o przeprowadzenie powtórnego badania lekarskiego. Wniosek składa się za pośrednictwem lekarza, który wydał wcześniejsze zaświadczenie. Kolejne badanie przeprowadzane jest w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku. Orzeczenie wydane na podstawie ponownego badania jest ostateczne i nie można się od niego odwołać.

Badania lekarskie do pracy - konsekwencje ich braku

Pracodawcy, który dopuści do pracy pracownika bez aktualnych badań profilaktycznych, grozi grzywna w wysokości od 1 000 do 30 000 zł za naruszenie przepisów BHP oraz praw pracowniczych.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów