W 2024 roku płaca minimalna wzrosła podwójnie. W tym artykule przedstawione zostanie to, w jaki sposób wpływa to na obowiązek pobierania zaliczki na podatek dochodowy i co w takiej sytuacji z kwotą wolną podatku.
Progi podatkowe w 2024 roku
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obligują każdego pracodawcę do obliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy od dochodu osiągniętego przez pracownika, który jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę, jak również w przypadku zatrudnienia osób fizycznych na podstawie innych rodzajów umów, w tym m.in. umowy zlecenie, umowy o dzieło, kontraktu menedżerskiego.
- 12% w przypadku kwoty dochodu wynoszącej 120 000 zł,
- 32% w przypadku kwoty dochodu wynoszącej powyżej 120 000 zł.
W przypadku osiągnięcia dochodu powyżej 1 000 000 zł nadwyżka ponad ten limit opodatkowana jest dodatkowo stawką 4% w ramach tzw. daniny solidarnościowej.
Kwota wolna od podatku w 2024 roku i zapowiedź jej podniesienia
Pamiętać należy, że pracownicy, których dochody nie przekroczą kwoty 30 000 zł, są zwolnieni z podatku, natomiast ci uzyskujący dochody ponad nadwyżkę 30 000 zł do momentu przekroczenia I progu podatkowego zapłacą podatek w wysokości 12% od nadwyżki kwoty ponad 30 000 zł. Trzeba pamiętać, że drugi próg podatkowy zastosowanie znajduje do kwoty dochodu powyżej 120 000 zł, a nie do całego dochodu.
Kwota zmniejszająca zaliczkę na podatek – PIT- 2
Podatek rozliczany jest w ujęciu rocznym, a zaliczki na podatek dochodowy obliczane są co miesiąc od bieżących dochodów, stanowiąc częściową kwotę podatku należnego w ciągu roku.
Kwota wolna od podatku w 2024 roku nadal wynosi 30 000 zł. Wobec tego wysokość kwoty zmniejszającej podatek wynosi 3600 zł. Dlatego płatnicy pobierający zaliczki na podatek od dokonywanych wypłat miesięcznych nadal, jak w latach ubiegłych, mogą zmniejszać zaliczkę o kwotę 300 zł, czyli 1/12 z 3600 zł.
- 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, tj. 300 zł w przypadku jednej umowy;
- 1/24 kwoty zmniejszającej podatek, tj. 150 zł w przypadku dwóch umów;
- 1/36 kwoty zmniejszającej podatek, tj.100 zł w przypadku trzech umów.
Minimalne wynagrodzenie a kwota wolna od podatku
Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 września 2023 roku w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 roku od 1 stycznia 2023 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 4242 zł, a minimalna stawka godzinowa to kwota 27,70 zł. W 2024 roku, podobnie jak w roku poprzednim, minimalne wynagrodzenie będzie rosło dwukrotnie w czasie jednego roku, ponieważ od 1 lipca 2024 roku wynosić ma 4300 zł, a stawka godzinowa – 28,10 zł.
Przykład 1.
Czy pani Teresa, która jest zatrudniona na umowę o pracę za wynagrodzeniem w wysokości płacy minimalnej, w 2024 roku przekroczy kwotę wolną od podatku?
Zakładając, że przez cały rok pani Teresa będzie otrzymywała wyłącznie płacę minimalną, jej dochód wyniesie 38 901,06 zł, zatem w 2024 roku przekroczy kwotę wolną od podatku o 8901,06 zł. Oznacza to, że nadwyżka ponad kwotę 30 000 zł, czyli wspomniane 8901,06 zł, będzie opodatkowane podatkiem w wysokości 12%.
Zaliczki na podatek dochodowy
Obowiązek pobierania zaliczek na podatek dochodowy zgodnie z Ustawą z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych obciąża zakłady pracy, tj. osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Zakłady pracy jako płatnicy podatku mają obowiązek obliczania i pobierania w ciągu roku zaliczek na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody z tytułu:
- stosunku służbowego,
- stosunku pracy,
- pracy nakładczej,
- spółdzielczego stosunku pracy,
- zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakłady pracy,
- wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej w spółdzielniach pracy.
Wysokość pobieranych zaliczek na podatek dochodowy uzależniona jest od wysokości dochodów z uwzględnieniem aktualnie obowiązującej skali podatkowej.
Koszty uzyskania przychodu to wydatki, które podatnik ponosi w celu uzyskania przychodów z konkretnego źródła. Zmniejszenie uzyskanego dochodu o koszty uzyskania przychodu przyczynia się do zapłaty mniejszego podatku dochodowego urzędowi skarbowemu.
W przypadku umowy o pracę koszty uzyskania przychodów określa się w zależności od:
- liczby zawartych umów o pracę,
- miejsca zatrudnienia.
Koszty uzyskania przychodów uzyskanych ze stosunku pracy wynoszą:
- miesięcznie 250 zł, jeśli pracownik objęty jest jednym stosunkiem pracy;
- rocznie 3000 zł, jeśli pracownik objęty jest jednym stosunkiem pracy;
- rocznie 4500 zł, jeśli pracownik objęty jest więcej niż jednym stosunkiem pracy;
- miesięcznie 300 zł, jeśli pracownik objęty jest jednym stosunkiem pracy w przypadku pracowników dojeżdżających;
- rocznie 3600 zł, jeśli pracownik objęty jest jednym stosunkiem pracy w przypadku pracowników dojeżdżających;
- rocznie 5400 zł, jeśli pracownik objęty jest więcej niż jednym stosunkiem pracy w przypadku pracowników dojeżdżających.
Dochód a pobór zaliczki na podatek dochodowy
Zaliczki na podatek dochodowy za miesiące, w których dochód podatnika uzyskany od początku roku nie przekroczył kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali, czyli 120 000 zł, pobiera się w wysokości 12% dochodu uzyskanego w danym miesiącu.
Zaliczki na podatek dochodowy za miesiąc, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali, czyli 120 000 zł, pobiera się w wysokości 12% od tej części dochodu uzyskanego w tym miesiącu, która nie przekroczyła tej kwoty, i 32% od nadwyżki ponad kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali.
Zaliczki na podatek dochodowy za miesiące następujące po miesiącu, kiedy dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali, czyli 120 000 zł, pobiera się w wysokości 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu.
Przykład 2.
W jaki sposób pracodawca pana Eryka, który zarabia 25 000 zł miesięcznie, będzie w 2024 roku pobierał zaliczki na podatek dochodowy od tego pracownika?
W maju 2024 roku dochód pana Eryka przekroczy kwotę 120 000 zł, dlatego pracodawca zaliczkę na podatek dochodowy od kwoty 20 000 zł pobierze w wysokości 12%, a od 5000 zł – w wysokości 32%. W kolejnych miesiącach pracodawca będzie pobierał zaliczkę już od całej kwoty, tj. 25 000 zł w wysokości 32%.
Przykład 3.
Czy w przypadku pani Bogusławy, która od września 2024 roku podjęła pracę i osiąga z tego tytułu dochód 30 000 zł, pracodawca będzie obowiązany pobierać zaliczkę na podatek dochodowy w wysokości 32%, gdy w okresie od stycznia 2024 roku do sierpnia 2024 roku nie osiągnęła ona żadnego dochodu?
W tej sytuacji dochód pani Bogusławy za okres od września 2024 roku do grudnia 2024 roku nie przekroczy kwoty 120 000 zł, zatem jej pracodawca nie będzie pobierał zaliczki w wysokości 32%, a jedynie 12%.
Płaca minimalna a zaliczka na podatek dochodowy
W przypadku płacy minimalnej zaliczka na podatek dochodowy w 2024 roku przy zwykłych kosztach uzyskania przychodu w wysokości 250 zł i przy kwocie zmniejszającej podatek w wysokości 300 zł wynosi w okresie od stycznia 2024 roku do czerwca 2024 roku 109,20 zł, a od lipca 2024 roku do końca roku ulegnie podwyższeniu do kwoty 115,20 zł.
Przykład 4.
W jakiej wysokości w kwietniu 2024 roku będzie pobrana zaliczka na podatek dochodowy pracownic zatrudnianych przez panią Krystynę, właścicielkę salonu kosmetycznego, kiedy wszystkie pracownice pracują na podstawie umowy o pracę za wynagrodzeniem wynoszącym minimalną krajową i zastosowanie do nich znajdują podstawowe koszty uzyskania przychodu oraz kwota zmniejszająca podatek w wysokości 300 zł?
Pani Krystyna pobierze zaliczkę na podatek dochodowy od każdej ze swoich pracownic w wysokości 109,20 zł. Wysokość ta pozostanie niezmienna do końca czerwca 2024 roku.
Pobieranie niższej zaliczki, gdy pracownik rozlicza się z małżonkiem lub dzieckiem
Jeśli przewidywane dochody podatnika przekroczą górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, czyli kwotę 120 000 zł, a małżonek podatnika nie uzyskuje żadnych dochodów lub dochody małżonka, które łączy się z dochodami pracownika, mieszczą się w niższym przedziale skali podatkowej, pracownik może złożyć płatnikowi zaliczek (czyli pracodawcy) oświadczenie, że za dany rok zamierza opodatkować dochody łącznie z małżonkiem i wówczas zaliczki za wszystkie miesiące roku podatkowego wynoszą 12% dochodu uzyskanego w danym miesiącu. Pracodawca po otrzymaniu oświadczenia pracownika pobiera zaliczki według wskazanych wyżej zasad, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostało złożone oświadczenie.
Podobnie sytuacja wygląda w sytuacji, kiedy przewidywane dochody podatnika przekroczą górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, czyli kwotę 120 000 zł, a podatnik złożył oświadczenie, że za dany rok zamierza opodatkować dochody na zasadach określonych dla osób samotnie wychowujących dzieci, natomiast dzieci nie uzyskują żadnych dochodów lub dochody dzieci, które łączą się z dochodami pracownika, mieszczą się w niższym przedziale skali podatkowej, wówczas zaliczki za wszystkie miesiące roku podatkowego wynoszą 12% dochodu uzyskanego w danym miesiącu. Pracodawca po otrzymaniu oświadczenia pracownika pobiera zaliczki według wskazanych wyżej zasad, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostało złożone oświadczenie.
Podsumowanie
Podsumowując, w 2024 roku wszystkie osoby zatrudnione w pełnym wymiarze czasu pracy za minimalnym wynagrodzeniem przekroczą próg kwoty wolnej od podatku, chyba że dojdzie do zapowiadanego jej podwyższenia jeszcze w tym roku. Bez względu na to pracodawca jako płatnik ma obowiązek naliczania i odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy zgodnie z regułami przedstawionymi w treści niniejszego artykułu.
