Chcąc zoptymalizować podatkowo rozliczenia z fiskusem, przedsiębiorcy opodatkowujący swoje dochody skalą podatkową często decydują się na wspólne rozliczenie z małżonkiem. Aby było to możliwe, należy spełnić dodatkowe warunki. Sprawdźmy, jaki związek ma wspólne rozliczenie z małżonkiem z Polskim Ładem!
Kiedy wspólne rozliczenie z małżonkiem jest możliwe?
Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy o PIT wspólne rozliczenie z małżonkiem jest możliwe, jeżeli:
małżonkowie pozostawali w danym roku w związku małżeńskim;
pomiędzy małżonkami w danym roku występowała wspólność majątkowa;
małżonkowie podlegają obowiązkowi podatkowemu w Polsce.
Oprócz powyższych warunków należy mieć na uwadze, że wspólne rozliczenie jest możliwe, jeżeli żaden z małżonków nie podlega opodatkowaniu:
podatkiem liniowym;
ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (z wyjątkiem najmu prywatnego);
na zasadach wynikających z ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Przykład 1.
Pan Łukasz prowadzi działalność XYZ opodatkowaną na zasadach ogólnych. W lutym 2020 roku zawarł związek małżeński z panią Anną, która uzyskuje dochody z tytułu umowy o pracę. Czy małżonkowie mieli prawo do wspólnego rozliczenia za 2020 rok?
Złożenie wspólnego zeznania rocznego PIT-36, na którym wykazane będą zarówno dochody z prowadzonej działalności pana Łukasza, jak i dochody z pracy pani Anny, będzie możliwe dopiero po upływie pełnego roku trwania małżeństwa, czyli za 2021 rok, bowiem w przypadku rozliczenia 2020 roku obowiązywały zasady sprzed wejścia w życie Polskiego Ładu. Gdyby pan Łukasz zawarł związek małżeński z panią Anną w 2021 roku, to na skutek zmian wprowadzonych przez Polski Ład mogliby złożyć wspólne zeznanie roczne za 2021 rok.
Przykład 2.
Pani Halina i pan Kazimierz prowadzą własne działalności gospodarcze opodatkowane skalą podatkową. W grudniu 2021 roku zawarli związek małżeński. Czy mogą rozliczyć się wspólnie na jednym zeznaniu rocznym?
Tak, na skutek zmian wprowadzonych w warunkach wspólnego rozliczania małżonków, które obowiązują od 2022 roku, pani Halina i pan Kazimierz mogą złożyć jedno zeznanie roczne PIT-36, na którym rozliczą dochody z prowadzonych przez siebie działalności pomimo tego, że wstąpili w związek małżeński w trakcie 2021 roku.
Wspólne rozliczenie z małżonkiem a Nowy Polski Ład
Zmiany, które znalazły się w programie Nowego Polskiego Ładu, upraszczają wspólne rozliczenia podatkowe. Mianowicie wspólne rozliczenie z małżonkiem jest dostępne już w pierwszym roku trwania małżeństwa. W konsekwencji oznacza to, że zawierając małżeństwo w grudniu, podatnicy mogą rozliczyć się wspólnie za dany rok.
Przykład 3.
Pani Małgorzata prowadzi firmę ABC na zasadach ogólnych i w trakcie roku uzyskała dochody w wysokości 150 000 zł. W październiku 2021 roku zawarła związek małżeński z panem Kamilem, który pracuje na umowie o pracę i w trakcie roku zarobił 25 000 zł. Na jakie korzyści małżonkowie mogą liczyć wraz z wejściem w życie Nowego Polskiego Ładu?
Zgodnie z dotychczasowymi przepisami wspólne rozliczenie w pierwszym roku małżeństwa byłoby niemożliwe, a więc małżonkowie musieliby złożyć osobne zeznania roczne.
Pani Małgorzata w formularzu PIT-36 wykazałaby dochód 150 000 zł, a więc podatek w wysokości 35 171 zł, czyli:
17% * 85 528 (wysokość I progu podatkowego) = 14 539,76 zł,
32% * (150 000 – 85 528) = 20 631,04 zł.
Z racji tego, że pani Małgorzata przekroczyła limit dochodu w kwocie 127 000 zł, nie ma prawa do skorzystania z kwoty zmniejszającej podatek w rozliczeniu rocznym.
Pan Kamil w formularzu PIT-37 wykazałby dochód 25 000 zł, a więc podatek w wysokości 3725 zł, czyli 17% * 25 000 – 525,12 zł (kwota zmniejszająca podatek).
W sumie małżonkowie w pierwszym roku małżeństwa zapłaciliby podatek dochodowy w kwocie 38 896 zł.
Zgodnie ze zmianami wprowadzonymi w ramach Polskiego Ładu wspólne rozliczenie jest możliwe już za rok zawarcia małżeństwa, tak więc dochody pani Małgorzaty i pana Kamila mogą zostać rozliczone na jednym zeznaniu rocznym PIT-36 za 2021 rok. Łączne dochody to kwota 175 000 zł. Co oznacza, że podatek dochodowy do zapłaty to 28 698 zł, czyli:
175 000 / 2 = 87 500 zł
87 500 * 17% - 525,12 = 14 349 zł
14 349 * 2 = 28 698 zł.
W konsekwencji zagadnienie takie jak wspólne rozliczenie z małżonkiem a Nowy Polski Ład przyczyni się do tego, że małżonkowie zaoszczędzą 10 198 zł (podatek o tyle mniejszy zapłacą za 2021 rok).
Przykład 4.
Pani Małgorzata i pan Kamil z przykładu 3. Osiągnęli w 2022 roku takie same dochody ze wskazanych tytułów. Na jakie korzyści małżonkowie mogą liczyć wraz z wejściem w życie Polskiego Ładu 2.0.?
Przed wprowadzeniem Polskiego Ładu 2.0. obowiązywała stawka dla skali podatkowej 17%, natomiast w związku ze zmianą obowiązuje już stawka 12%. Łączne dochody małżonków to 175 000 zł. Co oznacza, że podatek dochodowy do zapłaty wyszedł by w kwocie 19.550 zł, gdyby obowiązywały przepisy przed zmianą stawki. Natomiast po wprowadzeniu Polskiego Ładu 2.0. podatek dochodowy do zapłaty wyszedł by w kwocie 13.800 zł. Dzięki zmianie małżeństwo będzie mogło zaoszczędzić 5750 zł.
Obliczenia przed PŁ 2.0.
175 000 / 2 = 87 500 zł
87 500 * 17% - 5100 = 9775 zł
9775 zł * 2 = 19.550 zł.
Obliczenia po PŁ 2.0.
175 000 / 2 = 87 500 zł
87 500 * 12% - 3600= 6900 zł
6900 zł * 2 = 13.800 zł.
Zawieszenie działalności a wspólne rozliczenie z małżonkiem
Jednym z warunków uprawniających do wspólnego rozliczenia małżonków jest to, aby żadne z nich nie było objęte podatkiem liniowym lub ryczałtem (z wyjątkiem najmu prywatnego). Oznacza to, że w sytuacji gdy w danym roku małżonek jest właścicielem firmy, której dochody opodatkowane są podatkiem liniowym lub ryczałtem, nawet jeżeli przez cały rok była ona zawieszona, to nie ma możliwości wspólnego rozliczenia. Takie stanowisko potwierdza również Dyrektor Izby Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 20 kwietnia 2015 r., sygn. IPPB1/4511-261/15-2/KS1, gdzie możemy przeczytać, że:
„[…] jeżeli podatnik posiada zarejestrowaną działalność gospodarczą, opodatkowaną zgodnie ze sposobem, o którym mowa w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mimo zawieszenia tej działalności, jest pozbawiony możliwości wspólnego rozliczenia podatkowego za ten rok, w którym był opodatkowany na ww. zasadach.
Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane przepisy prawne stwierdzić należy, że Wnioskodawca nie ma możliwości skorzystania z preferencyjnego opodatkowania dochodów osiąganych przez małżonków zgodnie z brzemieniem art. 6 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w sytuacji, gdy w roku poprzedzającym rok, którego dotyczy rozliczenie, Wnioskodawca zawiesił wykonywaną działalność gospodarczą (opodatkowaną podatkiem liniowym 19%) oraz powiadomił o tym właściwy urząd skarbowy […]”.
Przykład 5.
Pan Aleksander i pani Hanna zawarli związek małżeński w połowie 2021 roku. Pan Aleksander w październiku 2020 roku zawiesił działalność, którą rozliczał na zasadach podatku liniowego. Pani Hanna pracuje na umowę o pracę. Czy wspólne rozliczenie z małżonkiem jest w tym przypadku możliwe?
Z racji tego, że pan Aleksander stosuje podatek liniowy w ramach działalności (pomimo zawieszenia firmy), nie ma możliwości wspólnego rozliczenia z panią Anną. W związku z tym, małżonkowie składają dwa odrębne zeznania roczne:
PIT-36L – z tytułu działalności przez pana Aleksandra,
PIT-37 – z tytułu umowy o pracę przez panią Hannę.
Gdyby jednak pan Aleksander do końca grudnia 2021 roku złożył aktualizację formularza CEIDG-1, zmieniając formę opodatkowania na skalę podatkową (pod warunkiem, że nie uzyskał w 2021 roku przychodu lub przychód ten uzyskał w grudniu 2021), wspólne rozliczenie małżonków byłoby możliwe i za 2021 rok mogliby złożyć jedno zeznanie roczne PIT-36, w którym wykazane byłyby dochody pani Hanny z tytułu umowy o pracę.
Wspólne rozliczenie z małżonkiem a najem prywatny
Jeżeli małżonkowie uzyskują przychodu z tytułu umowy o pracę lub prowadzą działalność opodatkowaną na zasadach ogólnych (skala podatkowa), a jednocześnie prowadzą najem prywatny, to muszą złożyć za dany rok zeznanie PIT-28 z tytułu przychodów w ramach najmu prywatnego. Dodatkowo mogą rozliczyć się wspólnie, składając formularz:
PIT-36 w przypadku gdy prowadzą odrębne działalności opodatkowane skalą podatkową lub jedno z nich prowadzi działalność, a małżonek nie pracuje lub pracuje na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej;
PIT-37 w przypadku gdy oboje lub tylko jedno z nich pracuje na umowę o pracę lub na podstawie umowy cywilnoprawnej, a drugi małżonek nie uzyskuje dochodów.
Podsumowując, wspólne rozliczenie z małżonkiem a Nowy Polski Ład niewątpliwie idą w parze, ponieważ umożliwienie wspólnego rozliczenia już w roku zawarcia małżeństwa jest pozytywną zmianą, która obniży podatki u młodych małżeństw.
