0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego a nadgodziny i dodatek nocny

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych oraz dodatki za pracę w porze nocnej stanowią składniki wynagrodzenia, które muszą być odpowiednio uwzględnione w podstawie wymiaru wynagrodzenia i zasiłku chorobowego. Chociaż generalnie regulacje ustawowe normują te kwestie w sposób dostateczny, w praktyce mogą pojawić się pewne wątpliwości. W niniejszym artykule podejmiemy próbę wyjaśnienia ja wygląda podstawa wymiaru zasiłku chorobowego.

Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego – informacje ogólne

Zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłków chorobowych przysługujących ubezpieczonym będącym pracownikami zawarto w rozdziale 8. Ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej dalej „ustawą zasiłkową”.

Zasadą jest, iż podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego pracownikowi stanowi przeciętne wynagrodzenie miesięczne wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc powstania niezdolności do pracy. Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem 12-miesięcznego okresu, podstawę wymiaru stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia.

Jeżeli pracownik nie przepracował jednego pełnego miesiąca kalendarzowego, wówczas zastosowanie znajduje art. 37 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Oznacza to, że podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie, które pracownik osiągnąłby, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy. Zgodnie z art. 37 ust. 2 ustawy zasiłkowej w takim przypadku podstawą wymiaru zasiłku chorobowego jest:

  • wynagrodzenie miesięczne określone w umowie o pracę lub w innym akcie, na podstawie którego powstał stosunek pracy, jeśli wynagrodzenie przysługuje w stałej miesięcznej wysokości;
  • wynagrodzenie miesięczne obliczone przez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego za przepracowane dni robocze przez liczbę dni przepracowanych i pomnożenie przez liczbę dni, które ubezpieczony będący pracownikiem był obowiązany przepracować w tym miesiącu, jeżeli przepracował choćby 1 dzień;
  • kwota zmiennych składników wynagrodzenia w przeciętnej miesięcznej wysokości – wypłacona za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy – pracownikom zatrudnionym na takim samym lub podobnym stanowisku pracy u pracodawcy, u którego przysługuje zasiłek chorobowy, jeżeli ubezpieczony będący pracownikiem nie osiągnął żadnego wynagrodzenia.

Składniki wynagrodzenia uwzględniane w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego

Ogólnie mówiąc, sposób uwzględniania wynagrodzenia w podstawie zasiłku chorobowego zależy od charakteru składnika płacowego, czyli jest uwarunkowany tym, w jakich okresach dana należność jest wypłacana.

Zgodnie z art. 42 ust. 1 ustawy zasiłkowej premie, nagrody i inne składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy miesięczne wlicza się do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w kwocie wypłaconej pracownikowi za miesiące kalendarzowe, z których wynagrodzenie przyjmuje się do ustalania podstawy wymiaru zasiłku.

Z pewnością do tej kategorii elementów wynagrodzenia należą dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych oraz dodatki za pracę w porze nocnej, przy czym nie ma znaczenia, kiedy faktycznie zostały one wypłacone (np. w następnym miesiącu, nieuwzględnianym w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego).

Ustalanie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku chorobowego

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustala się przez podzielenie:

  • wynagrodzenia osiągniętego przez pracownika za okres 12 miesięcy lub okres krótszy obejmujący pełne miesiące kalendarzowe
  • przez liczbę miesięcy, w których wynagrodzenie to zostało osiągnięte.

Jeżeli w okresie 12-miesięcznym lub krótszym, lecz obejmującym pełne miesiące kalendarzowe, pracownik nie osiągnął wynagrodzenia wskutek nieobecności w pracy z przyczyn usprawiedliwionych (np. z powodu korzystania z urlopu bezpłatnego), przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego:

  • wyłącza się wynagrodzenie za miesiące, w których zatrudniony przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy;
  • przyjmuje się – po uzupełnieniu według zasad określonych w art. 37 ust. 2 ustawy zasiłkowej – wynagrodzenie z miesięcy, w których zatrudniony przepracował co najmniej połowę obowiązującego go czasu pracy.

W przypadku gdy w okresie 12 miesięcy lub krótszym – obejmującym pełne miesiące kalendarzowe – pracownik w każdym miesiącu z przyczyn usprawiedliwionych wykonywał pracę przez mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się wynagrodzenie za wszystkie miesiące po uzupełnieniu według zasad określonych w art. 37 ust. 2 ustawy zasiłkowej (wspomniane zasady przedstawiono uprzednio w niniejszym tekście). Powyższy sposób postępowania ustalono w treści art. 38 ustawy zasiłkowej.

Przykład 1.

Pracownik stał się niezdolny do pracy w maju 2023 roku. Jest zatrudniony u pracodawcy nieprzerwanie od kilku lat, do ustalenia podstawy zasiłku chorobowego przyjęto zatem 12 miesięcy poprzedzających chorobę pracownika, czyli okres od maja 2022 roku do kwietnia 2023 roku. W kwietniu 2023 roku pracownik świadczył pracę w godzinach nadliczbowych, za które otrzymał dodatkowe wynagrodzenie. Należności z tego tytułu zostały uiszczone w maju 2023 roku. Mimo faktu wypłaty w tym terminie dodatkowe wynagrodzenie za nadgodziny nie zostanie uwzględnione w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego, bowiem należność ta przysługuje za kwiecień, a więc za miesiąc, który nie jest objęty 12-miesięcznym okresem przyjętym jako podstawa do ustalenia zasiłku chorobowego. W tym przypadku wypłata w następnym miesiącu nie ma znaczenia, o czym uprzednio była już mowa.

Przykład 2.

Pracownik zachorował w maju 2023 roku. Z racji kilkuletniego stażu pracy do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjęto 12 miesięcy poprzedzających miesiąc powstania niezdolności do pracy (maj 2022 – kwiecień 2023). Od 1 do 19 marca 2023 roku pracownik przebywał na urlopie bezpłatnym. Jednocześnie w miesiącu tym zrealizował kilkanaście godzin nadliczbowych. W marcu 2023 roku zatrudniony przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy, co spowodowało, że miesiąc ten nie jest uwzględniany w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego (wraz z wynagrodzeniem za nadgodziny).

Przykład 3.

Pracownik stał się niezdolny do pracy w maju 2023 roku. Podstawa obliczenia zasiłku chorobowego to 12-miesięczny okres przypadający od maja 2022 roku do kwietnia 2023 roku. W styczniu 2023 roku zatrudniony korzystał z 5 dni urlopu bezpłatnego, następnie pracował w godzinach nadliczbowych, uzyskując z tego tytułu dodatkowe wynagrodzenie. W styczniu 2023 roku zatrudniony przepracował więcej niż połowę ustalonego dla niego czasu pracy w tym miesiącu, w związku z czym miesiąc ten uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego. Pracodawca włącza do podstawy wymiaru wynagrodzenie za styczeń 2023 roku po uprzednim uzupełnieniu wynagrodzenia według zasad określonych w art. 37 ust. 2 ustawy zasiłkowej. Jeżeli natomiast chodzi o wynagrodzenie za nadgodziny, to należy wziąć pod uwagę kwotę faktycznie wypłaconą pracownikowi.

Podsumowanie - podstawa wymiaru zasiłku chorobowego

W świetle zapisów ustawy zasiłkowej dodatki za pracę w porze nocnej mają charakter analogiczny do dodatkowego wynagrodzenia z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych. W podstawie wymiaru zasiłku chorobowego trzeba uwzględnić wszelkie składniki płacowe, od których jest odprowadzana składka na ubezpieczenia społeczne – ten warunek jest spełniony zarówno w odniesieniu do należności za nadgodziny, jak i dodatków za pracę w porze nocnej.

Dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych i tzw. dodatki nocne z pewnością można potraktować jako inne składniki wynagrodzenia w rozumieniu art. 42 ust. 1 ustawy zasiłkowej, czyli należności przysługujące za okresy miesięczne, a zatem wliczane do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w kwotach faktycznie wypłaconych pracownikowi za miesiące kalendarzowe.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów