Czas pracy jest to czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy (art. 128 §1 k.p.).
Nie pozostaje w dyspozycji pracodawcy pracownik, który w ogóle nie stawił się do pracy lub przybył w stanie uniemożliwiającym jej podjęcie, m.in.:
-
w stanie nietrzeźwości,
-
bez przeprowadzonych badań lekarskich stwierdzających brak przeciwwskazań do podjęcia pracy,
-
bez dokumentów potwierdzających jego uprawnienia do wykonywania określonej pracy (np. prawo jazdy u kierowcy).
Czas pracy - co do niego zaliczamy?
W dyspozycji pracodawcy pozostaje zarówno pracownik, który faktycznie świadczy pracę, jak i pracownik, który nie wykonuje swoich obowiązków, ale jest w gotowości do jej świadczenia.
Czas pracy jest to czas obejmujący:
-
naukę młodocianego w wymiarze wynikającym z obowiązkowego programu zajęć szkolnych, bez względu na to, czy odbywa się ona w godzinach pracy (art. 202 § 3 k.p.),
-
przerwy na posiłek, jeżeli pracownik pracuje co najmniej 6 godzin, ma prawo do 15-minutowej przerwy (art. 134 k.p.),
-
przerwy na karmienie dziecka piersią - jeżeli pracownica karmi więcej niż jedno dziecko, ma prawo do dwóch przerw do 45 minut, jeśli natomiast karmi jedno dziecko, ma prawo do dwóch przerw po 30 minut (art. 187 k.p.),
-
15-minutową przerwę na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek dla pracowników niepełnosprawnych (art. 17 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnienia osób niepełnosprawnych, Dz.U. Nr 123, poz. 776 ze zm.),
-
przerwy z tytułu pracy w warunkach szczególnie szkodliwych lub uciążliwych dla zdrowia oraz pracy monotonnej (art. 145 § 1 k.p.),
-
5-minutowe przerwy po godzinie pracy z komputerem (§ 7 rozp. MPiPS z 1 grudnia 1998 r., Dz.U. Nr 148, poz. 973, w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe),
-
30-minutowa przerwa pracownika młodocianego, którego dobowy wymiar czasu pracy przekracza 4,5 godziny (art. 202 § 31 k.p.),
-
godziny pracy pracownika,
-
przestój w pracy niezawiniony przez pracownika (art. 81 k.p.),
-
okresowe i kontrolne badania lekarskie przeprowadzane w godzinach pracy (art. 229 § 3 k.p.),
-
szkolenie w zakresie bhp (art. 2373 § 3 k.p.),
-
badania lekarskie pracownic w ciąży, odbywające się w godzinach pracy (art. 185 § 2 k.p.).
Czas pracy - czego do niego nie wliczamy?
Czasem pracy nie jest:
-
czas nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy,
-
przerwa w pracy w przerywanym czasie pracy (art. 139 k.p.),
-
czas dyżuru, podczas którego nie była wykonywana praca (art. 1513 § 2 k.p.),
-
przerwa przeznaczona na spożycie posiłku lub załatwienie spraw osobistych wprowadzona przez pracodawcę w wymiarze nieprzekraczającym 60 minut (art.141 k.p.),
-
obecność w zakładzie pracy poza obowiązującym pracownika czasem pracy w celu uczestnictwa w imprezie okolicznościowej organizowanej przez pracodawcę, na której obecność jest dobrowolna,
-
czas podróży służbowej odbywanej poza normalnym czasem pracy pracownika. Wyjątek stanowi wykonywanie pracy w trakcie podróży,
-
uczestnictwo w strajku.
