Dzięki możliwości wystąpienia o interpretację przepisów prawa podatkowego, przedsiębiorcy uzyskali dość dobre zabezpieczenie na wypadek, gdyby urzędy lub sądy nagle zmieniły sposób interpretowania przepisów. Oprócz interpretacji indywidualnych, wydawanych na wniosek poszczególnych podatników, wydawane są też przez ministra finansów interpretacje ogólne. Jak interpretacja ogólna chroni przedsiębiorcę?
Interpretacja ogólna - kto wydaje?
Interpretacje ogólne wydaje minister finansów w sprawach, w których pojawiają się wątpliwości, np. nie ma jednolitej praktyki urzędów i sądów. Celem wydania interpretacji jest zapewnienie jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe. Interpretacje ogólne wydawane są z urzędu lub na wniosek. W praktyce podatnikom łatwiej jest skutecznie złożyć wniosek o interpretację indywidualną, niż ogólną, stąd niewielka liczba interpretacji ogólnych.
W interpretacjach ogólnych uwzględniane jest orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego, Trybunału Sprawiedliwości UE.
Wykaz interpretacji ogólnych
Interpretacje ogólne nie są wydawane zbyt często. Od 2008 roku wydano ich ponad sto, średnio od kilku do kilkunastu rocznie. Wszystkie interpretacje ogólne są publikowane, można je przeszukiwać w wyszukiwarce Systemu Informacji Podatkowej. Jeśli interpretacja się zmieni – również zmienioną interpretację należy opublikować.
Jaka jest moc prawna interpretacji ogólnych?
Formalnie interpretacje nie mają wiążącego charakteru – ani dla podatników, ani dla organów podatkowych. Interpretacje przepisów nie są źródłem prawa, to tylko wskazanie, w jaki sposób minister finansów je interpretuje. Minister finansów może wydaną przez siebie interpretację ogólną w każdym czasie zmienić. Nie oznacza to, że zastosowanie się do interpretacji nic nie daje podatnikowi. Dzięki interpretacji uzyskuje on dość dobrą ochronę.
Zasada nieszkodzenia
Może dojść do sytuacji, że przepisy się nie zmienią, ale zmieni się na niekorzyść podatników interpretacja. Żeby dać ochronę podatnikom, którzy się do wydanej interpretacji ogólnej zastosują, trzeba było w ustawie (Ordynacji podatkowej) wprost zapisać, jakie są skutki zastosowania się do interpretacji. Wpisano je w art. 14k Ordynacji podatkowej. Wprowadza ona tzw. zasadę nieszkodzenia:
-
zastosowanie się do interpretacji ogólnej przed jej zmianą nie może szkodzić temu, kto się do niej zastosował, jak również w przypadku nieuwzględnienia jej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej;
-
nie wszczyna się postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe, a postępowanie wszczęte w tych sprawach umarza się oraz nie nalicza się odsetek za zwłokę – w zakresie związanym z zastosowaniem się do interpretacji, która uległa zmianie, lub interpretacji nieuwzględnionej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej.
Wyróżnik:
Zastosowanie się do interpretacji ogólnej przed jej zmianą nie może szkodzić temu, kto się do niej zastosował.
Brak obowiązku zapłaty podatku
Zastosowanie się do interpretacji ogólnej nie może szkodzić podatnikowi. Interpretacja może się jednak zmienić w taki sposób, że może przewidywać obowiązek zapłaty podatku, mimo iż wcześniej go nie przewidywała. Co wtedy? Co jeśli podatnik nie zapłacił podatku, bo zgodnie z interpretacją ogólna nie miał takiego obowiązku, a nagle okazuje się, że jednak powinien był zapłacić?
Przepisy przewidują tu szeroką ochronę podatnika – zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku (art. 14m Ordynacji podatkowej).
Zastosowanie się do interpretacji ogólnej, która następnie została zmieniona, powoduje zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku w zakresie wynikającym ze zdarzenia będącego przedmiotem interpretacji, jeśli spełnione są łącznie dwa warunki:
1. zobowiązanie podatkowe nie zostało prawidłowo wykonane w wyniku zastosowania się do interpretacji, która uległa zmianie, lub interpretacji nieuwzględnionej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej;
2. skutki podatkowe (np. powstanie obowiązku zapłaty podatku) związane ze zdarzeniem, któremu odpowiada stan faktyczny będący przedmiotem interpretacji (np. zawarciem określonej umowy), miały miejsce po opublikowaniu interpretacji ogólnej.
Kiedy trzeba zapłacić podatek?
Zastosowanie się do interpretacji ogólnej nie zawsze pozwoli uniknąć płacenia podatku.
Nie zwalnia z obowiązku zapłacenia należnej kwoty zastosowanie się do interpretacji ogólnej wtedy, gdy skutki podatkowe (np. obowiązek zapłaty podatku) wystąpiły przed opublikowaniem interpretacji. Wynika to z art. 14l Ordynacji podatkowej. Interpretacja chroni przed zapłatą podatku wtedy, gdy skutki podatkowe występują już po jej opublikowaniu.
Jak długo trwa zwolnienie?
Zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku w przypadku zastosowania się do interpretacji ogólnej to niewątpliwie najbardziej wartościowa dla podatników ochrona. Uzyskują pewność, że nawet jeśli interpretacja ogólna zmieni się na ich niekorzyść (przewidując po zmianie, że jednak podatek należy uiścić), to podatku nie trzeba będzie płacić. Ważne jest ustalenie, jak długo trwa to zwolnienie.
Zwolnienie następuje:
-
w przypadku rocznego rozliczenia podatków – okres do końca roku podatkowego, w którym opublikowano zmienioną interpretację ogólną;
-
w przypadku kwartalnego rozliczenia podatków – okres do końca kwartału, w którym opublikowano zmienioną interpretację ogólną, oraz kwartał następny;
-
w przypadku miesięcznego rozliczenia podatków – okres do końca miesiąca, w którym opublikowano zmienioną interpretację ogólną, oraz miesiąc następny.
Wysokość podatku objętego zwolnieniem
Nie ma kwotowego limity zwolnienia z podatku w przypadku zastosowania się do interpretacji ogólnej, która została następnie zmieniona. Jest tylko ograniczenie czasowe zwolnienia, o którym była mowa wcześniej.
Podatnik, który zastosował się do zmienionej lub nieuwzględnionej w rozstrzygnięciu jego sprawy interpretacji, jest chroniony przed koniecznością zapłaty podatku (korzysta ze zwolnienia). Podatnik może złożyć wniosek, żeby w decyzji określającej lub ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego organ podatkowy określił również wysokość podatku objętego zwolnieniem. Jeśli podatnik ten podatek już zapłacił, to może żądać, żeby w decyzji określić wysokość nadpłaty podatku.
