Jak chroni interpretacja indywidualna prawa podatkowego?

Jeśli podatnik nie jest pewny, jak obliczyć podatek, obawia się, że urząd skarbowy będzie innego zdania -  może wystąpić o indywidualną interpretację podatkową. Jak chroni interpretacja indywidualna? Czy trzeba się do niej zastosować? Dlaczego lepiej pytać o rzeczy, które dopiero mają się wydarzyć niż o to, co już się wydarzyło?

Jak chroni interpretacja indywidualna?

Podatnicy składają wnioski o interpretacje, bo chcą mieć pewność, że prawidłowo rozliczą podatek. Że urząd tak samo rozumie przepisy, jak oni. Najważniejsze jest jednak to, że dzięki zastosowaniu się do interpretacji, podatnik uzyskuje ochronę. Jak chroni interpretacja indywidualna?

Interpretacja podatkowa nie jest dana “raz na zawsze”. Interpretacja może zostać w przyszłości zmieniona, uchylona przez sąd, może zostać stwierdzone jej wygaśnięcie. Co więcej, urząd skarbowy prowadzący postępowanie podatkowe może nie uwzględnić w swoim rozstrzygnięciu uzyskanej przez podatnika interpretacji. Mimo, że podatnik się do niej zastosował. Gdyby tak się stało, a podatnik się do interpretacji zastosował - to jest chroniony. Jak chroni interpretacja?

Zastosowanie się do interpretacji indywidualnej nie może szkodzić wnioskodawcy (art. 14k §  1 Ordynacji podatkowej). Ale co to konkretnie oznacza i jak chroni interpretacja?
Podatnik może liczyć na:

• zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku (ale nie zawsze! - piszemy o tym w dalszej części);

• nienaliczanie odsetek za zwłokę;

• brak odpowiedzialności za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe.

Kiedy interpretacja chroni przed zapłatą podatku? 

Od interpretacji często zależy to, ile trzeba zapłacić podatku. Jak chroni interpretacja podatkowa przed zapłatą podatku?

Zastosowanie się do interpretacji zwalnia z obowiązku zapłaty podatku, jeśli spełniony jest jeden, ważny warunek. Interpretacja dotyczyła czegoś, co ma się dopiero wydarzyć, a nie czegoś, co już się wydarzyło.

Wynika to z art. 14l Ordynacji podatkowej. Zgodnie z nim, “w przypadku gdy skutki podatkowe związane ze zdarzeniem, któremu odpowiada stan faktyczny będący przedmiotem interpretacji, miały miejsce przed przed doręczeniem interpretacji indywidualnej, zastosowanie się do tej interpretacji nie zwalnia z obowiązku zapłaty podatku”.

Przykład 1.

Podatnik zamierza zawrzeć umowę z zagranicznym kontrahentem. Ponieważ ma wątpliwości, jak będzie miał ją rozliczyć podatkowo, występuje o interpretację indywidualną. Uzyskuje korzystną interpretację. Następnie zawiera umowę i rozlicza ją podatkowo tak, jak to wynika z interpretacji. Jak chroni interpretacja? Nawet, jeśli interpretacja zostanie zmieniona, albo urząd skarbowy jej nie uwzględni i uzna, że należał się wyższy podatek - podatnik jest chroniony. Nie będzie musiał zapłacić podatku większego niż ten, który wynikał z interpretacji.

Lepiej pytać o coś, co się jeszcze nie wydarzyło

Lepiej pytać w interpretacjach o coś, co się jeszcze nie wydarzyło. Jak chroni interpretacja w takiej sytuacji? Wtedy ochrona z interpretacji obejmuje nie tylko brak odsetek i odpowiedzialności za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe, ale też chroni przed zapłatą podatku.

Jeśli pytanie w interpretacji dotyczyło zdarzenia, które już wywołało skutki podatkowe, to ochrona jest mniejsza. Jak chroni interpretacja dotycząca skutków, które już powstały?  Zastosowanie się do interpretacji uchroni wtedy przed zapłatą odsetek i odpowiedzialnością karno-skarbową. Ale już nie przed zapłatą podatku.

Jak długo trwa zwolnienie z zapłaty podatku?

Korzystna interpretacja podatkowa może chronić przed zapłatą podatku np. na wypadek zmiany interpretacji. Ale jak długo trwa ta ochrona? To, jak chroni interpretacja zależy od tego, czy podatek jest rozliczany rocznie, kwartalnie czy miesięcznie.

Zwolnienie obejmuje:

• w przypadku rocznego rozliczenia podatków - okres do końca roku podatkowego, w którym opublikowano zmienioną interpretację ogólną, doręczono zmienioną interpretację indywidualną lub stwierdzono jej wygaśnięcie albo doręczono organowi podatkowemu odpis orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną ze stwierdzeniem jego prawomocności;

• w przypadku kwartalnego rozliczenia podatków - okres do końca kwartału, w którym opublikowano zmienioną interpretację ogólną, doręczono zmienioną interpretację indywidualną lub stwierdzono jej wygaśnięcie albo doręczono organowi podatkowemu odpis orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną ze stwierdzeniem jego prawomocności, oraz kwartał następny;

• w przypadku miesięcznego rozliczenia podatków - okres do końca miesiąca, w którym opublikowano zmienioną interpretację ogólną, doręczono zmienioną interpretację indywidualną lub stwierdzono jej wygaśnięcie albo doręczono organowi podatkowemu odpis orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną ze stwierdzeniem jego prawomocności, oraz miesiąc następny.

Jak się powołać na interpretację przed urzędem skarbowym?

Urząd skarbowy może nie uwzględnić interpretacji uzyskanej przez podatnika - pisaliśmy o tym wcześniej. Z drugiej strony, interpretacja ma chronić podatnika, który się do niej zastosował. Jak chroni interpretacja w praktyce? Co zrobić, gdy urząd skarbowy prowadzi postępowanie podatkowe, chce wymierzyć wyższy podatek? Jak się w takiej sytuacji “zasłonić” korzystną interpretacją?

Postępowanie podatkowe kończy się wydaniem decyzji. W tej decyzji jest określana lub ustalana wysokość podatku do zapłaty. Urząd musi ten podatek obliczyć zgodnie z przepisami. Na tym etapie nie uwzględnia więc interpretacji.

Co zatem z ochroną związaną z zastosowaniem się do interpretacji? W tej samej decyzji, na wniosek podatnika, który się zastosował do interpretacji podatkowej, określa się wysokość podatku, z zapłaty którego podatnik jest zwolniony. Chodzi o zwolnienie spowodowane tym, że podatnik się do interpretacji zastosował (art. 14m § 3 O.p.).

W dużym uproszeniu więc, z decyzji będzie wynikać np., że urząd ustalił wysokość podatku na 15.000 zł, i jednocześnie określił na 15.000 zł wysokość podatku, z którego zapłaty podatnik jest zwolniony z powodu zastosowania się do interpretacji.

Czy trzeba się zastosować do interpretacji podatkowej?

Można złożyć wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. O tym, jak chroni interpretacja, pisaliśmy wcześniej. Ale nie zawsze interpretacja będzie korzystna. Co wtedy? Czy jest obowiązek zastosowania się do niej?

Interpretację można oczywiście zaskarżyć do sądu administracyjnego. Jeśli sąd przyzna rację podatnikowi, to nakaże zmianę interpretacji.

Co jeśli podatnik nie chce iść do sądu? Albo sprawę w sądzie przegrał? Czy musi się wtedy do niekorzystnej interpretacji zastosować? Nie ma takiego obowiązku.

Dzięki uzyskanej interpretacji podatnik:

• wie, co o danej sprawie sądzi Dyrektor Krajowej Izby Skarbowej;

• uzyskuje ochronę, jeśli się do interpretacji zastosuje.

Nie ma natomiast żadnych kar za samo niezastosowanie się do indywidualnej interpretacji. Interpretacje są po to, żeby chronić podatnika, który się do nich zastosował, a nie po to, żeby karać za samo niezastosowanie się do nich.

Nie oznacza to oczywiście, że jeśli podatnik np. źle obliczony należny podatek, bo się z interpretacją nie zgadza, to urząd skarbowy niczego z tym nie zrobi. Może zostać wszczęte postępowanie podatkowe, wydana decyzja, zaległy podatek z odsetkami trzeba będzie zapłacić. Może też się pojawić kara za wykroczenie skarbowe. Ale te negatywne skutki nie wynikają z tego, że podatnik się nie zastosował do interpretacji. Wynikają one z tego, że podatnik źle obliczył podatek. Skutki byłyby takie same, gdyby w ogóle o interpretację nie występował.