Interpretacja indywidualna i związanie wykładnią jako prawo przysługujące każdemu przedsiębiorcy

Ustawa Prawo Przedsiębiorców z dnia 6 marca 2018 r. Dz.U.2019.1292 t.j. w art. 34 przyznaje przedsiębiorcy instytucję interpretacji indywidualnej. Dotyczy ona wszystkich przepisów kształtujących obowiązki płatników w zakresie świadczenia przez nich danin publicznych i składek na ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne, a zatem przepisów dotyczących ich ustalania, obliczania i opłacania.

Za czasów obwiązywania ustawy o swobodzie działalności gospodarczej możliwość taką gwarantował art. 10 ustawy. Interpretacja indywidualna dotyczy spraw wyłącznie w danym stanie faktycznym dotyczącym konkretnego przedsiębiorcy, jak również w danym stanie prawnym wyłącznie na dzień wydania decyzji. 

Zmiana stanu prawnego może być przedmiotem nowego wniosku przedsiębiorcy. Istotą uregulowanego w nim postępowania jest uzyskanie przez stronę wyjaśnienia treści przepisów prawa i ich zastosowania w odniesieniu do indywidualnej sytuacji wskazanej we wniosku.

Elementy istotne wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej zawiera także:

1. firmę przedsiębiorcy;

2. numer identyfikacji podatkowej (NIP);

3. adres do korespondencji, w przypadku gdy jest on inny niż adres siedziby albo adres zamieszkania przedsiębiorcy

Własne stanowisko w sprawie jest niezwykle ważne, jest to element konieczny wniosku, albowiem organ ustosunkowuje się w pewnym sensie do poglądu wnioskodawcy. Przykładowo, jeśli nie zgadza się z zaprezentowanym przez wnioskodawcę stanowiskiem w zakresie zakwalifikowania stanu faktycznego interpretacji pod określone przepisy materialnego prawa to w wydanej interpretacji powinien przedstawić negatywną ocenę stanowiska prawnego wnioskodawcy a także własne stanowisko w sprawie kwalifikacji prawnej tego samego stanu faktycznego. W przypadku wyrażenia identycznego stanowiska, organ nie może jedynie poprzestać na potwierdzeniu, a powinien również wskazać wyczerpującą kwalifikacje.Brak jakiegokolwiek z wyżej wskazanych elementów wniosku rodzi konieczność sporządzenia przez organ wezwania wnioskodawcy do uzupełnienia braków w terminie 7 dni. Termin ten nie podlega przywróceniu, jeśli strona go nie dotrzyma, w tym stanie rzeczy organ będzie zobligowany do wydania postanowienia o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia. W sprawie pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia wydaje się postanowienie, na które służy zażalenie.

Warto wskazać, że wniosek podlega opłacie skarbowej, której potwierdzenia dokonania nie trzeba przedkładać do wniosku, gdyż organ i tak dokona weryfikacji opłaty, ale przedłożenie wydruku nie stanowi błędu, z pewnością ułatwi organowi pracę. W omawianym przypadku pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia, opłatę zwraca się w całości na rzecz wnioskodawcy. 

Forma i termin wydania interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem, interpretacja indywidualna powinna być wydana bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 30 dni od dnia wpływu do organu lub państwowej jednostki organizacyjnej kompletnego i opłaconego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.

Ciekawym rozwiązaniem zaproponowanym przez ustawodawcę jest, to, że w razie niewydania interpretacji indywidualnej w terminie uznaje się, że w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin wydania interpretacji indywidualnej, została wydana interpretacja indywidualna stwierdzająca prawidłowość stanowiska przedsiębiorcy przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.

W orzecznictwie przyjmuje się, że termin, w którym organ administracji publicznej może skutecznie wydać decyzję zawierającą interpretację co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, może być uznany za zachowany jedynie wówczas, gdy przed jego upływem interpretacja zostanie skutecznie doręczona bądź ogłoszona wnioskodawcy.

Przekroczenie terminu oznacza, tzw. milczącą zgodę organu administracji, potwierdzającą prawidłowość stanowiska przedsiębiorcy, jest to niezmiernie ważne, albowiem odnosi skutek identyczny jak gdyby została wydana interpretacja indywidualna, z tą tylko różniącą, że z góry wiadomo, że interpretacja aprobuje stanowisko przedstawione przez wnioskodawcę. Zgodnie z art. 122 kodeksu postępowania administracyjnego, który stosuje się odpowiednio, w aktach sprawy zamieszcza się adnotację o milczącym załatwieniu sprawy, wskazując treść rozstrzygnięcia oraz jego podstawę prawną. Z urzędu już jednak organ nie wydaje żadnej decyzji, jedynie na wniosek strony organ administracji publicznej, w drodze postanowienia, wydaje zaświadczenie o milczącym załatwieniu sprawy albo odmawia wydania takiego zaświadczenia. Interpretacja wydawana jest w formie decyzji, od której służy odwołanie.

Skutki interpretacji indywidualnej

W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że interpretacja indywidualna nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, oznacza to tyle, że przedsiębiorca nie jest zobowiązany do działania zgodnie z treścią ewentualnych sugestii poczynionych przez organ. Niemniej jednak, jeśli pomimo odniesienia się przez organ do danego stanu faktycznego i wskazania właściwego ujęcia problematyki, przedsiębiorca będzie działał wbrew przepisom, tzn. pomimo, że organ wskaże przedsiębiorcy że jego stanowisko nie jest prawidłowe, a ten będzie postępował i tak zgodnie z własnym stanowiskiem, to wówczas, jeśli działania takie będą naruszały przepisy prawa, przedsiębiorca będzie podlegał wszelkim konsekwencjom jakie z tego tytułu przewidują przepisy prawa. 

Natomiast nie można pominąć istotnej kwestii, a mianowicie przedsiębiorca nie może być obciążony sankcjami administracyjnymi, finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się do uzyskanej interpretacji indywidualnej ani daninami w wysokości wyższej niż wynikające z uzyskanej interpretacji indywidualnej. Wszak interpretacja indywidualna jest wiążąca dla organów lub państwowych jednostek organizacyjnych właściwych dla przedsiębiorcy i może zostać zmieniona wyłącznie w drodze wznowienia postępowania. Nie zmienia się interpretacji, w wyniku której nastąpiły nieodwracalne skutki prawne.

Przykład:

Przedsiębiorca wystąpił do organu o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z preferencyjnego opodatkowania dochodów generowanych przez prawa własności intelektualnej. Przedstawił własne stanowisko, a argumentację uważaną przez niego za słuszną podparł przepisami prawa. Przedsiębiorca wskazał, że ramach działalności zdobywa, poszerza i łączy interdyscyplinarną wiedzę z zakresu tworzenia oprogramowania a efekty Jego działalności w ramach zespołu programistów są na tyle innowacyjne, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już funkcjonujących na rynku. Wnioskodawca zwrócił się do organu o interpretacje w zakresie możliwości skorzystania z preferencyjnego opodatkowania dochodów generowanych przez prawa własności intelektualnej uzyskanych zarówno z tytułu wytwarzania oprogramowania przez niego, jak i również do dochodów uzyskanych z tytułu jego rozwijania, ulepszania oraz modyfikowania. Uzyskiwane przez Wnioskodawcę przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej są przychodami z tytułu autorskiego prawa do programu komputerowego zgodnie z art. 30ca ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zdaniem wnioskodawcy w związku z obowiązującymi od 1 stycznia 2019 r. regulacjami IP Box, wnioskodawca chciałby skorzystać z przepisów art. 30ca i art. 30cb ustawy o PIT, które umożliwiają zastosowanie 5% stawki opodatkowania odnośnie do dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, tj. autorskiego prawa do programu komputerowego (art. 30ca ust. 1 i ust. 2 pkt 8 ustawy o PIT) – jego zdaniem ma do tego pełne prawo. Organ analizując stanowisko podatnika, uznał, że jest ono prawidłowe, zaznaczył jednocześnie, że Organ wydając interpretację w trybie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i Jego stanowiskiem, tym samym Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawione we wniosku stan faktyczny będzie zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego organu kontroli celno-skarbowej. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku ww. postępowań okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie się różnił od stanu występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Jeżeli w trakcie kontroli podatkowej organ zarzuci podatnikowi, że nie był uprawniony do zastosowania 5% stawki, podatnik będzie mógł powołać, się na wydaną interpretacje. Przedsiębiorca nie może być obciążony sankcjami administracyjnymi, finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się do uzyskanej interpretacji indywidualnej ani daninami w wysokości wyższej niż wynikające z uzyskanej interpretacji indywidualnej.

Podstawa prawna:

• Ustawa Prawo Przedsiębiorców z dnia 6 marca 2018 r. Dz.U.2019.1292 t.j.

• Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego Dz.U.2020.256 t.j.

Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.

Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.