Mir domowy, czyli spokój zamieszkiwania, nienaruszalność mieszkania, to dobro chronione Konstytucją. Jest to wolność do niezakłóconego korzystania ze swojego mieszkania. Z prawa tego korzysta zarówno obiekt prywatny, jak i należący do instytucji, przedsiębiorstwa lub innej osoby prawnej albo organizacji. Co grozi za naruszenie miru domowego?
Czym dokładnie jest mir domowy?
Słownik języka polskiego podaje następującą definicję miru domowego: „spokój zamieszkiwania jako przedmiot ochrony prawa karnego; w Polsce naruszenie go przez wdarcie się do cudzego domu, lokalu lub nieopuszczanie ich wbrew żądaniu uprawnionej osoby jest przestępstwem”.
Podobnie stanowi encyklopedia PWN: „mir domowy, przedmiot ochrony prawnokarnej; naruszenie go przez wdarcie się do cudzego domu, lokalu, pomieszczenia lub ogrodzonej działki gruntu związane z ich używaniem, mimo zakazu osoby uprawnionej do jego zajmowania, jest w polskim prawie występkiem ściganym z oskarżenia prywatnego”.
Zatem mir domowy to wolność do niezakłóconego korzystania ze swojego lokum (potocznie można powiedzieć „własnego kąta”). Może nim być:
- dom,
- mieszkanie,
- lokal, np. sklep, lokal użytkowy, siedziba firmy,
- pomieszczenie, np. garaż, magazyn, piwnica, altana,
- ogrodzony teren, np. ogrodzone podwórko, ogrodzone pole, ogrodzona działka.
Na czym polega naruszenie miru domowego i jaka jest kara?
Jak wygląda naruszenie miru domowego oraz jaka kara za to grozi, przeczytamy w artykule 193 Kodeksu karnego: „Kto wdziera się do cudzego domu, mieszkania, lokalu, pomieszczenia albo ogrodzonego terenu albo wbrew żądaniu osoby uprawnionej miejsca takiego nie opuszcza, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku” – czyli bezprawne narusza mir domowy.
Wdarcie się, czyli co?
Wyrok Sądu Apelacyjnego (II AKa 57/07) stanowi: „Z uwagi na charakter dobra chronionego przepisem art. 193 KK, którym jest wolność od bezprawnych ingerencji zakłócających spokój zamieszkiwania, obejmuje on wszelkie formy przedostania się (wejścia) do cudzego zamkniętego mieszkania, czy innego pomieszczenia chronionego „mirem domowym”, wbrew wyraźnej woli jego dysponenta”.
Zatem przez wdarcie się należy rozumieć wejście do cudzego pomieszczenia zarówno z użyciem siły (np. odepchnięcie właściciela, wyważenie drzwi, wejście przez zamknięte okno), jak i bez jej użycia, ale wbrew woli osoby uprawnionej do przebywania w domu, np. wejście przez ogrodzenie (mur, płot, szlaban), gdyż stanowi ono o woli mieszkańca, że nie życzy sobie nieproszonych gości.
Wdarciem się jest więc wejście, wtargnięcie do cudzego lokalu wbrew woli osoby uprawnionej do mieszkania w nim.
Przykład 1.
Pan Marek wszedł pod zamkniętym szlabanem na teren firmy XXX. Jest to naruszenie miru domowego, ponieważ zamknięty szlaban świadczy o tym, że właściciel terenu nie życzy sobie wstępu osób trzecich.
W kontekście naruszenia miru domowego warto jeszcze spojrzeć na drugą część artykułu 193 kk „(...) wbrew żądaniu osoby uprawnionej miejsca takiego nie opuszcza (...)”.
Powyższe oznacza, że naruszenie miru domowego ma miejsce nie tylko wtedy, gdy ktoś wdziera się do cudzego domu, lecz także wtedy, gdy mimo próśb i żądań właściciela miejsca takiego nie opuszcza, nawet jeśli znalazł się na danym terenie legalnie czy za pozwoleniem osoby uprawnionej.
Jako osobę uprawnioną należy rozumieć nie tylko właściciela, lecz także gospodarza danego miejsca, czyli osobę, która posiada tytuł prawny lub legitymację (pozwolenie) do użytkowania lokalu, np. najemca, dzierżawca, ochroniarz czy sąsiad, który opiekuje się domem na prośbę właściciela.
Przykład 2.
Pan Antoni przyniósł dokumenty do firmy ABC. W kontakcie z pracownikami zaczął być wulgarny oraz wykłócać się. Słysząc tę przepychankę słowną zainterweniował prezes firmy, który poprosił klienta o opuszczenie siedziby firmy, na co klient nie zareagował. Odpowiedzią prezesa na to zachowanie było wystosowanie żądania o opuszczenie tego miejsca. Klient dalej nie reagował, twierdząc, że będzie tu przebywać, ile mu się podoba, ponieważ nie jest to prywatny dom.
Takie zachowanie klienta jest naruszeniem miru domowego firmy, co można zgłosić na policję.
Aby zgłosić naruszenie miru domowego, należy złożyć zawiadomienie na policji, wniosek o ściganie sprawcy oraz pisemnie oświadczyć, że policja powinna wszcząć dochodzenie w tej sprawie.
