Niektóre osoby prowadzące działalność gospodarczą, które wedle Ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych są zwolnione z obowiązku podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, mogą podjąć decyzję o dobrowolnym opłacaniu składki z tego tytułu. Kto może podlegać pod dobrowolne ubezpieczenie chorobowe? W jaki sposób należy zgłosić się do ubezpieczenia chorobowego? Wystarczy złożyć odpowiedni wniosek.
Czym jest ubezpieczenie chorobowe?
Ubezpieczenie chorobowe jest jednym z rodzajów ubezpieczeń społecznych, uregulowanym w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych. Objęcie ubezpieczeniem chorobowym uprawnia ubezpieczonego do otrzymania następujących świadczeń z tytułu choroby lub macierzyństwa:
- zasiłku chorobowego,
- świadczenia rehabilitacyjnego,
- zasiłku macierzyńskiego,
- zasiłku opiekuńczego,
- zasiłku wyrównawczego.
Obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu podlegają osoby wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3, 12 i 23: pracowników; członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, osoby odbywające służbę zastępczą, małżonka Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
Dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi: osoby wykonujące pracę nakładczą; osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia; z wyjątkiem uczniów szkół ponadpodstawowych lub studentów, do ukończenia 26 lat; osoby prowadzące pozarolniczą działalność (m.in. przedsiębiorcy, twórcy, wolne zawody, wspólnicy spółek) oraz osoby z nimi współpracującymi; osoby współpracujące; otrzymujących stypendium doktoranckie doktorantów; osoby wykonujące odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania; duchownych.
Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe przedsiębiorcy
Wyrażając chęć podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, osoba prowadząca działalność musi zadeklarować swój wybór za pomocą odpowiedniego wniosku. W tym celu do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych należy dostarczyć formularz ZUS ZUA, wypełniając odpowiednio rubrykę VIII - pola 05 oraz 06, dotyczące dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Podleganie ubezpieczeniu rozpoczyna się wraz z nadejściem daty wskazanej na dokumencie, jednak
Jak określić wysokość składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe?
Podstawę wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Przy czym warto wspomnieć, że przy jej ustalaniu nie stosuje się ograniczenia do kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy.
Z kolei podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą stanowi zadeklarowana kwota, jednak nie niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Jednocześnie, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, w okresie korzystania z ulgi składek preferencyjnych, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.
Natomiast, jak wynika z art. 20 ust. 3 ustawy ubezpieczeniowej, podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe osób, które podlegają mu dobrowolnie, nie może przekraczać miesięcznie 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w 2024 r. jest to 19 560,00 zł. Powyżej tej kwoty limitu podstawy wymiaru nie trzeba obliczać i płacić ubezpieczenia chorobowego.
Składkę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe należy naliczyć w wysokości 2,45% od ustalonej w powyższy sposób podstawy.
Opłacanie składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe
Podlegających dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu także obowiązują ścisłe terminy opłat zobowiązań wobec ZUS. Tak więc osoba fizyczna prowadząca własną działalność gospodarczą - płacąca składki wyłącznie za siebie - dokonuje wpłaty do ZUS za dany miesiąc nie później niż 10 dnia następnego miesiąca. W pozostałych przypadkach, przykładowo kiedy zatrudnia pracowników, termin ten wydłuża się do 15 dnia kolejnego miesiąca.
W sytuacji, gdy termin płatności wypada w dzień ustawowo wolny od pracy, wówczas ubezpieczonemu przysługuje prawo do uiszczenia zobowiązania w najbliższym następującym dniu roboczym.
Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą mają obowiązek opłacania zobowiązań z tytułu składek w formie bezgotówkowej - przelewem z konta bankowego płatnika. Wówczas za termin dokonania zapłaty, uważa się dzień obciążenia rachunku na podstawie polecenia przelewu. Natomiast w przypadku mikroprzedsiębiorców - w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej - wpłata może zostać dokonana za pośrednictwem przekazu pocztowego.
Ustanie dobrowolnego ubezpieczenia
Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje:
- od dnia wskazanego we wniosku o wyłączenie z tego ubezpieczenia, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony,
- od dnia ustania tytułu podlegania temu ubezpieczeniu.
W tym celu należy wypełnić formularz ZUS ZWUA, przy czym warto pamiętać, aby wskazana data była taka sama, jak termin wyrejestrowania z obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego, rentowych oraz wypadkowego.
Jak wynika z ustawy, podleganie ubezpieczeniu chorobowemu mija także od pierwszego dnia miesiąca w przypadku, kiedy nie zapłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie. Ważne jest zatem pilnowanie terminowości wpłat, aby zachować ciągłość podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.
