Specyfika wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT) przejawia się tym, iż zakupiony towar musi zostać przetransportowany z jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa. Przy takiej transakcji zawsze pojawią się koszty transportu. To, czy koszty transportu przy WNT powiększą podstawę opodatkowania WNT, uzależnione jest od tego, kto organizuje transport, tzn. czy transport jest realizowany przez dostawcę towarów, czy też przez jego nabywcę.
Podstawa opodatkowania w WNT – co mówią przepisy?
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług regulujące sposób ustalenia podstawy opodatkowania w WNT odsyłają do stosowania zasady ogólnej wyrażonej w treści art. 29a ww. ustawy.
Z kolei, zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał, lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
W ust. 6 ww. artykułu doprecyzowano, iż podstawa opodatkowania obejmuje:
- podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
- koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy, lub usługobiorcy.
Kiedy koszty transportu przy WNT wliczyć do podstawy opodatkowania?
Sytuacja, w której koszty transportu przy WNT zwiększają podstawę opodatkowania, ma miejsce wtedy, kiedy koszty te są pobierane przez dostawcę, który jednocześnie organizuje ich transport. Wówczas do podstawy opodatkowania WNT należy doliczyć wydatki dodatkowe (np. koszty transportu), które są pobierane przez dostawcę tych towarów, tj. podmiot, który sprzedał nabywcy towar.
Przykład 1.
Spółka nabywa wewnątrzwspólnotowo maszyny rolnicze z Niemiec. Transport maszyn jest organizowany przez sprzedawcę. Za zorganizowanie transportu dostawca pobiera dodatkowe wynagrodzenie. Podstawa opodatkowania z tytułu WNT będzie obejmowała koszt nabycia maszyn rolniczych oraz koszt ich transportu.
Ten sam sposób ujęcia kosztów transportu w podstawie opodatkowania WNT dotyczy również sytuacji, gdy unijny dostawca ujmuje koszty transportu osobno, np. w osobnej pozycji faktury dokumentującej dostawę czy też wystawia osobną fakturą. Jak wskazano w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 17 września 2009 roku (nr. ILPP2/443-883/09-2/ISN) zainteresowany dokonuje wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (surowców przeznaczonych do recyklingu), dla którego podstawą opodatkowania jest kwota jaką jest obowiązany zapłacić, powiększona o koszty transportu pobierane przez jego dostawcę (kontrahenta szwedzkiego). Tym samym, koszty transportu, które Wnioskodawca osobno księguje, są jednym z elementów podstawy opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Zatem, zainteresowany zakupując od kontrahenta szwedzkiego surowiec do recyklingu ma obowiązek podwyższać jego podstawę opodatkowania o koszty transportu.
Dodać należy, że konsekwencją powiększenia podstawy opodatkowania o koszty transportu przy WNT jest brak występowania importu usług z tytułu nabycia usług transportowych. Jak czytamy w nadal aktualnym piśmie Naczelnika II Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Kaliszu z dnia 4 listopada 2004 roku (DPP-005-142/04), jeżeli do podstawy opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia doliczone zostaną koszty transportu zrozumiałym jest, że nie będą one zaliczane do importu usług. W przeciwnym razie wystąpiłoby podwójne opodatkowanie.
W przypadku, gdy transport jest organizowany przez nabywcę towarów we własnym zakresie, jak również w sytuacji, gdy transport jest zlecany przez nabywcę towarów podmiotowi trzeciemu, podstawa opodatkowania WNT nie obejmuje kosztów transportu. W tych bowiem przypadkach dostawca towarów nie pobiera od nabywcy wynagrodzenia za transport, a jak wskazano powyżej podstawą opodatkowania WNT, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy lub osoby trzeciej (zob. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 22 lutego 2008 roku, IBPP2/443-304b/07/EJ/KAN-2327/11/07/KAN-1858/02/08 czy interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 12 grudnia 2008 roku, IPPP2/443-1582/08-4/BM).
Przykład 2.
Podatnik zlecił firmie transportowej przywiezienie w ramach transakcji wewnątrzwspólnotowej towarów od dostawcy z Niemiec do Polski. W związku z tym, iż dostawca nie transportuje towarów koszt usługi transportowej, nie powiększa podstawy opodatkowania WNT.
Jak dokonać przeliczenia kwot w walutach obcych?
Przeliczenia kwot wykazanych na fakturach na złote, zgodnie z art. 31a ust. 1 ustawy o VAT, należy dokonać według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. W WNT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia (art. 20 ust. 5 ustawy o VAT).
Zatem, jak wskazuje interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 4 marca 2011 roku (ILPP4/443-6/11-4/ISN), w przypadku, gdy faktura za transport towaru będącego przedmiotem WNT została wystawiona/otrzymana np. z opóźnieniem pozostaje to bez wpływu na sposób przeliczania kursu walut. Jeżeli bowiem koszty tego transportu dostawca powinien doliczyć do podstawy opodatkowania WNT, to w konsekwencji fakturę za transport należy przeliczyć według takiego samego kursu, jaki został zastosowany przy rozliczeniu WNT.
