Przedsiębiorcy dokonujący transakcji unijnych, czy to wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, czy też wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, mogą się często zastanawiać nad sposobem rozliczania kosztów transportu. Przeczytaj artykuł i sprawdź, jak rozliczyć koszty transportu w transakcjach zagranicznych!
Koszty transportu przy WDT
Zgodnie z ogólnie przyjętą praktyką gospodarczą stosowaną w obrocie, sprzedawca w ramach dostarczania towarów najczęściej zobowiązuje się do zapewnienia ich transportu do klienta. Przeważnie w takiej sytuacji koszty transportu zostają wliczone w cenę dostarczonego towaru (bez wyodrębnienia ich jako osobnej pozycji na fakturze). W rzeczywistości transport dokonany w ramach WDT może być jednak dokonany przez sprzedawcę we własnym zakresie bądź może też to zlecić zewnętrznej firmie transportowej.
Tym samym usługę transportową należałoby opodatkować stawką VAT właściwą dla dostawy towarów (czyli świadczenia głównego), jeżeli nie wprowadzono dodatkowych umownych ustaleń odnośnie rozliczania kosztów transportu.
Należy się zatem zastanowić jak postąpić, gdy strony transakcji ustaliły na podstawie odrębnych umów cenę za koszty transportu oraz za dostarczony towar osobno. W tej sytuacji przedsiębiorca ma dwa wyjścia. Po pierwsze przyjmuje, że usługa transportowa jest jednym z elementów dostawy towarów. Tym samym powinna zostać ujęta w podstawie opodatkowania (czyli na jednej fakturze). Takie też stanowisko zajmują organy podatkowe. To stanowisko zajął też Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej (nr sygn. ILPP4/443-454/14-2/ISN):
“(...) w sytuacji równoczesnego z dostawą towaru świadczenia usługi transportu tego konkretnego dostarczanego towaru, nie jest samodzielnym przedmiotem sprzedaży dla klienta. Zatem dostawa towarów stanowi świadczenie główne, natomiast świadczeniem pomocniczym jest usługa transportu, która jest ściśle powiązana z dostawą przedmiotowych towarów. Z ekonomicznego punktu widzenia realizowana przez Spółkę dostawa towarów wraz z usługą transportu jest obiektywnie jedną transakcją”.
Z drugiej strony przedsiębiorca dokonujący WDT może uznać, że dostawa towarów oraz usługa transportowa stanowią odrębne czynności. Powoduje to sytuację, w której wystawia fakturę z wykazaną dostawą opodatkowaną stawką 0% (jeżeli spełnia wymogi stawiane przez art. 42 ustawy o VAT), a w kolejnym dokumencie wykazuje usługę transportową z adnotacją “odwrotne obciążenie”, informując, że nabywca usługi rozlicza podatek VAT. Takie stanowisko uzyskało aprobatę Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, który w interpretacji indywidualnej (nr sygn. ILPP4/443-151/13-3/EWW) z 3 lipca 2013 roku stwierdził, że w sytuacji, gdy z zawartych umów wynika odrębna cena za towar oraz za usługę transportową wówczas przedsiębiorca ma prawo do odrębnego opodatkowania obu czynności. Podobne stanowisko zajął Dyrektor IS w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 29 lipca 2014 r. (sygn. ILPP4/443-245/14-2/BA).
Reasumując, podatnik ma prawo odrębnie zafakturować dostawę ze stawką 0% (o ile spełnia wymogi stawiane przez art. 42 ustawy o VAT), jeżeli wynika tak z przepisów umowy oraz osobno refakturować koszty transportu z adnotacją o odwrotnym obciążeniu. Jednakże organy podatkowe zajmują w tej kwestii różne stanowiska, dlatego też warto byłoby zwrócić się do dyrektora właściwej izby skarbowej w celu potwierdzenia indywidualnego stanowiska.
Koszty transportu przy WNT
Zgodnie z art. 29a ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy. Podstawa ta obejmuje m.in. koszty dodatkowe, takie jak transport. Tym samym koszty transportu, nawet gdy zostały ujęte w osobnej pozycji na fakturze, należy potraktować jako WNT (czyli powiększyć podstawę opodatkowania).
Koszty transportu przy imporcie towarów i przemieszeniu ich do Polski
Przedsiębiorcy mogą mieć pewne wątpliwości przy rozliczaniu kosztów transportu, gdy dokonują importu towarów od kontrahenta spoza UE. Dla takiej transakcji istotne znaczenie będzie miał fakt, gdzie towary zostaną dopuszczone do obrotu na terenie UE (poddane odprawie celnej np. na terenie Polski czy też Niemiec).
Zgodnie z unijnymi regulacjami miejscem importu towarów z krajów spoza UE jest państwo członkowskie, na którego terytorium towary znajdują się w momencie ich pierwszego wprowadzenia na teren Wspólnoty. Tym samym import towarów z kraju trzeciego (np. z Chin) odprawiony w innym niż Polska kraju należącym do UE, z bezpośrednio następującą po nim dostawą do naszego kraju, jest dla polskiego podatnika wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów. Taka transakcja powinna zostać opodatkowana polskim VAT.
Należy przy tym podkreślić, że takie przemieszczanie towarów powoduje, że podstawą opodatkowania jest kwota wynikająca z faktury zakupu wystawionej przez kontrahenta spoza UE, powiększona o cło zapłacone na terenie państwa członkowskiego. Jednakże do podstawy nie wlicza się kosztów transportu, które są pobierane przez unijnego dostawcę. Jak wynika bowiem z art. 29a ust. 6 ustawy o VAT, podstawa opodatkowania obejmuje koszty transportu, o ile zostały pobrane przez pierwotnego dostawcę.
Przykład 1.
Przedsiębiorca X dokonał importu towarów z USA. Transakcja została potwierdzona przez amerykańskiego dostawcę fakturą. Towar został sprowadzony do Niemiec, gdzie został poddany odprawie celnej, której dokonał niemiecki przedstawiciel celny, zobowiązując się jednocześnie dostarczyć towar do polskiego podatnika.
W opisanej sytuacji dla polskiego przedsiębiorcy takie przemieszczenie towarów będzie traktowane jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, mimo że przedsiębiorca zakupił towar od amerykańskiego sprzedawcy. Natomiast koszty transportu dokonanego przez podmiot niemiecki nie będą powiększać podstawy opodatkowania z tytułu WNT. W tej sytuacji polski przedsiębiorca będzie zobowiązany rozliczyć podatek VAT w ramach importu usług z art. 28b.
