Rozważając działania powiązane z giełdą papierów wartościowych, należy mieć na względzie dwie możliwości: lokowanie środków poprze ich inwestowanie lub wejście przedsiębiorstwa na giełdę poprzez propozycję nabycia akcji spółki do szerokiego kręgu inwestorów. Przyjrzyjmy się zatem takim możliwością inwestycyjnym.
Prowadzenie działalności gospodarczej w sposób ekonomiczny wymusza posiadanie majątku, który będzie generował dochody umożliwiający nieustanny rozwój firmy. Niemniej jednak sam proces pozyskiwania kapitału wiąże się z podjęciem przez przedsiębiorstwo nie tylko właściwych starań, aby zdobyć niezbędne środki finansowe w konkretnym terminie i na zamierzony cel, ale w głównej mierze takich działań, które pozwalają raz zgromadzić kapitał, a dwa ulokować go tak, by wykorzystać relacje z otoczeniem przedsiębiorstwa.
Giełda papierów wartościowych
Giełda papierów wartościowych to miejsce, a raczej swoista platforma, która umożliwia podmiotom działającym na rynku szansę na pozyskanie kapitału na finansowanie swojej działalności, wprowadzanie innowacji czy przeprowadzenie niezbędnych inwestycji. Można uznać, że umożliwia w pewien sposób rozwój przedsiębiorstwa, ale też wywiera na nie aprobującą presję.
GPW jest spółką akcyjną powołaną przez Skarb Państwa, który jest jej większościowym Akcjonariuszem. Akcjonariuszami giełdy mogą być również firmy inwestycyjne, banki, towarzystwa funduszy inwestycyjnych, zakłady ubezpieczeń, powszechne towarzystwa emerytalne oraz emitenci papierów wartościowych notowanych na giełdzie.
Za zgodą KNF, akcje giełdy mogą nabywać inne krajowe i zagraniczne osoby prawne. Warszawska giełda jest największym rynkiem regulowanym w Polsce. Główne instrumenty finansowe notowane na giełdzie to akcje i instrumenty pochodne.
Codziennie na warszawskim parkiecie (giełdzie) dochodzi do transakcji kupna i sprzedaży akcji, które wiążą się z możliwością zarobku.
Zalety inwestowania na giełdzie
Każdy inwestor rozpoczynjący swoją działalność na giełdzie liczy, że osiągnie zyski. Dlatego jedną z najistotniejszych zalet inwestowania na giełdzie jest właśnie możliwość osiągnięcia zysku. Aby tak się stało należy w odpowiednim momencie sprzedawać akcje jednych spółek, kupując w ich miejsce inne.
Inną korzyścią jest możliwość pozyskania dywidendy. Wypłata dywidendy jest zdarzeniem potencjalnym i niepewnym, uzależnionym od wypracowania zysku przez spółkę oraz decyzji organu, który na co dzień nie kieruje pracami spółki i nie ma wpływu na ewentualne wypracowanie zysku.
Akcja i dywidenda to dwa prawa majątkowe, choć drugie zależy do pierwszego, to pierwsze nie pochłania drugiego. Prawo do dywidendy, choć wynika z prawa do akcji, to po jej przyznaniu ma odrębną wartość i może być przedmiotem samodzielnego rozporządzenia w oderwaniu od akcji. Akcjonariusz otrzymuje dywidendę na rachunek papierów wartościowych. Może rozporządzać samą dywidendą. Prawo do dywidendy wynika z zysku i uchwały o jego podziale.
Zakończenie inwestowania jest stosunkowo nieskomplikowane, dlatego jeśli inwestor uzna, że czas zakończyć działalność, może po prostu akcje sprzedać i pieniądze przeznaczyć na cel, który go interesuje.
Wady inwestowania na giełdzie
Skoro można zyskać na giełdzie, to oczywiście jednocześnie istnieje możliwość poniesienia straty, co nie jest tak rzadkim zjawiskiem. W zasadzie ryzyko poniesienia straty nie do końca zależy od inwestującego. Jeśli spółka ogłosi upadłość lub wydarzy się co nieprzewidzianego wartość akcji spada.
Zatem inwestowanie na giełdzie nie jest dla takich pomiotów, które oczekiwałby systematycznych i stałych zysków dlatego, że częstymi zmianami kursów akcji uniemożliwiają taką stabilność.
Z tych też względów inwestowanie na giełdzie wiąże się ze sporymi nerwami i stresem, niektórzy nawet twierdzą, że w dłuższej perspektywie można doszukać się tutaj symptomów hazardu, ale jest to kwestia indywidualnego podejścia i myślenia.
Na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu uzyskanego z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), z odpłatnego zbycia udziałów w spółdzielni oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) albo wkładów w spółdzielni w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.
Konieczne jest również złożenie odpowiedniego PIT-u. Można go rozliczyć na podstawie formularza PIT–8C, który jest wysyłany przez biura maklerskie.
W przypadku dochodów osiąganych przez osoby prawne z tytułu dywidendy zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 1) ustawy pdop stanowią one przychody z zysków kapitałowych. Płatnikiem podatku jest wypłacająca spółka, a podmiot otrzymujący dywidendę musi wykazać dochód w zeznaniu rocznym.
Kontrola nad giełdą
Rynek GPW jest rynkiem dość specyficznym, dlatego w sprawach nadzoru nad rynkiem właściwym podmiotem jest Komisja Nadzoru Finansowego.
Celem nadzoru nad rynkiem finansowym jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania tego rynku, jego stabilności, bezpieczeństwa oraz przejrzystości, zaufania do rynku finansowego, a także zapewnienie ochrony interesów uczestników tego rynku również poprzez rzetelną informację dotyczącą funkcjonowania rynku, przez realizację celów określonych w szczególności w ustawie - Prawo bankowe, ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym, ustawie z dnia 15 kwietnia 2005 r. o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń, zakładami reasekuracji i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego, ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym, ustawie z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych oraz ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych.
Działania nadzorcze są podejmowane bowiem w interesie publicznym ze względu na potrzebę chronienia wartości, które należy zachować, aby zapewnić rozwój tego rynku. Jest to dość istotne, z punktu widzenia inwestorów, działania komisji mają bowiem m.in. za zadanie wykrycie nieprawidłowości w wycenach pakietów akcji prowadzących do zawyżenia ich wartości i sztucznego wykreowania wyniku finansowego Spółki, co może powodować straty u inwestora i doprowadzić do załamania rynku.
Dlatego przed rozpoczęciem przygody z giełdą, każdy przedsiębiorca powinien prześledzić informacje, które Komisja Nadzoru Finansowego publikuje w ramach swoich uprawnień między innymi na liście ostrzeżeń publicznych.
Lista ostrzeżeń publicznych jest w aktualnym stanie prawnym wykazem podmiotów, co do których Komisja Nadzoru Finansowego przekazała do prokuratury zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa albo w stosunku do których toczy się postępowanie, do którego Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego przystąpił korzystając z uprawnień pokrzywdzonego. Wpis na listę ostrzeżeń publicznych ma charakter bezterminowy, co oznacza, że nie podlega on stosownemu usunięciu, natomiast informacja o fakcie złożenia zawiadomienia lub przystąpienia do postępowania jest sukcesywnie uzupełniana o kolejne fakty procesowe.
Podstawa prawna
-
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, Dz.U.2020.1426 t.j.
-
Ustawa z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym, Dz.U.2020.2059 t.j.
-
Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, Dz.U.2020.1406 t.j.
-
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych, Dz.U.2020.1526 t.j.
Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.
Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.
