Powołanie do życia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej zawsze wymaga wcześniejszego zgromadzenia kapitału zakładowego w odpowiedniej wysokości. Z biegiem czasu może on być zarówno zmniejszany lub zwiększany. Warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego to jedna z form podwyższenia kapitału w spółce akcyjnej – sprawdź, na czym ona dokładnie polega.
Kapitał zakładowy w spółce akcyjnej
Działanie spółki akcyjnej, podobnie jak spółki z o.o., jest oparte na wcześniej zgromadzonym kapitale zakładowym. Zgodnie z treścią art. 308 ksh kapitał zakładowy tej spółki powinien wynosić co najmniej 100 000 złotych, natomiast wartość nominalna akcji nie może być niższa niż 1 grosz.
Wniesienie kapitału w odpowiedniej wysokości jest jednym z podstawowych warunków skutecznego powołania do życia spółki akcyjnej. Jeśli wartość wnoszonego kapitału będzie niższa niż wspomniane 100 000 złotych, sąd odmówi rejestracji spółki i nie będzie mogła ona funkcjonować na rynku.
Podwyższenie kapitału zakładowego
Kapitał zakładowy jest zapleczem finansowym każdej spółki akcyjnej, jego podstawowym celem jest umożliwienie prowadzenia określonej działalności oraz dokonywanie inwestycji. Każda spółka jest nastawiona na powiększanie swoich zysków i rozwój. Z biegiem czasu wiąże się to z koniecznością zwiększenia nakładów na oznaczoną działalność – np. poprzez zatrudnienie dodatkowej liczby pracowników, zakup nowego sprzętu, wdrożenie nowych inwestycji. Wszystko to wymaga oczywiście stosownego finansowania.
Ustawodawca przewidział możliwość modyfikacji wysokości kapitału zakładowego każdej spółki, w tym także spółki akcyjnej. W praktyce może to nastąpić na kilka różnych sposobów:
-
poprzez emisje nowych akcji,
-
poprzez podwyższenie wartości nominalnej już istniejących akcji.
Powyższe sposoby dotyczą standardowego, tzw. zwykłego podwyższenia kapitału zakładowego w spółce akcyjnej. Przepisy ksh przewidują jednak dodatkowy sposób określany mianem warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego.
Warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego
Objęcie nowych akcji w ramach dokonywanego podwyższenia kapitału zakładowego może odbyć się bezwarunkowo lub warunkowo. Ten drugi przypadek pojawia się wtedy, gdy uprawnionymi do nabycia nowych akcji są ściśle określone osoby. Takie działanie wymaga jednak dla swej ważności umocowania w statucie spółki akcyjnej. Innymi słowy, warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego jest możliwe wyłącznie, gdy akcjonariusze dopuścili taką sytuację w statucie swojej spółki.
Uchwała o warunkowym podwyższeniu kapitału zakładowego może zostać powzięta w celu:
- przyznania praw do objęcia akcji przez obligatariuszy obligacji zamiennych lub obligacji z prawem pierwszeństwa albo
- przyznania praw do objęcia akcji pracownikom, członkom zarządu lub rady nadzorczej w zamian za wkłady niepieniężne, stanowiące wierzytelności, jakie przysługują im z tytułu nabytych uprawnień do udziału w zysku spółki lub spółki zależnej, albo
- przyznania praw do objęcia akcji przez posiadaczy warrantów subskrypcyjnych, o których mowa w art. 453 § 2 ksh.
Art. 448 ksh
Wartość nominalna warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego nie może przekraczać dwukrotności kapitału zakładowego z chwili podejmowania stosownej uchwały. Podwyższenie kapitału zakładowego w celu przyznania praw do objęcia akcji może nastąpić wyłącznie w trybie warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego, z uwzględnieniem przepisów o obligacjach.
Uchwała ws. warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego
-
oznaczenie wartości nominalnej warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego,
-
wskazanie celu warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego,
-
opisanie terminu wykonania prawa objęcia akcji,
-
określenie grona osób uprawnionych do objęcia akcji.
Oczywiście walne zgromadzenie jest związane wyłącznie podstawowymi wymogami co do treści uchwały warunkowo podwyższającej kapitał zakładowy, nic nie stoi więc na przeszkodzie, aby taki dokument zawierał dodatkowe postanowienia (pod warunkiem jednak, że będą one zgodne z zapisami ksh).
Formalności związane z podwyższeniem kapitału zakładowego
Warunkowe lub zwyczajne podwyższenie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej wymaga dla swej ważności dokonania odpowiednich zmian w KRS. Wiąże się to z koniecznością dokonania zgłoszenia rejestracyjnego. Termin na złożenie wniosku w tym przedmiocie jest jednak zróżnicowany.
W przypadku nowych akcji, które nie stanowią przedmiotu oferty publicznej, zgłoszenie rejestrowe musi nastąpić nie później niż w ciągu 6 miesięcy od chwili powzięcia właściwej uchwały. Jeśli jednak akcje te są przedmiotem oferty publicznej, termin ten wydłuża się do 12 miesięcy i liczony jest od dnia zatwierdzenia prospektu albo memorandum informacyjnego, przy czym wniosek o zatwierdzenie prospektu albo memorandum informacyjnego nie może zostać złożony po upływie 4 miesięcy od dnia powzięcia uchwały o podwyższeniu kapitału.
Zgłoszenie zmiany wysokości kapitału zakładowego podlega opłacie sądowej w wysokości 350 zł (250 zł za wpis oraz 100 zł za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym). Wniosek może być złożony zarówno w tradycyjny sposób (listownie lub osobiście w sądzie rejestrowym), jak i przez internet. Ten drugi przypadek możliwy jest jednak wyłącznie wtedy, gdy umowa spółki została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy i nie była zmieniana w sposób tradycyjny, ewentualnie gdy podwyższenie kapitału zakładowego zostanie pokryte wyłącznie wkładami pieniężnymi.
Objęcie akcji w warunkowo podwyższonym kapitale zakładowym
Wiemy już, że warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego upoważnia oznaczone osoby do nabycia nowych akcji z prawem pierwszeństwa. Może to jednak nastąpić wyłącznie poprzez złożenie pisemnego oświadczenia przez uprawnionego. Dokonuje się tego na specjalnym formularzu sporządzonym przez samą spółkę akcyjną. Jeden egzemplarz takiego dokumentu otrzymuje nabywca akcji, drugi zaś zostaje w spółce. Dopiero z tą chwilą możliwe jest wydanie akcji do rąk oznaczonej osoby. Warto w tym miejscu podkreślić, że wykaz akcji objętych w danym roku musi być zgłoszony przez zarząd spółki sądowi rejestracyjnemu w terminie 30 dni po upływie każdego roku kalendarzowego.
Podsumowanie
Warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej jest formą przyznania prawa pierwszeństwa w nabywaniu nowych akcji. Dla swej skuteczności wymaga jednak odpowiedniego zapisu w statucie samej spółki oraz prawidłowo podjętej uchwały w tym przedmiocie. Warunkowe podwyższenie kapitału wiąże się również z koniecznością zgłoszenia zmian do sądu rejestrowego w terminie 6 lub 12 miesięcy – można tego dokonać zarówno w tradycyjnej, jak i elektronicznej formie. Uprawniony do nabycia nowych akcji obejmuje je dopiero z chwilą złożenia spółce stosownego oświadczenia na właściwym formularzu sporządzanym w dwóch egzemplarzach.
