Nie każde otrzymane pieniądze powinny zostać zgłoszone do urzędu skarbowego. W niektórych przypadkach podatnicy mogą skorzystać ze zwolnienia z płacenia podatku. Dowiedz się jak rozliczyć podatek od darowizny pieniężnej a kiedy możliwe jest zwolnienie?
Prawo spadków i darowizn a podatek od darowizny pieniężnej
Wszystkie darowizny co do zasady są opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn. Ustawodawca przewidział jednak kwoty wolne od podatku, do których wysokości obdarowany jest zwolniony z płacenia podatku. Ich wysokość zależy od tego, pomiędzy jakimi osobami została przekazana darowizna (czyli do której grupy podatkowej należy osoba, która otrzymała darowiznę pieniężną) i czego dotyczy.
W ustawie regulującej podatek od spadków i darowizn wyróżnia się 3 grupy podatkowe:
-
grupa I - małżonek, zstępni (np. syn, córka, wnuki, prawnuki), wstępni (np. matka, ojciec, dziadkowie), ojczym, macocha - jest to tzw. grupa 0 - oraz pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, teściowie. Kwota wolna od podatku to 9637 zł;
-
grupa II - zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych. Kwota wolna od podatku to 7276 zł;
-
grupa III - to inni nabywcy, a kwota wolna od podatku to 4902 zł.
Jak zatem w praktyce wygląda podatek od darowizny pieniężnej?
| Ważne! Do limitu poszczególnych kwot wolnych od podatku zaliczają się wszystkie darowizny pieniężne otrzymane od tej samej osoby na przestrzeni ostatnich 5 lat. |
Podatek od darowizny pieniężnej - limity i stawki
Podatek od darowizny pieniężnej oblicza się od nadwyżki ponad kwotę wolną od podatku, według poniższej skali:
| Kwoty nadwyżki w PLN | Stawka i kwota podatku | |
| Ponad | Do | |
| Od nabywców zaliczanych do I grupy podatkowej | ||
| 10 278 | 3% | |
| 10 278 | 20 556 | 308,30 zł i 5% nadwyżki ponad 10 278 zł |
| 20 556 | 822,20 zł i 7% nadwyżki ponad 20 556 zł | |
| Od nabywców zaliczanych do II grupy podatkowej | ||
| 10 278 | 7% | |
| 10 278 | 20 556 | 719,50 zł i 9% nadwyżki ponad 10 278 zł |
| 20 556 | 1644,50 zł i 12% nadwyżki ponad 20 556 zł | |
| Od nabywców zaliczanych do III grupy podatkowej | ||
| 10 278 | 12% | |
| 10 278 | 20 556 | 1233,40 zł i 16% nadwyżki ponad 10 278 zł |
| 20 556 | 2877,90 zł i 20% nadwyżki ponad 20 556 zł | |
Forma przekazania pieniędzy a podatek od darowizny pieniężnej
Przepisy nie wymagają, aby darowizna pieniężna zachowała szczególną formę (jak w przypadku darowizny mieszkania, gdzie w każdym przypadku wymaga się sporządzenia aktu notarialnego). Dla celów dowodowych najlepiej oczywiście sporządzić umowę darowizny.
Jeżeli umowę darowizny sporządzał notariusz, wówczas nie ma konieczności indywidualnego zgłaszania darowizny do urzędu skarbowego, ponieważ dokona tego notariusz.
Podatek od darowizny pieniężnej w najbliższej rodzinie - czy jest możliwe zwolnienie?
Darowizny otrzymane od osób z 0 grupy podatkowej zwolnione są z podatku od spadku i darowizn bez względu na ich wysokość (przy zachowaniu pewnych formalności).
Darowizna pieniężna dla osób z grupy 0, odmiennie niż w przypadku innych darowizn, wyjątkowo wymaga spełnienia dodatkowego warunku, aby skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. Mianowicie niezależnie od wysokości darowizny powinna ona zostać odpowiednio udokumentowana w formie, która pozwala na jej weryfikację (np. dowód przekazania na rachunek bankowy obdarowanego).
Jeżeli wartość darowizny przekroczy kwotę wolną od podatku (w grupie 0 wynosi ona 9637 zł), obdarowany musi również zgłosić jej otrzymanie do urzędu skarbowego na druku SD-Z2, aby skorzystać ze zwolnienia z podatku (odpowiednie udokumentowanie darowizny pieniężnej nie będzie wówczas wystarczające). Do formularza SD-Z2 dołącza się dowody jej otrzymania.
| Uwaga! Podatek od darowizny pieniężnej ponad limit - termin na zgłoszenie darowizny to 6 miesięcy od dnia jej otrzymania. |
Przykład 1.
W ciągu ostatnich 5 lat pan Piotr przekazał synowi na rachunek bankowy następujące darowizny pieniężne:
w 1 roku - 1500 zł,
w 2 roku - 2000 zł,
w 3 roku - 2500 zł,
w 4 roku - 3500 zł,
w 5 roku - 500 zł.
W momencie, w którym została przekroczona kwota wolna od podatku (9637 zł), syn powinien zgłosić sumę otrzymanych środków pieniężnych (od 1 roku) do urzędu skarbowego, dołączając potwierdzenia przelewów. Ma na to 6 miesięcy od momentu przekroczenia limitu.
| Uwaga! Za darowiznę środków pieniężnych nie uznaje się alimentów. Darowizna pieniężna co do zasady jest dobrowolna, a alimenty uznawane są za świadczenie przymusowe (zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym podatnicy mają obowiązek dostarczania środków utrzymania najbliższej rodzinie). |
