Podatnik nie musi zgadzać się z rozstrzygnięciem naczelnika urzędu skarbowego, dyrektora izby celnej, czy dyrektora izby skarbowej. Jeżeli uważa, że decyzja jest błędna lub postępowanie zostało przeprowadzone wadliwie, może złożyć odwołanie do organu wyższej instancji. Jak odpowiednio złożyć odwołanie?
Znajomość struktury aparatu skarbowego jest niezwykle istotnym czynnikiem w całym procesie prowadzenia działalności gospodarczej. Od wiedzy, bądź też niewiedzy podatnika, zależy bowiem finalny efekt ewentualnych sporów skarbowych. W skrócie ujmując, całą aparaturę skarbową różnicuje się na aparat poboru podatków (urzędy skarbowe i izby skarbowe), aparat celny i aparat kontroli skarbowej (urzędy kontroli skarbowej, inspektorzy skarbowi, Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej). Nadrzędnym organem, sprawującym kontrolę na całościowa aparaturą skarbową, jest Ministerstwo Finansów na czele z ministrem finansów. Natomiast, zgodnie z Art. 223 § 1. Ordynacji podatkowej, odwołanie od decyzji wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który decyzję tę wydał. Warto jednak pamiętać, że podatnik ma obowiązek zastosować się do pierwszej decyzji wydanej przez urząd skarbowy, a dopiero później zaskarżać decyzję i dochodzić swoich praw.
Gdzie odwołać się od decyzji urzędu skarbowego?
Każdy przedsiębiorca, który uważa, że decyzja wydana przez urząd skarbowy, rozpatrujący jego sprawę, jest niesłuszna, ma prawo odwołać się do dyrektora izby skarbowej. Może to jednak nastąpić w terminie nie dłuższym niż 14 dni, liczonych od daty otrzymania decyzji. Zgodnie z obowiązującym prawem, odwołanie, sporządzone na piśmie, kieruje się do dyrektora izby skarbowej, właściwego co do miejsca zamieszkania. Składa się je na ręce naczelnika urzędu skarbowego, który takową decyzję wydał (osobiście, listem poleconym lub urzędową skrzynką elektroniczną). Dzieje się tak dlatego, iż urząd skarbowy uprawniony jest do weryfikacji własnych błędów. Może się zatem zdarzyć, że naczelnik urzędu skarbowego uzna odwołanie i wyda nową decyzję, wówczas nie będzie konieczne rozpatrywanie sprawy w izbie skarbowej.
Co się dzieje, gdy urząd skarbowy nie uznaje odwołania?
Jeżeli naczelnik rządu skarbowego nie uzna odwołania podatnika, ma obowiązek, w ciągu 14 dni od dnia otrzymania pisma, przekazać je do właściwej izby skarbowej. Wraz z odwołaniem, urząd skarbowy przekazuje izbie akta sprawy. Musi się także ustosunkować do przedstawionych przez podatnika zarzutów. Urząd skarbowy nie ma obowiązku informowania podatnika o przekazaniu odwołania do izby skarbowej, z reguły jednak wysyłane jest zawiadomienie do strony postępowania o tym fakcie.
Gdy sprawa trafi do izby skarbowej, ma ona 2 miesiące na jej rozpatrzenie. Jednak w niektórych przypadkach, gdy spór jest zbyt zawiły, termin ten może ulec wydłużeniu. Gdy sytuacja taka się zdarzy, izba skarbowa musi wysłać zawiadomienie do podatnika i uzasadnić wydłużenie terminu rozpatrzenia sprawy oraz podać przybliżony czas jej zakończenia. W trakcie postępowania wyjaśniającego, podatnik może brać udział w przeprowadzaniu dowodu, ma prawo zadawać pytania świadkom i biegłym oraz może składać wyjaśnienia. Może również wycofać swoje odwołanie.
Zgodnie z art. 233. § 1 Ordynacji podatkowej, dyrektor izby skarbowej, po rozpatrzeniu odwołania, może:
- utrzymać w mocy decyzję urzędu skarbowego – jeżeli uzna, że jest ona zgodna z prawem, podatnik, odwołując się, nie miał racji,
- uchylić decyzję urzędu skarbowego w całości albo w części i w tym zakresie orzec co do istoty sprawy – jeśli w całości lub w części uwzględni zastrzeżenia podatnika,
- uchylić decyzję urzędu skarbowego w całości albo w części i umorzyć postępowanie w sprawie – jeśli po przeprowadzeniu własnego postępowania wyjaśniającego, dojdzie do wniosku, że zaskarżona decyzja jest wadliwa i należy ją wyeliminować, a dalsze postępowanie nie ma podstaw prawnych
Dyrektor izby skarbowej może także, zgodnie z art. 233. § 1 Ordynacji podatkowej, po rozpatrzeniu odwołania:
- uchylić decyzję w całości i sprawę przekazać do ponownego rozpatrzenia właściwemu urzędowi skarbowemu – gdy sprawa wymaga przeprowadzenia ponownego postępowania wyjaśniającego,
- umorzyć postępowanie odwoławcze – gdy stało się ono bezprzedmiotowe.
Gdzie zaskarżać decyzję izby skarbowej?
Decyzja izby skarbowej jest nieodwołalna. Oznacza to, że podatnikowi nie przysługuje już dalsze odwoływanie się od decyzji. Izba skarbowa, wydając decyzję, powinna jednak ustosunkować się do wszystkich zarzutów sformułowanych przez podatnika w odwołaniu. Jeżeli nie wywiązała się z tego wymogu lub jeśli podatnik nadal ma uzasadnione wątpliwości co do słuszności wydanej przez izbę skarbową decyzji, może wkroczyć na drogę sądową i wytoczyć izbie skarbowej proces administracyjny. Skargę na decyzję izby skarbowej kieruje się, za pośrednictwem tejże izby, do wojewódzkiego sądu administracyjnego w terminie 30 dni od dnia jej otrzymania.
Gdzie złożyć odwołanie od decyzji urzędu celnego?
Ten sam proces odwoławczy, co w przypadku urzędu skarbowego, obowiązuje także w przypadku odwołań od decyzji naczelnika urzędu celnego. Odwołanie od decyzji kierowane do dyrektora izby celnej, złożyć można w terminie 14 dni od otrzymania owej decyzji poprzez naczelnika urzędu celnego. Również i naczelnik urzędu celnego, jako organ pierwszej instancji w sprawie rozstrzygania sporów podatków i opłat celnych, ma prawo do 14-dniowej weryfikacji własnych błędów i do przychylnego ustosunkowania się do odwołania podatnika. Jeżeli naczelnik nie znajdzie błędu w wydawaniu decyzji, wówczas odwołanie podatnika wraz z aktami sprawy, musi przekazać do izby celnej. Izba celna w ciągu 2 miesięcy musi ustosunkować się do zaistniałej sytuacji. A gdy podatnik nadal nie zgadza się z wydanymi decyzjami, sprawę może zaskarżyć do wojewódzkiego sądu administracyjnego.
