PPK , czyli pracownicze plany kapitałowe

Pracownicze plany kapitałowe (PPK) to prywatny i dobrowolny system oszczędzania, który wszedł w życie w 2019 roku na podstawie Ustawy o pracowniczych planach kapitałowych. Jest on tworzony w ramach współpracy pracowników, pracodawców i państwa. W niniejszym artykule poruszymy kwestię związanych z nim kosztów dotyczących pracownika i pracodawcy.

Zapisy i rezygnacja z PPK

Pracownicy w wieku od 18 do 55 lat podlegają automatycznym zapisom do PPK. Wszyscy pracownicy powyżej 55. roku życia w przypadku chęci uczestnictwa w programie muszą natomiast sami ją zgłosić. W celu wystąpienia z PPK konieczne jest złożenie rezygnacji przez pracownika. Co 4 lata zapisy do PPK automatycznie się odnawiają – oznacza to, że po 4 latach od rezygnacji pracownik musi ją ponowić, jeśli wciąż nie chce uczestniczyć w programie. Pracodawca z kolei ma obowiązek poinformować go o wznowionym naliczaniu wpłat na fundusz.

Wpłaty na PPK – obowiązki pracownika i pracodawcy

Wybór instytucji finansowej, która będzie zarządzać PPK, należy do pracodawcy. Taka instytucja zapewnia następnie pracownikom imienne rachunki PPK, na które będą dokonywane wpłaty w ramach programu.

Program PPK zakłada dwa rodzaje wpłat naliczanych procentowo od wynagrodzenia, jakie otrzymuje pracownik: podstawowe, czyli obowiązkowe oraz dodatkowe, czyli dobrowolne. Oba te rodzaje dotyczą zarówno pracownika, jak i pracodawcy.

Pracownikom zapisanym do PPK pracodawca nalicza i potrąca wpłaty podstawowe będące równowartością 2% ich wynagrodzenia brutto. W określonych okolicznościach opisanych w ustawie o PPK wpłatę można obniżyć do 0,5% pensji brutto. Składki nalicza się więc od wynagrodzenia brutto, ale potrąca się je z już opodatkowanego wynagrodzenia, co oznacza, że zmniejszają one wysokość wypłacanej pensji.

Pracownik może również dokonywać wpłaty dodatkowe wynoszące nie więcej niż 2% jego wynagrodzenia brutto.

Z kolei pracodawca ma obowiązek dokonywać wpłaty podstawowe na rachunek PPK pracownika w wysokości 1,5% jego wynagrodzenia brutto. On także ma ponadto możliwość dokonać wpłaty fakultatywnej, która może wynosić maksymalnie 2,5% wynagrodzenia brutto pracownika.

Wpłaty do PPK dzielą się na obowiązkowe i dodatkowe – zarówno jednych, jak i drugich dokonuje i pracownik, i pracodawca. Ich wartość uzależniona jest od wynagrodzenia brutto pracownika.

Wpłaty, jakich dokonuje podmiot zatrudniający, stanowią przychód ze stosunku pracy i jako taki podlegają opodatkowaniu, ponieważ wiążą się z otrzymywaniem przez osobę zatrudnioną nieodpłatnych świadczeń (art. 12 ust. 1 ustawy o pdof). Nie wliczają się natomiast do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Wpłaty na PPK dokonywane przez pracodawcę a koszty podatkowe

Wpłaty na PPK, których dokonuje pracodawca, są kosztami podatkowymi. Podlegają one uwzględnieniu dopiero wówczas, gdy pracodawca odprowadził je na rachunek pracownika uczestniczącego w programie. Może zaliczyć je do kosztów podatkowych miesiąca, za który są wymagane, jeżeli wpłyną one najpóźniej 15. dnia miesiąca następnego w stosunku do miesiąca, w którym składki zostały obliczone i pobrane. W przypadku przekroczenia tego terminu będzie konieczne rozpoznanie kosztu w miesiącu, w którym składki rzeczywiście zostały odprowadzone.

PPK – zwolnienie dla dochodów obejmujących środki zgromadzone na rachunku

Art. 21 ust. 1 pkt 58c ustawy o pdof mówi, że na środki zgromadzone na koncie PPK przysługuje zwolnienie od podatku. W konkretnych sytuacjach zwolnieniu od podatku podlega również ich wypłata. Jest to mianowicie możliwe w przypadku, gdy:

dokona jej pracownik, który ukończył 60 lat;
pracownik, który ukończył 60 lat, wniesie wniosek o ich wypłatę w formie tzw. świadczenia małżeńskiego, pod warunkiem że małżonek także ukończył 60 lat, a świadczenie będzie wypłacane w minimalnie 120 ratach;
dokona jej pracownik, który nie ukończył 45 lat, aby zrealizować wkład własny w inwestycję, która zostanie sfinansowana z kredytu, jeżeli zwróci środki w wartości nominalnej;
pracownik dokona jej na skutek swojego poważnego zachorowania lub poważnego zachorowania małżonka lub dziecka (opisanych w ustawie o PPK), pod warunkiem że wypłata wynosi maksymalnie 25% zgromadzonych środków;
nastąpi wypłata transferowa zgromadzonych środków, przez co należy rozumieć ich przekazanie np. na inny rachunek PPK, na rachunek lokaty terminowej albo na IKE małżonka zmarłego pracownika.

PPK – podsumowanie

PPK stanowią prywatny i dobrowolny program oszczędzania, który obejmuje automatycznie wszystkich pracowników między 18. a 55. rokiem życia (osoby powyżej 55 lat muszą wyrazić chęć przystąpienia do PPK). Wpłat na rzecz PPK dokonuje zarówno pracownik, jak i pracodawca, a ich wysokość obliczana jest procentowo od wynagrodzenia brutto pracownika. Ponadto pracodawca traktuje składki wpłacane na PPK jako koszt podatkowy.