PPK, czyli dodatkowy system oszczędzania dla pracowników w 2024 roku

PPK (Pracownicze Plany Kapitałowe) to system oszczędzania, w który zaangażowany jest zarówno sam pracownik, jak i pracodawca oraz państwo. Program ruszył od 1 lipca 2019 roku ale nie każdy pracodawca go wdrożył. W artykule szczegóły!

Pracownicze Plany Kapitałowe – od kiedy?

Proces wdrożenia PPK przebiegał stopniowo, począwszy od największych pracodawców, a na najmniejszych kończąc. Od lipca 2019 r. największe podmioty rozpoczęły jego wdrożenie.  W styczniu 2021 r. już docelowo każdy pracodawca miał mieć utworzone PPK. 

Zgodnie z ustawowym założeniem etapy wdrożenia PPK odbywały się następująco:

• od 1 lipca 2019 r. – podmioty zatrudniające co najmniej 250 osób (według stanu na 31 grudnia 2018 r.);
• od 1 stycznia 2020 r. – podmioty zatrudniające co najmniej 50 osób (według stanu na 30 czerwca 2019 r.). Ta grupa miała wydłużony termin podpisania umów o zarządzanie i prowadzenie PPK;
• od 1 lipca 2020 r. – podmioty zatrudniające co najmniej 20 osób (według stanu na 31 grudnia 2019 r.);
• od 1 stycznia 2021 r. – zobowiązane były pozostałe podmioty oraz osoby zatrudnione  w jednostkach sektora finansów publicznych.

To na pracodawcy ciąży obowiązek informacyjny względem pracowników. Również sam pracodawca powinien dokonać wszelkich formalności związanych z PPK. Co ważne, pracownicy pomiędzy 18 a 55 rokiem życia zostają zapisani do nich automatycznie i aby z ich wypłaty nie były potrącane środki na PPK, muszą złożyć rezygnację.

Co to jest PPK - najważniejsze informacje 2024

Pracownicze Plany Kapitałowe to program stworzony z myślą o pracownikach, którzy chcieliby zaoszczędzić środki na późniejsze lata. Plan ten jest uregulowany ustawą z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych. Zgodnie z nią pracodawca zawiera w imieniu i na rzecz zatrudnionych pracowników umowę o prowadzenie PPK. Co do zasady jest ona zawierana z instytucją finansową wybraną przez pracodawcę.

Udział w PPK jest dobrowolny, czyli pracownicy nie mają obowiązku odkładania środków na rachunek PPK. Jeśli dany pracownik zdecyduje, że nie chce uczestniczyć w tym programie, powinien złożyć rezygnację, wówczas wypłata pracownika nie będzie pomniejszana o wpłaty na PPK.

Kolejną ważną kwestią jest to, że uczestnik PPK może w każdej chwili zrezygnować. Nie odbędzie się to jednak bez konsekwencji finansowych. W przypadku rezygnacji przed ukończeniem 60 roku życia uzbierane oszczędności zostaną pomniejszone o kwoty, które przelało państwo. Nieco inaczej będzie w przypadku, kiedy pracownik poważnie zachoruje, wówczas będzie miał prawo wypłacić część uzbieranych oszczędności i to bez żadnych konsekwencji finansowych. Warto również nadmienić, że pracownik będzie miał prawo wypłacić wszystkie zgromadzone środki przed  60 rokiem życia w przypadku, kiedy będzie chciał przeznaczyć środki na wkład własny na zakup mieszkania. 

Wysokość wpłat na Pracownicze Plany Kapitałowe 2024

Wpłaty na Pracownicze Plany Kapitałowe pochodzą z trzech źródeł: od pracodawcy, pracownika i z budżetu państwa. Państwo zasila jednorazowo rachunek wpłatą powitalną w wysokości 250 zł, co roku wpłaca również na rachunek pracownika 240 zł tzw. dopłaty rocznej, ale tylko przy spełnieniu odpowiednich warunków. 

Wybrana przez pracodawcę instytucja utworzy rachunki dla wszystkich pracowników. W przypadku pracodawcy podstawowa wpłata, która powinna być przez niego uiszczana, wynosi 1,5% wynagrodzenia pracownika. Podmiot zatrudniający może jednak zadeklarować większą wpłatę (dodatkową) – może wynosić maksymalnie 2,5% wynagrodzenia.

W przypadku pracownika wpłata podstawowa wynosi co do zasady 2% wynagrodzenia. Co ważne, zgodnie z art.  27 ustawy o PPK, wysokość wpłaty na Pracownicze Plany Kapitałowe ze środków pracownika może wynosić mniej niż jego 2%, ale nie mniej niż 0,5%, jeśli jego wynagrodzenie osiągane z różnych źródeł w danym miesiącu nie przekracza kwoty odpowiadającej 120% minimalnego wynagrodzenia. I tu podobnie jak w przypadku wpłaty dodatkowej po stronie pracodawcy, również sam pracownik może zadeklarować dodatkową sumę. Wysokość tej wpłaty nie może być wyższa niż 2% wynagrodzenia. 

Podsumowując, wszystkie formalności dotyczące PPK powinien wypełnić pracodawca, zaś sam pracownik musi wyłącznie podjąć decyzję, czy chce przynależeć  do tego programu. W przypadku pracodawców tworzenie PPK jest więc obowiązkowe, a niedopełnienie obowiązków związanych z PPK podlega karze grzywny w wysokości od 1 000 zł do 1 000 000 zł. Co ważne, z PPK pracownik może w każdej chwili zrezygnować, wówczas zostaną mu wypłacone pieniądze, jednak pomniejszone o środki wpłacone przez państwo. 

Umowy o zarządzanie PPK nie musi zawierać podmiot, spełniający definicję mikroprzedsiębiorcy w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców, jeśli wszystkie osoby zatrudnione w tym podmiocie złożyły deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.

Przykład 1.

Pan Jan zatrudniony jest na podstawie umowy o pracę, jest on uczestnikiem PPK. Wynagrodzenie p. Jana wynosi 5 000,00 zł brutto. Pan Jan opłaca podstawową składkę na PPK, nie zadeklarował on dodatkowych wpłat.  Pracodawca w ramach PPK finansuje pracownikowi wyłącznie wpłatę podstawą do PPK w wysokości 1,5%. Termin wypłaty to ostatni dzień miesiąca. 

Wynagrodzenie brutto: 5 000,00 zł

Wpłaty do PPK:

• podstawowa pracownika: 5 000,00 zł × 2% = 100 zł

• podstawowa pracodawcy: 5 000,00 zł × 1,5% = 75 zł

Składki na ubezpieczenia społeczne:

• emerytalna: 5 000,00 zł × 9,76% = 488,00 zł

• rentowa: 5 000,00 × 1,5% = 75,00 zł

• chorobowa: 5 000,00 zł ×2,45% =122,50  zł

Suma składek na ubezpieczenia społeczne: 488,00 zł +75,00 zł+122,50 zł = 685,50 zł 

Podstawa składki na ubezpieczenie zdrowotne: 5 000,00 zł - 685,50 zł = 4 314,50 zł 

Składka na ubezpieczenie zdrowotne: 4 314,50 zł × 9% = 388,31 zł 

Koszty uzyskania przychodu: 250 zł

Ulga podatkowa: 300 zł

Podstawa opodatkowania: 5 000,00 zł + 75,00 zł - 685,50 zł - 250 zł =4 139,50 zł  -> 4 140,00 zł

Zaliczka na podatek dochodowy: 4 140,00 zł × 12% - 300,00 zł = 196,80 zł > 197,00 zł

Do wypłaty: 5 000,00 zł - 685,50 zł - 388,31 zł - 197,00 zł - 100,00 zł = 3 629,19 zł. 

Od wynagrodzenia pracownika został naliczony i pobrany podatek dochodowy z tytuły wpłaty podstawowej finansowanej przez pracodawcę, naliczonej od wynagrodzenia za październik. 

Wpłaty finansowane przez pracodawcę stanowią dla pracownika przychód ze stosunku pracy, od którego należy obliczać i pobierać podatek dochodowy. Wpłata finansowana przez pracodawcę staje się przychodem pracownika w momencie przekazania jej przez pracodawcę do instytucji finansowej, czyli w miesiącu następującym po miesiącu, w którym wpłaty te zostały obliczone. 

PPK to rozwiązanie, które ma na celu pomóc pracownikom w dodatkowym oszczędzaniu na swoją emeryturę. Przedsiębiorca ma obowiązek dokonywać wpłat do PPK, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał stosunek prawny wynikający z umowy o prowadzenie PPK. Wpłata pieniędzy do PPK przez pracownika oznacza, że jego pensja będzie nieco niższa niż dotąd, przy niższych wypłatach może być to odczuwalne dla pracowników. Każdy uczestnik PPK może jednak w każdej chwili zrezygnować z PPK, bowiem uczestnictwo w nim jest dobrowolne. Bez wątpienia PPK to ciekawa opcja na zaoszczędzenie środków na emeryturę.