Zawód księgowego w Polsce nie był nigdy uregulowany. Certyfikaty Ministerstwa Finansów, które nie funkcjonują już od ponad dekady, dotyczyły osób uprawnionych do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych i podatkowych. To ważna, ale nie jedyna forma wykonywania zawodu księgowego w Polsce. Jedyne regulacje do co wejścia do zawodu dotyczą głównych księgowych w sektorze finansów publicznych.
Dyskusje o regulacji zawodu księgowego – wyzwanie trwające od dekad
Postulat uregulowania lub zdefiniowania zawodu księgowego jest zgłaszany przez środowisko od wielu lat. Nie są to bynajmniej jedynie ostatnie lata. Wystarczy przypomnieć, że w już 1932 r., a więc ponad 90 lat temu, środowisko księgowych zwołało „zjazd gwiaździsty” w Warszawie, którego jedynym celem było zwrócenie uwagi władz na brak uregulowania naszego zawodu. W 1939 r. powstał projekt ustawy o zawodzie księgowego. Temat ma już długą historię Stowarzyszenie Księgowych w Polsce od dawna inicjuje dyskusję na temat zdefiniowania zawodu księgowego. Znalezienie właściwego rozwiązania tej sprawy nie jest łatwe ze względu na znaczące rozproszenie środowiska. . Jednym z efektów działań SKwP było rozpoczęcie przez Ministerstwo Finansów prekonsultacji dotyczących przyszłości zawodu księgowego (https://www.gov.pl/web/finanse/zawody-ksiegowe). Odbyły się one w 2022 r., a z ich wyników (przedstawionych w styczniu 2024 r.) wynika m.in., że „zdania na temat kierunków rozwoju zawodu księgowego są podzielone. Nie ma w tej sprawie jednomyślności. Nie można jednoznacznie stwierdzić, że wprowadzenie zmian jest konieczne. Uwagę zwraca fakt, że w ramach środowiska księgowych i biur rachunkowych nie ma jednolitego stanowiska w kwestii wyboru drogi rozwoju zawodu księgowego”.
Jednolitość w zawodzie księgowego – wyzwanie czy konieczność?
Jakie mogą być przyczyny braku jednomyślności, w kluczowej dla księgowych sprawie? Jedną z przyczyn może być obawa, że zostanie przywrócona certyfikacja usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych i podatkowych na takich samych zasadach jak przed 2024 r., co dla wielu osób wiązałoby się z koniecznością zdawania egzaminów lub innego potwierdzania kwalifikacji. Innym powodem braku jednomyślności środowiska mogła być obawa o „przeregulowanie” zawodu, co w warunkach ogromnego popytu na księgowych utrudniłoby pozyskanie kandydatów do pracy. Z raportu podsumowującego prekonsultacje wynika, że jednym z kierunków zdefiniowania zawodu może być Zintegrowany System Kwalifikacji (ZSK), do którego SKwP zgłosiło kwalifikacje w obrębie zawodu księgowego oraz zawodów związanych z prowadzeniem kadr i płac (https://skwp.pl/zintegrowany-system-kwalifikacji/). System ten tworzy jasną ścieżkę rozwoju zawodowego księgowych, a kwalifikacje możliwe do uzyskania zostały zaakceptowane przez Ministerstwo Finansów. ZSK to tylko jedna z możliwych ścieżek zdefiniowania naszego zawodu. Każda kolejna propozycja SKwP w tym zakresie będzie szeroko konsultowana społecznie, aby wprowadzać tylko te rozwiązania, które zostaną zaaprobowane przez środowisko księgowych, w tym przez branżę biur rachunkowych. Zdaniem SKwP, podstawowym założeniem powinno być uznawanie już posiadanych przez księgowych kwalifikacji, w tym praktycznego doświadczenia oraz wyznaczenie długiego okresu przejściowego. Z dotychczasowych badań SKwP wynika, że księgowi są zgodni co do dwóch wymagań związanych z wykonywaniem zawodu księgowego, a mianowicie:
- posiadania obowiązkowego ubezpieczenia OC oraz
- respektowania zasad etyki zawodowej księgowych.
SKwP jest otwarte na wszystkie propozycje dotyczące zdefiniowania zawodu księgowego. Można je zgłaszać na adres rzecznika SKwP (rzecznik@skwp.pl).
Tylko mówiąc jednym głosem możemy coś zmienić.
Dr hab. Stanisław Hońko, prof. Uniwersytetu Szczecińskiego – prezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Księgowych w Polsce
Polecamy:
