Przedsiębiorcy świadczący usługi remontowo-budowlane często zastanawiają się, jaka jest prawidłowa stawka VAT dla usług wykonywanych na klatkach schodowych. Kwestia ta jest szczególnie istotna w kontekście budynków objętych społecznym programem mieszkaniowym, gdzie co do zasady obowiązuje preferencyjna, 8% stawka podatku.
Obniżona stawka podatku VAT
W myśl art. 41 ust. 12 ustawy o VAT 8% stawkę podatku stosuje się do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.
W myśl art. 41 ust. 12a ustawy o VAT przez budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym rozumie się obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12, a także obiekty sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w klasie ex 1264 – wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i z niepełnosprawnościami, z zastrzeżeniem ust. 12b.
W myśl art. 41 ust. 12b ustawy – do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, określonego w ust. 12a nie zalicza się:
- budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 300 m2;
- lokali mieszkalnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 150 m2.
Według art. 41 ust. 12c ustawy w przypadku budownictwa mieszkaniowego o powierzchni przekraczającej limity określone w ust. 12b stawkę podatku, o której mowa w ust. 2, stosuje się tylko do części podstawy opodatkowania odpowiadającej udziałowi powierzchni użytkowej kwalifikującej do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w całkowitej powierzchni użytkowej.
Na podstawie art. 2 pkt 12 ustawy – przez obiekty budownictwa mieszkaniowego rozumie się budynki mieszkalne stałego zamieszkania sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 11. Należy w tym miejscu wskazać, że dla celów podatku VAT stosuje się przepisy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 roku w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB), która stanowi usystematyzowany wykaz obiektów budowlanych.
Jak wskazuje treść objaśnień do ww. rozporządzenia, budynki mieszkalne to obiekty budowlane, których co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana do celów mieszkalnych. W przypadku gdy mniej niż połowa całkowitej powierzchni użytkowej wykorzystywana jest na cele mieszkalne, budynek taki klasyfikowany jest jako niemieszkalny, zgodnie z jego przeznaczeniem.
Ww. dział 11 PKOB obejmuje trzy grupy:
- Budynki mieszkalne jednorodzinne – 111,
- Budynki o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowe – 112,
- Budynki zbiorowego zamieszkania – 113.
Ponadto należy wskazać, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęć budowa, remont modernizacja, termomodernizacja oraz przebudowa, dlatego też w tym zakresie trzeba odwołać się do przepisów prawa budowlanego.
Zgodnie z art. 3 pkt 6 Ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane przez budowę należy rozumieć wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego. Z kolei zgodnie z art. 3 pkt 7a przez przebudowę trzeba rozumieć wykonywanie robót budowlanych, w których wyniku następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji; w przypadku dróg są dopuszczalne zmiany charakterystycznych parametrów w zakresie niewymagającym zmiany granic pasa drogowego.
Natomiast definicję remontu zawarto w art. 3 pkt 8. Zgodnie z jego brzmieniem przez remont należy rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych, niż użyto w stanie pierwotnym.
Modernizacja oznacza unowocześnienie, uwspółcześnienie produktu, trwałe ulepszenie np. istniejącego obiektu budowlanego prowadzące do zwiększenia jego wartości użytkowej.
Usługi wykonywane na klatkach schodowych korzystają z obniżonej stawki podatkowej
W tym miejscu trzeba wskazać, że przepisy ustawy nie definiują pojęcia obiekt budowlany. W tym zakresie należy ponownie odnieść się do przepisów ustawy – Prawo budowlane. W myśl art. 3 pkt 1 ustawy – Prawo budowlane, ilekroć w ustawie jest mowa o obiekcie budowlanym – trzeba przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych.
W świetle ww. definicji nie ulega wątpliwości, że klatka schodowa – jako element konstrukcyjny zlokalizowany wewnątrz – stanowi część budynku mieszkalnego. To zatem oznacza, że usługi wykonywane na klatkach schodowych korzystają z obniżonej stawki podatkowej.
Powyższe stanowisko znajduje swoje potwierdzenie w treści interpretacji indywidualnych. Przykładowo w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 18 maja 2011 roku (nr ITPP1/443-302/11/BJ) możemy przeczytać, że skoro usługa montażu zarówno balustrad, jak i barier balkonowych na klatkach schodowych dokonywana jest w ramach budowy budynków mieszkalnych wielorodzinnych (bloków), objętych społecznym programem mieszkaniowym (dział 11 PKOB), to podlega opodatkowaniu 8% stawką podatku, zgodnie z art. 41 ust. 12 ustawy.
Natomiast w wiążącej informacji stawkowej z 28 listopada 2023 roku (nr 0111-KDSB1-2.440.253.2023.4.IKR) wskazano, że usługa (świadczenie kompleksowe) – projektowanie, dostawa, transport i montaż balustrad na klatkach schodowych wewnątrz budynku mieszkalnego jednorodzinnego stałego zamieszkania o powierzchni użytkowej nieprzekraczającej 300 m2 sklasyfikowanego w PKOB w klasie 1110 – stanowi usługę modernizacji obiektu budowlanego zaliczonego do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, podlegającą opodatkowaniu stawką podatku od towarów i usług w wysokości 8%.
Jednocześnie Dyrektor KIS zaznaczył, że nie stanowi modernizacji, o której mowa w art. 41 ust. 12 ustawy, i nie podlega opodatkowaniu stawką podatku od towarów i usług w wysokości 8% świadczenie polegające na projektowaniu, dostawie, transporcie oraz montażu balustrad, jeżeli zamontowane balustrady mogą stać się przedmiotem powtórnego montażu w innym, dowolnym miejscu, tj. może pełnić dalej użytkową funkcję ze względu na brak istotnego powiązania z elementami konstrukcyjnymi budynku.
Na koniec warto też zwrócić uwagę na interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 3 grudnia 2012 roku (nr IPTPP1/443-756/12-4/IG), gdzie możemy przeczytać, że do prac budowlanych wykonywanych poza budynkiem mieszkalnym (budowie opaski wokół budynku mieszkalnego oraz dojść do drzwi wejściowych na klatki schodowe) nie można stosować stawki preferencyjnej VAT 8%. Ww. usługi dotyczące infrastruktury towarzyszącej są opodatkowane według stawki VAT 23%.
Reasumując powyższe, należy wskazać, że wszelkie usługi wykonywane wewnątrz bryły budynku korzystają z preferencyjnego opodatkowania podatkiem VAT, tzn. stawką 8%. Dotyczy to również tych czynności, które są wykonywane na klatkach schodowych.
