Zgodnie z brzmieniem art 113 ust. 1 ustawy o VAT podatnik posiadający siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju u którego wartość sprzedaży, z wyłączeniem podatku, nie przekroczyła w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym kwoty 200 000 zł może skorzystać ze zwolnienia z VAT. W jaki sposób powinna być przeprowadzona rezygnacja z VAT? Kiedy są jej konsekwencje? Sprawdźmy!
Rezygnacja z VAT-u już działającej firmy
W 2025 roku limit do zwolnienia podmiotowego VAT wynosi 200 000 zł obrotu. Art. 113 ust. 11 ustawy o VAT wskazuje, że osoby, które przekroczyły ten limit bądź dobrowolnie zrezygnowały z tego zwolnienia mogą do niego powrócić najwcześniej po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracili prawo do zwolnienia lub sami z niego zrezygnowali. Warunkiem jest oczywiście nieprzekroczenie wspomnianego już limitu obrotu wynoszącego 200 000 zł. Podatnicy, którzy rozpoczęli działalność w ciągu roku limit liczą proporcjonalnie do ilości miesięcy jakie w danym roku przedsiębiorstwo działało.
Jak zgłosić powrót do zwolnienia?
Powrót do zwolnienia podmiotowego z VAT należy zgłosić dokonując aktualizacji na formularzu VAT-R, w którym zmieni się status podatnika z podatnika VAT czynnego na podatnika VAT zwolnionego. W tym przypadku zgłoszenie trzeba złożyć najpóźniej w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpił wybór zwolnienia.
Kto nie może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT?
Należy pamiętać, że nie wszyscy przedsiębiorcy mogą korzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT pomimo spełnienia wymaganego limitu sprzedaży. Wyłączenie dotyczy m.in. przedsiębiorców dokonujących dostawy towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym (wyjątek stanowi energia elektryczna), wyrobów z metali szlachetnych, a także tych świadczących usługi jubilerskie czy prawnicze, w zakresie doradztwa.
Uwaga na konsekwencje
Trzeba pamiętać, że korzystając ze zwolnienia podmiotowego nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego. Jeżeli zatem podatnik posiada towary zakupione w czasie, w którym był czynnym podatnikiem VAT i od których odliczył VAT, może okazać się konieczne dokonanie korekt odliczonego podatku. Zmienia się bowiem przeznaczenie towaru, którego związek z działalnością opodatkowaną przechodzi na związek z działalnością zwolnioną z VAT. Korekta może być również związana ze składnikami majątku zaliczonymi przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, których wartość początkowa przekracza 15 000 zł, a także praw wieczystego użytkowania gruntów.
Sposób dokonania tej korekty zależy od tego czy dotyczy środka trwałego, wyposażenia, czy towaru handlowego.
Korekta VAT - środek trwały o wartości początkowej przekraczającej 15 000 zł
Jeżeli podatnik rezygnujący z rozliczania VAT, posiada na stanie towary, które zgodnie z przepisami o podatku dochodowym zalicza się do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji lub posiada grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów (również zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych), których wartość początkowa przekracza 15 000 zł, będzie zobowiązany do dokonywania korekty odliczonego VAT w ciągu 5 lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat. Przy powrocie do zwolnienia podmiotowego z VAT taką korektę podatnik będzie wykazywał w poszczególnych deklaracjach VAT składanych na początku kolejnych lat (rozliczenie miesięczne - styczeń; kwartalne - za I kwartał), począwszy od roku który nastąpił po roku w którym to podatnik zrezygnował z rozliczenia VAT, aż do zakończenia okresu korekty (odpowiednio po 1/5 lub 1/10 kwoty odliczonego podatku).
Korekta VAT - wyposażenie i środki trwałe o wartości początkowej nie przekraczającej 15 000 zł
W przypadku gdy podatnik, który powraca do zwolnienia podmiotowego z VAT, w czasie, gdy był czynnym podatnikiem VAT, zakupił wyposażenie lub środki trwałe o wartości początkowej nieprzekraczającej 15 000 zł, a przy ich nabyciu odliczył VAT i towary te posiada na dzień rezygnacji ze zwolnienia z VAT musi dokonać korekty podatku. W takim przypadku korekty odliczonego VAT od tych towarów dokonuje się w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła zmiana prawa do obniżenia podatku (art. 91 ust. 7c ustawy o VAT).
Natomiast korekty tej nie dokonuje się, jeżeli od końca okresu rozliczeniowego, w którym towary lub usługi wydano do użytkowania, upłynęło 12 miesięcy.
Korekta VAT - towary handlowe
W przypadku, gdy rezygnacja z VAT obejmuje towary handlowe lub surowce i materiały korekty podatku naliczonego dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła zmiana. Czyli podobnie jak w przypadku wyposażenia i środków trwałych nie przekraczających 15 000 zł.
