Pracuję w administracji w szpitalu i otrzymuję minimalne wynagrodzenie. Składa się na nie wynagrodzenie zasadnicze oraz dodatek za staż pracy. Słyszałam, że dodatek stażowy nie jest uwzględniany przy minimalnej pensji. Czy wyłączenie dodatku stażowego z minimalnego wynagrodzenia wpływa na moją wypłatę?
Janina, Koło
Ustawa o wyłączeniu dodatku stażowego z wynagrodzenia przy minimalnej pensji wpłynęła pozytywnie na sytuację pracowników mających wynagrodzenia na niższym poziomie.
Definicja minimalnego wynagrodzenia
Minimalne wynagrodzenie to kwota określona rozporządzeniem, którą pracodawca musi wypłacać, gdy zatrudnia pracownika na cały etat. Do minimalnego wynagrodzenia oprócz pensji zasadniczej wlicza się także:
inne dodatki za szczególne właściwości pracy, szczególne kwalifikacje lub warunki pracy;
premie i nagrody regulaminowe i uznaniowe;
dodatki wyrównawcze.
nagrody jubileuszowe;
odprawy pieniężne przysługujące pracownikom w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy;
wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych;
dodatek za pracę w porze nocnej;
dodatek za staż pracy, począwszy od 1 stycznia 2020 roku;
dodatek za szczególne warunki pracy, począwszy od 1 stycznia 2024 roku.
Czym jest dodatek stażowy?
Dodatek stażowy to jeden z elementów wynagrodzenia pracowników zatrudnionych w sferze budżetowej. Otrzymują go m in.: nauczyciele, pracownicy sądów i prokuratur, urzędnicy, żołnierze zawodowi, funkcjonariusze Policji, funkcjonariusze Państwowej Straży Pożarnej, pracownicy ośrodków pomocy społecznej czy straży gminnej.
Jego wysokość zależy od długości każdego stosunku pracy. W przypadku:
nauczycieli – wynosi 1% wynagrodzenia zasadniczego. Gdy nauczyciel zatrudniony jest w 2 placówkach, może pobierać niezależnie 2 dodatki za staż pracy (okresów zatrudnienia w 2 odrębnych miejscach nie należy jednak sumować). Nie może przekroczyć 20% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego;
pracowników samorządowych – wynosi 5% miesięcznego wynagrodzenia. Z każdym rokiem wzrasta on o 1% do maksymalnej wysokości 20%;
policjantów – prawo do dodatku stażowego następuje po 2 latach służby. Wówczas otrzymują oni dodatek stażowy w wysokości 2% uposażenia, który wzrasta co rok o 1% aż do osiągnięcia 20% wysokości dodatku. Po przekroczeniu tego limitu wzrasta o 0,5% aż do osiągnięcia maksymalnego limitu 25%.
Co istotne, nie ma przeciwwskazań do wprowadzenia takiego dodatku w prywatnych przedsiębiorstwach, jednak jest to decyzja pracodawcy. Wówczas taką informację należy zawrzeć w przepisach wewnątrzzakładowych.
Wyłączenie dodatku stażowego z minimalnego wynagrodzenia
Do końca 2019 roku była możliwa sytuacja, gdzie wynagrodzenie pracownika mającego dłuższy staż pracy mogło być niższe lub na takim samym poziomie w porównaniu do osoby dopiero rozpoczynającej pracę. Było to spowodowane tym, że pensja zasadnicza osób, które nie są uprawnione do dodatku za staż pracy, jest na poziomie minimalnego wynagrodzenia i w związku z tym co roku zostaje podwyższona. Natomiast pracownicy z wieloletnim stażem otrzymują pensję w takiej samej wysokości, ponieważ wlicza się w nią zarówno wynagrodzenie zasadnicze, jak i dodatek za staż pracy.
Zmiana z 1 stycznia 2020 roku sprawiła, że dodatek za staż pracy został wyłączony z katalogu składników wynagrodzenia, które są uwzględniane przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika porównywanego z wysokością minimalnego. Dzięki czemu osobom otrzymującym dodatek stażowy wraz ze wzrostem wynagrodzenia minimalnego będzie zwiększała się pensja zasadnicza. Wyłączenie dodatku stażowego z minimalnego wynagrodzenia wpłynęło zatem na otrzymywaną pensję w pozytywny sposób.
Ustawodawca wprowadził definicję „dodatku za staż pracy”, dzięki której nie jest ważna nazwa dodatku przyjęta u danego pracodawcy, istotne jest wyłącznie to, za co jest on wypłacany. Dodatek za staż pracy przysługuje z tytułu osiągnięcia ustalonego okresu zatrudnienia, na zasadach określonych w odrębnych przepisach, układzie zbiorowym pracy, porozumieniu zbiorowym, regulaminie wynagradzania, statucie określającym prawa i obowiązki stron stosunku pracy, umowie o pracę lub spółdzielczej umowie o pracę.
Wyłączenie dodatku stażowego z minimalnego wynagrodzenia będzie obowiązywało bez względu na przyjętą u danego pracodawcy nazwę tego dodatku (np. dodatek za wieloletnią pracę, dodatek za wysługę lat, dodatek za staż pracy).
Przykład 1.
Wynagrodzenie zasadnicze pracownika w marcu 2025 roku wynosi 3600,00 zł brutto, a dodatek stażowy 2000 zł brutto. Wynagrodzenie minimalne w 2025 roku wynosi 4666 zł. Natomiast od lipca do grudnia wynosi 4300 zł. Czy otrzyma wyrównanie? Pracownik za sierpień 2025 roku powinien otrzymać wyrównanie do wynagrodzenia minimalnego wynoszące 1066 zł brutto (4666 zł – 3600 zł = 1066 zł). Czyli otrzyma on minimalne wynagrodzenie 4666 zł brutto oraz 2000 zł dodatku stażowego, łącznie 6666 zł brutto. Gdyby dodatek stażowy by włączany do minimalnego wynagrodzenia, pracownik nie otrzymałby wyrównania, a jego pensja wyniosłaby 5600 zł.
Dodatek za szczególne warunki pracy nie może być wliczany do wysokości minimalnego wynagrodzenia – zmiany od 1 stycznia 2024 roku
Podobnie jak dodatek stażowy tak samo dodatek za szczególne warunki pracy został od 1 stycznia 2024 roku wyłączony z minimalnego wynagrodzenia. Nie jest uwzględniany przy ustalaniu, czy wynagrodzenie pracownika jest co najmniej równe minimalnemu wynagrodzeniu. Dodatek za szczególne warunki pracy to dodatek do wynagrodzenia otrzymywany z tytułu:
wykonywania pracy w warunkach szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia,
pracy związanej z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym,
pracy szczególnie niebezpiecznej.
Dodatek za szczególne warunki pracy przysługuje pracownikowi na zasadach określonych w:
odrębnych przepisach,
układzie zbiorowym pracy,
innym opartym na ustawie porozumieniu zbiorowym,
regulaminie wynagradzania,
statucie określającym prawa i obowiązki stron stosunku pracy,
umowie o pracę lub spółdzielczej umowie o pracę.
Podsumowując, wyłączenie dodatku stażowego z minimalnego wynagrodzenia ma pozytywny wpływ na pensje osób z długim stażem pracy. Jest to odczuwalne u osób, których wynagrodzenie zasadnicze kształtuje się na niższym poziomie niż wynagrodzenie minimalne.
