Powszechnie przyjęło się, że załatwienie sprawy urzędowej następuje poprzez wydanie odpowiedniej decyzji administracyjnej. W przypadku spraw sądowych mówimy natomiast o wyroku lub postanowieniu co do istoty sprawy. Nie każdy jednak wie, że sprawy mogą być załatwiane w formie milczącej – kiedy dokładnie mamy do czynienia z takim przypadkiem? Czym jest milczące załatwienie sprawy? Sprawdź w artykule!
Załatwienie sprawy urzędowej
Sprawy o charakterze administracyjnym rozwiązywane są co do zasady na drodze decyzji wydanej przez odpowiedni organ władzy państwowej lub samorządowej. Podmioty te działają przede wszystkim na podstawie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, który wyznacza im podstawowy 30-dniowy termin na załatwienie danego problemu. W przypadku bardziej skomplikowanych spraw termin ten może ulec przedłużeniu do 2 miesięcy, przy czym wcześniej należy o tym poinformować stronę postępowania. Oczywiście przepisy szczególne mogą narzucać inne terminy załatwienia spraw urzędowych.
Sprawy o charakterze administracyjnym są inicjowane z urzędu lub na wniosek uprawnionego podmiotu, którym zazwyczaj jest obywatel. Urzędnik zobowiązany do wydania stosownego rozstrzygnięcia musi działać w granicach obowiązującego prawa, co obliguje go do wydania decyzji administracyjnej. Nie zawsze musi być ona zgodna z interesem wnioskodawcy, dopuszczalne jest bowiem wydanie decyzji odmownej, na które co do zasady przysługuje jednak odwołanie. Mając na względzie potrzeby Polaków oraz konieczność usprawnienia postępowania administracyjnego, ustawodawca wprowadził przepisy pozwalające na tzw. milczące załatwienie sprawy. Polega ono na uwzględnieniu stanowiska wnioskodawcy po upływie oznaczonego terminu. Dodajmy jednak, że taka forma rozstrzygnięcia nie jest stosowana w postępowaniu sądowym.
Milczące załatwienie sprawy administracyjnej
Zgodnie z treścią art. 122a kpa sprawa może być załatwiona milcząco, jeżeli przepis szczególny tak stanowi. Sprawę uznaje się za załatwioną milcząco w sposób w całości uwzględniający żądanie strony, jeżeli w terminie miesiąca od dnia doręczenia żądania strony właściwemu organowi administracji publicznej albo innym terminie określonym w przepisie szczególnym organ ten:
- nie wyda decyzji lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie (milczące zakończenie postępowania), albo
- nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji (milcząca zgoda).
Milczące załatwienie sprawy nie jest regułą, lecz wyjątkiem od zasady wydawania decyzji administracyjnych przez polskie urzędy. Takie rozwiązanie jest możliwe bowiem tylko wtedy, gdy pozwala na to przepis ustawy szczególnej. Osoby zainteresowane skorzystaniem z milczącego załatwienia sprawy muszą więc zawsze sprawdzić, czy w ich przypadku jest to w ogóle możliwe.
„Przepis art. 122a § 1 KPA w sposób wyraźny przewiduje, że »Sprawa może być załatwiona milcząco, jeżeli przepis szczególny tak stanowi«. Określenie »jeżeli przepis szczególny tak stanowi« należy rozumieć w ten sposób, że obowiązuje przepis szczególny, który organowi administracji publicznej przyznaje kompetencję do milczącego załatwienia sprawy. Przepis szczególny nie musi być sformułowany w ten sam sposób co przepis komentowany, tzn. że sprawa należąca do właściwości organu administracji publicznej »może być załatwiona milcząco«, podobnie jak nie zawsze przepisy szczególne stanowią, że sprawę administracyjną załatwia się w formie decyzji administracyjnej. Ocena, czy przepis szczególny upoważnia do milczącego załatwienia sprawy, powinna być dokonywana z uwzględnieniem treści art. 122a § 2 KPA. Nie chodzi tu zatem o interpretację zachowania się werbalnego organu administracji publicznej jako milczącego załatwienia sprawy administracyjnej, lecz o interpretację przepisu szczególnego w kontekście dyrektywy interpretacyjnej, którą w tym zakresie stanowi art. 122a § 2 KPA. Inaczej mówiąc, milczenie organu administracji publicznej należy interpretować nie tyle z uwzględnieniem społecznego kontekstu sytuacyjnego (faktycznego niezałatwienia sprawy pomimo upływu terminów przewidzianych przez ustawodawcę na wydanie rozstrzygnięcia), ile z uwzględnieniem przepisów, które wprost przewidują możliwość takiego milczącego załatwienia sprawy i wiążą z milczeniem organu określone skutki prawne”.
O milczącym załatwieniu sprawy nie stanowi więc faktyczne niezałatwienie sprawy pomimo upływu terminów przewidzianych przez ustawodawcę na wydanie rozstrzygnięcia czy sama okoliczność sporządzenia przez organ adnotacji o milczącym załatwieniu sprawy, lecz to, że istnieje przepis szczególny, który przewiduje możliwość takiego milczącego załatwienia sprawy. Jeśli chodzi o przykłady spraw, w których możliwe jest milczące załatwienie sprawy, to należą do nich m.in.:
- prawo budowlane: w przypadku braku sprzeciwu organu administracji architektoniczno-budowlanej w określonym terminie od zgłoszenia robót budowlanych;
- gospodarka odpadami: w przypadku braku sprzeciwu marszałka województwa w określonym terminie od zgłoszenia uznania przedmiotu lub substancji za produkt uboczny;
- prawo o drogach publicznych: w przypadku braku zajęcia stanowiska przez zarządcę drogi w określonym terminie w sprawie przebudowy lub remontu obiektów budowlanych lub urządzeń niezwiązanych z gospodarką drogową;
- ordynacja podatkowa: w przypadku braku odpowiedzi organu na indywidualną interpretację podatkową w określonym terminie, co oznacza akceptację stanowiska wnioskodawcy;
- prawo telekomunikacyjne: w przypadku braku sprzeciwu Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej w określonych sprawach, np. dotyczących zatwierdzenia cenników;
- ochrona środowiska: w niektórych przypadkach brak sprzeciwu organu w określonym terminie może oznaczać zgodę na rozpoczęcie eksploatacji instalacji.
Zaświadczenie o milczącym załatwieniu sprawy
Zgodnie z treścią art. 122c §1 kpa milczące załatwienie sprawy następuje w dniu następującym po dniu, w którym upływa termin przewidziany do wydania decyzji lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie albo wniesienia sprzeciwu. W przypadku gdy organ przed upływem terminu do załatwienia sprawy zawiadomi stronę o braku sprzeciwu, milczące załatwienie sprawy następuje w dniu doręczenia tego zawiadomienia. O ile w normalnym trybie strona otrzymuje decyzję administracyjną odnoszącą się do jej sprawy, o tyle w przypadku jej milczącego załatwienia może ubiegać się o wydanie stosownego zaświadczenia. Taki dokument jest wydawany wyłącznie na wniosek zainteresowanej strony. Wniosek ten nie obliguje jednak organu administracyjnego do wydania stosownego dokumentu, ma on bowiem prawo odmowy wydania zaświadczenia, jeśli uzna, że strona go nie potrzebuje. W tym przypadku strona może jednak złożyć zażalenie i zażądać wydania wnioskowanego dokumentu. Niezależnie od tego w aktach danej sprawy zamieszcza się adnotację o milczącym załatwieniu sprawy, wskazując treść rozstrzygnięcia oraz jego podstawę prawną. Zaświadczenie o milczącym załatwieniu sprawy ma potwierdzać „zaistniały stan prawny”, udokumentowany już w adnotacji sporządzonej w trybie art. 122e kpa. Sporządzenie owej adnotacji należy więc potraktować jako warunek wydania zaświadczenia, co oznacza, że właściwy organ dysponuje materiałem umożliwiającym wywiązanie się z obowiązku wynikającego z art. 122f § 1 kpa.
Zaświadczenie o milczącym załatwieniu sprawy powinno zawierać w swej treści:
- oznaczenie organu administracji publicznej i strony lub stron postępowania,
- datę wydania zaświadczenia o milczącym załatwieniu sprawy,
- powołanie podstawy prawnej,
- treść rozstrzygnięcia sprawy załatwionej milcząco,
- datę milczącego załatwienia sprawy,
- pouczenie o możliwości wniesienia zażalenia,
- podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego pracownika organu upoważnionego do wydania zaświadczenia.
Zaświadczenie o milczącym załatwieniu sprawy doręcza się wszystkim stronom w sprawie załatwionej milcząco. Organem właściwym do wydania omawianego zaświadczenia lub o odmowie jego wydania jest organ, który rozpoznał wniosek strony, niezależnie od tego, czy załatwił sprawę w sposób milczący, czy też wydał w tym zakresie jakieś rozstrzygnięcie, nawet jeśli właściwość organu, zdaniem strony, nie została ustalona prawidłowo. Skuteczne zakwestionowanie właściwości organu do załatwienia wniosku strony nie może nastąpić w postępowaniu dotyczącym zaświadczenia o milczącym załatwieniu sprawy. Dopóki bowiem nie zostanie wyeliminowany akt rozstrzygający o wniosku strony, nawet jeśli w jej ocenie został wydany przez organ niewłaściwy, nie można stwierdzić, że sprawa została załatwiona milcząco.
Podsumowanie
Milczące załatwienie sprawy dotyczy wybranych spraw o charakterze administracyjnym. Polega ono na automatycznym uznaniu stanowiska wnioskodawcy po upływie miesiąca, jeśli w tym czasie nie dojdzie do wydania decyzji lub postanowienia kończącego sprawę lub nie zostanie wniesiony sprzeciw w drodze decyzji. Strona, której sprawa została rozwiązana w formie milczącej, ma prawo złożenia wniosku o wydanie stosownego zaświadczenia, które to potwierdzi. W każdym przypadku milczące załatwienie sprawy musi być jednak odnotowane w aktach danej sprawy.
Polecamy:
