Wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi 20 dni, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat, oraz 26 dni, jeżeli pracownik ma dłuższy staż pracy. Do okresu zatrudnienia, od którego zależy staż urlopowy, pracodawca powinien zaliczyć odpowiednio czas trwania nauki.
Zgodnie z art. 155 Kodeksu pracy „do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia:
1) zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
2) średniej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
3) średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych - 5 lat,
4) średniej szkoły ogólnokształcącej - 4 lata,
5) szkoły policealnej - 6 lat,
6) szkoły wyższej - 8 lat.
Okresy nauki, o których mowa w pkt 1-6, nie podlegają sumowaniu.
Jeżeli pracownik pobierał naukę w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, bądź okres nauki, zależnie od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika”.
Praca lub nauka za granicą a staż urlopowy
Zgodnie z art. 86 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. „udokumentowane okresy zatrudnienia, przebyte za granicą u pracodawcy zagranicznego są zaliczane do okresów pracy w Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie uprawnień pracowniczych. Natomiast Minister właściwy do spraw gospodarki określi, w drodze rozporządzenia, wymagane dokumenty, tryb i kryteria rozdziału limitu zatrudnienia pracowników polskich za granicą w celu realizacji umów o dzieło przez polskich pracodawców, jeżeli został on ustanowiony w umowie międzynarodowej, mając na względzie istniejące potrzeby w tym zakresie”.
Warto zaznaczyć, że przepisy prawa pracy nie zawierają regulacji w zakresie zaliczania okresów nauki poza granicami Polski do okresów urlopowych. Jedynie przez analogię, w aspekcie uregulowań prawnych odnoszących się do uznawania dyplomów otrzymywanych za granicą, należy rozpatrywać tę kwestię.
Warto dodać, że z uwagi na istnienie różnych umów międzynarodowych podpisanych pomiędzy Polską a określonym państwem, uznawanie dokumentów potwierdzających naukę w innym kraju lub uczelni wyższej będzie odrębnie traktowane.
W przypadku, w którym pracownik posiada dyplom z państwa, z którym Polska podpisała umowę o uznawaniu dokumentów o wykształceniu, taki dokument należy traktować jednakowo z wydanym w Polsce. Zatem zaliczenie konkretnego okresu nauki w szkole zagranicznej lub na studiach poza granicami Polski do stażu urlopowego staje się automatyczne.
W przypadku, w którym pracownik ukończył szkołę lub uczelnię w kraju, z którym Polska nie podpisała stosownej umowy o uznawaniu dokumentów o wykształceniu, należy przeprowadzić procedurę nostryfikacyjną. Należy wskazać, że nostryfikacja dyplomów ukończenia zagranicznej uczelni wyższej dokonywana jest przez organ polskiej uczelni wyższej, natomiast nostryfikacja świadectw szkolnych i maturalnych realizowana jest przez kuratora oświaty. Nostryfikowany dyplom studiów zagranicznych lub świadectwo szkoły ukończonej za granicą stanowi dokument traktowany na równi z odpowiednikiem polskim.
Warto dodać, że pracodawcy mogą przy wyliczaniu okresów urlopowych uwzględniać na korzyść swoich pracowników świadectwa szkół zagranicznych i dyplomów studiów zagranicznych, które nie były poddane procedurze nostryfikacji.
Jak udowodnić staż pracy za granicą?
Aktualne przepisy prawa pracy nie regulują jednoznacznie, według jakich dowodów pracownicy mogą potwierdzać staż pracy przepracowany w innych państwach. Zatem oprócz świadectw pracy pracownicy, którzy pracowali przez konkretne okresy poza granicami Polski, powinni przedłożyć inne dokumenty, które w sposób jednoznaczny pozwolą stwierdzić przepracowane okresy. Ważne, by dokumenty były przetłumaczone na język polski.
Zgodnie ze stanowiskiem Państwowej Inspekcji Pracy „zaliczeniu podlegają wszystkie okresy zatrudnienia za granicą u pracodawcy zagranicznego, niezależnie od kraju, w którym miały miejsce oraz bez względu na obywatelstwo pracownika. Zagraniczne okresy zatrudnienia można potwierdzić wszelkimi dokumentami, które uprawdopodobniają fakt zatrudnienia u pracodawcy zagranicznego, np. umową o pracę, zaświadczeniem wystawionym przez pracodawcę, odcinkami wypłat wynagrodzenia czy zaświadczeniami dotyczącymi podleganiu ubezpieczeniu społecznemu. Niekoniecznie musi to być zagraniczny odpowiednik polskiego świadectwa pracy” (por. Agnieszka Jaroszek - Agencja zatrudnienia a praca za granicą, Informator PIP, Warszawa 2014).
Dodatkowo warto przytoczyć stanowisko Państwowej Inspekcji Pracy: „udokumentowane okresy zatrudnienia obywateli polskich, obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do Unii Europejskiej oraz obywateli państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, którzy mogą korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, wykonywane w wymienionych państwach u zagranicznego pracodawcy, są zaliczane w Polsce do okresów pracy w zakresie uprawnień pracowniczych. Jeżeli chodzi o inne państwa niż wyżej wymienione, udokumentowane okresy zatrudnienia w tych państwach podlegają zaliczeniu do stażu pracy w Polsce, pod warunkiem, że za te okresy były opłacone składki na Fundusz Pracy” (por. „Powrót do kraju i podjęcie pracy w Polsce – informacja dla powracających z zagranicy” www.warszawa.pip.gov.pl).
Ponadto „uznanie stażu pracy za granicą jest istotne ze względu na uprawnienia pracownicze, przy których uwzględnia się okresy zatrudnienia u wszystkich pracodawców. Chodzi o następujące uprawnienia:
- nabycie prawa do urlopu wychowawczego (dla osób zatrudnionych co najmniej sześć miesięcy),
- wymiar urlopu wypoczynkowego,
- wymiar dodatku za wieloletnią pracę, jeżeli jest przewidziany przepisami prawa pracy mającymi zastosowanie do danego pracownika,
- nabycie prawa do nagrody jubileuszowej oraz jej wysokość (dla pracowników jednostek sfery budżetowej)” (por. Uznawanie stażu pracy z pobytu za granicą, www.powroty.gov.pl).
Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej Państwowa Inspekcja Pracy stwierdza, iż w celu potwierdzenia pracy za granicą pracownik może przedłożyć oprócz umowy o pracę i odpowiednika świadectwa pracy, paski wynagrodzenia, oświadczenie pracodawcy zagranicznego w sprawie zatrudnienia, informacje o podleganiu ubezpieczeniu społecznemu, odpowiedniki formularzy PIT. Pracownicy, chcąc potwierdzić uprawnienia urlopowe, powinni pamiętać, by dokumenty potwierdzające staż pracy za granicą przetłumaczyć na język polski (por. Uznawanie stażu pracy z pobytu za granicą, www.powroty.gov.pl).
Konkludując, istotnym jest, że do uprawnień urlopowych pracownika, pracodawcy powinni wziąć pod uwagę udokumentowane okresy nauki poza granicami Polski, jak również staż pracy Polaków w innych państwach. Pracownik natomiast powinien zadbać o udokumentowanie nauki bądź pracy za granicą.
