Potrącenie z wynagrodzenia za pracę oraz zasiłku należy ustalić i pobrać odrębnie, stosownie do obowiązujących w tym zakresie regulacji. Zasiłek chorobowy, opiekuńczy lub macierzyński podlega potrąceniom na zasadach właściwych dla emerytur. Obliczenia kwoty potrącenia należy więc dokonać oddzielnie.
Potrącenie z wynagrodzenia
Zanim pracodawca przejdzie do etapu dokonywania potrąceń z wynagrodzenia, powinien on w pierwszej kolejności określić kwotę netto wynagrodzenia pracownika. Następnie pracodawca zobowiązany jest dokonać potrąceń na poczet zaległości alimentacyjnych. Limit potrąceń alimentacyjnych wynosi obecnie maksymalnie 3/5 wynagrodzenia po odliczeniach składkowo-podatkowych. W dalszej kolejności pracodawca potrąca zobowiązania niealimentacyjne, wówczas łączna wysokość potrącenia nie może przekraczać 3/5 pensji.
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:
- minimalnego wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy oraz ewentualnych wpłat na PPK - przy potrącaniu należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
- 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę - przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,
- 90% minimalnego wynagrodzenia za pracę - przy potrącaniu kar pieniężnych.
Wynagrodzenie za czas choroby jest objęte tymi samymi normami ochronnymi w zakresie potrąceń, co wynagrodzenie za pracę. Aby obliczyć kwotę potrącenia, należy te świadczenia w skali tego samego miesiąca ze sobą sumować.
Potrącenie z zasiłku chorobowego
Dla zasiłku chorobowego limit potrącenia na zaspokojenie egzekwowanych należności niealimentacyjnych to 25% kwoty zasiłku (przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych). Zasiłek chorobowy jest wolny od egzekucji na powyższe cele wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi. Niegdyś kwoty wolne od egzekucji z zasiłków stanowiły 50% najniższej emerytury (z tytułu alimentów) i 75% najniższej emerytury (z racji świadczeń niealimentacyjnych) natomiast od 2018 roku zmienił się sposób ustalania kwot wolnych od egzekucji z zasiłków. Obecnie są to miesięczne kwoty, przeliczane co roku na zasadach dotyczących emerytur i rent, ogłaszane przez Prezes ZUS najpóźniej na 7 dni roboczych przed najbliższym terminem waloryzacji – a więc przed 1 marca – i wiążą one do końca lutego następnego roku.
Od 1 marca 2024 roku do 28 lutego 2025 roku kwoty wolne od egzekucji i potrąceń (przy założeniu, że świadczenie przysługuje za cały miesiąc) wynoszą:
- 764,62 zł – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie należności alimentacyjnych wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi oraz należności alimentacyjnych potrącanych na wniosek wierzyciela na podstawie przedłożonego przez niego tytułu wykonawczego,
- 1 261,64 zł – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi.
Jeśli zasiłek chorobowy przysługuje tylko za część miesiąca, wtedy należy wyznaczyć kwotę wolną od potrąceń proporcjonalnie do ilości dni, za które zasiłek przysługuje, co sprowadza się do:
- podzielenia obowiązującej kwoty wolnej przez liczbę 30,
- pomnożenia otrzymanego wyniku przez ilość dni, za które wypłacany jest zasiłek.
Limit potrącenia z zasiłku należy ustalić od kwoty brutto zasiłku, czyli uwzględniającej zaliczkę na podatek dochodowy ale samego potrącenia dokonuje się od kwoty netto zasiłku (po odliczeniu podatku), uwzględniając określoną dla danego rodzaju zobowiązania wysokość kwoty wolnej. Potrąceń nie dokonuje się, jeżeli po odliczeniu zaliczki na podatek dochodowy wysokość zasiłku jest niższa niż kwota wolna od potrąceń i egzekucji.
Tak więc tutaj pojawia się pytanie, jak powinno prawidłowo wyglądać potrącenie z wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego?
Potrącenia z wynagrodzenia i zasiłku chorobowego są dokonywane na całkowicie innych zasadach. Dlatego też przy obliczaniu wynagrodzenia warto zwrócić uwagę, aby dokładnie wyliczyć kwoty graniczne, które mogą zostać faktycznie przekazane celem zaspokojenia roszczeń.
