Każda osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę ma prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Wymiar tego urlopu zależy od stażu zatrudnienia, który uzupełniony jest również przez okres nauki w szkole. Kodeks pracy określa w zależności od zakończenia rodzaju szkoły ilość lat, które uwzględniane są do ustalenia stażu urlopowego. Aby określić staż pracy potrzebne są świadectwa pracy i szkoły bowiem one są podstawą do jego ustalenia.
Okres nauki a staż pracy
Wymiar urlopu ustala się głównie w oparciu o posiadany przez pracownika okres zatrudnienia. Jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat, to przysługuje mu w ciągu roku 20 dni urlopu. Natomiast posiadający co najmniej 10-letni okres pracy jest uprawniony do 26 dni urlopu w roku. Wymiar ten przewidziany jest dla pracownika pełnoetatowego. Nie zawsze do stażu urlopowego wlicza się jedynie okres faktycznie świadczonej pracy. Osoby, które zakończyły okres nauki szkoły mają uwzględnione te lata jako okres pracy w zależności od rodzaju szkoły, który zakończyli. Do stażu pracy w zakresie wymiaru urlopu nie wlicza się rzeczywistego okresu trwania nauki, ale zależnie od typu szkoły i poziomu kształcenia, przewiduje się pewną określoną liczbę lat podlegających wliczeniu do stażu zatrudnienia.
W myśl tej regulacji, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia:
- zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
- średniej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
- średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych - 5 lat,
- średniej szkoły ogólnokształcącej - 4 lata,
- szkoły policealnej - 6 lat,
- szkoły wyższej - 8 lat. Dotyczy to zarówno studiów licencjackich, inżynierskich jak i magisterskich.
Zaliczeniu do stażu urlopowego podlegają jedynie okresy nauki ukończonej. Ukończenie danego rodzaju szkoły powinno być potwierdzone świadectwem lub dyplomem. Przy ustalaniu stażu urlopowego nie ma znaczenia tryb, w jakim odbywała się nauka. Uwzględnia się więc szkoły ukończone w systemie dziennym, wieczorowym czy zaocznym. Podane okresy nauki nie podlegają sumowaniu. Nie zwiększa stażu urlopowego ukończenie dwóch szkół na tym samym poziomie kształcenia. Bierze się zawsze pod uwagę liczbę lat nauki odpowiadającą najwyższemu osiągniętemu poziomowi wykształcenia.
Praca i nauka w tym samym czasie
Jeżeli jednak pracownik pobierał naukę w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, bądź okres nauki, zależnie od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika. Czyli ten, którego wliczenie do stażu urlopowego spowoduje wcześniejsze nabycie wyższego wymiaru urlopu.
Dostarczenie świadectwa szkolnego w trakcie zatrudnienia
Zarówno jednak w doktrynie, jak i w orzecznictwie Sądu Najwyższego przeważa pogląd, że nawet w przypadku znacznego spóźnienia z dostarczeniem świadectwo szkolne powinno przez pracodawcę zostać uznane i przeliczone na należny pracownikowi wymiar urlopu.
Po doręczeniu świadectwa szkolnego przez pracownika, pracodawca powinien przeliczyć jego staż urlopowy. W razie ustalenia, że pracownik posiada już 10-letni w sumie okres zatrudnienia, należy wyrównać jego urlop wypoczynkowy za okres, w którym osiągnął wyższy wymiar urlopu nie więcej jednak niż za 3 lata wstecz. Roszczenia ze stosunku pracy ulegają bowiem przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym stały się wymagalne. Otrzymując od pracownika świadectwa szkolnego z opóźnieniem, pracodawca powinien sporządzić na tę okoliczność notatkę wskazującą na datę doręczenia tych dokumentów oraz sprawdzić, czy wypływa to na wymiar należnego pracownikowi urlopu wypoczynkowego.
