W niektórych firmach pracodawcy organizują – okazjonalnie lub systematycznie (np. w związku ze świętami) – konkursy dla pracowników, w ramach których przewidziano możliwość wygrania nagród. W związku z tym powstaje pytanie dotyczące opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT) wspomnianych wygranych. Czy nagrody uzyskane przez pracownika w konkursie firmowym są zwolnione z PIT – informacje na ten temat poniżej.
Zasady opodatkowania przychodów pracownika – podstawowe informacje
Regulacje prawne dotyczące opodatkowania przychodów pracowniczych zostały zawarte w Ustawie z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwanej dalej „ustawą o PIT”.
Pozostałe przychody, niewymienione w art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, stanowią w rozumieniu przepisów prawa podatkowego przychody z innych źródeł.
Nagrody uzyskane przez pracownika w konkursie firmowym – kwestia kwalifikacji prawnej
Dla ustalenia zasad opodatkowania nagrody otrzymanej przez pracownika w przypadku uczestnictwa w konkursie organizowanym przez pracodawcę kluczowym czynnikiem jest kwalifikacja nagrody w kontekście źródła przychodu.
Wspomniane powyżej nagrody mogą zostać potraktowane zarówno jako przychód ze stosunku pracy, jak również przychód pochodzący z innych źródeł. O co w tym przypadku chodzi? Określenie źródła przychodu jest uwarunkowane tym, jaki jest zakres podmiotowy konkursu zorganizowanego przez pracodawcę. Inaczej mówiąc, istotne jest, czy uczestnikiem tego przedsięwzięcia może być każdy, czy tylko osoba będąca pracownikiem danej firmy.
Zakwalifikowanie nagrody jako świadczenia ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy o PIT jest zatem konieczne wówczas, gdy możliwe jest ustalenie związku (faktycznego, prawnego) między nagrodą a stosunkiem pracy. Podsumowując ten wątek, trzeba stwierdzić, że w przypadku zorganizowania przez pracodawcę konkursu wyłącznie dla swoich pracowników związek taki oczywiście zachodzi, bowiem jedynie pozostawanie w stosunku pracy stwarza szansę na zdobycie nagrody.
Takie stanowisko zostało także potwierdzone w orzecznictwie sądowym w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) z 27 marca 2015 roku (sygn. akt II FSK 1695/14). NSA rozpatrywał sprawę, w której uczestnikami organizowanych przez Spółkę konkursów mogą być wyłącznie jej pracownicy, z którymi na moment przekazania nagrody nie rozwiązano stosunku pracy lub nieznajdujący się w okresie wypowiedzenia, za wyjątkiem wypowiedzenia z winy pracodawcy. Jak wskazał skład orzekający NSA, niewątpliwie występuje w tym przypadku ścisły związek przyczynowo-skutkowy między pozostawaniem podatnika (pracownika Spółki) w stosunku pracy a uzyskanym przez niego przychodem; nie jest przy tym istotna wskazana przez Sąd I instancji okoliczność, że przystąpienie do konkursu jest dobrowolne. Ważne jest natomiast to, że do konkursu mogą przystąpić wyłącznie pracownicy Spółki.
„Gdyby nie stosunek pracy, przychód w postaci nagród z tytułu udziału w konkursie nie mógłby być osiągnięty. Wbrew stanowisku Sądu I instancji kwalifikacji tego przychodu do źródła przychodów ze stosunku pracy nie stoi również na przeszkodzie fakt, że wygrane w konkursach nie wiążą się bezpośrednio z obowiązkami pracownika wobec pracodawcy, wynikającymi ze stosunku pracy. Jak słusznie wskazał autor skargi kasacyjnej, wygrana w konkursie pracowniczym nie jest wynagrodzeniem pracownika, jednakże pojęcie wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w art. 78 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku – Kodeks pracy, ma charakter węższy, niż pojęcie przychodów ze stosunku pracy, które są zdefiniowane w art. 12 ustawy o PIT. Przychodem ze stosunku pracy są wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężna świadczeń w naturze. Wynagrodzenia pracownicze są tylko jednym z jego elementów”.
Nie ma zatem przeszkód do zaliczenia nagród w konkursach organizowanych przez pracodawcę wyłącznie dla swoich pracowników do przychodów ze stosunku pracy, mimo że nie stanowią one wynagrodzenia za pracę w ścisłym znaczeniu tego wyrażenia. Katalog przychodów ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o PIT ma szerszy charakter i obejmuje wszelkie wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze.
Sytuacja zmieni się w przypadku, gdy pracodawca – organizując konkurs – uwzględni możliwość uczestniczenia w nim osób spoza grona swoich pracowników. W takich okolicznościach nagrody przewidziane do wygrania we wspomnianym przedsięwzięciu nie mogą być zakwalifikowane jako przychód ze stosunku pracy, ponieważ można je także uzyskać, nie będąc pracownikiem firmy–organizatora imprezy konkursowej. Nagrody zdobyte w konkursach niemających zamkniętego charakteru należy więc zakwalifikować jako przychody z innych źródeł w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o PIT.
Świadczenia w formie nagród w konkursach otwartych podlegają opodatkowaniu podatkiem zryczałtowanym na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT.
Zwolnienie z PIT wygranych w konkursach organizowanych przez określone podmioty
Przepisy ustawy o PIT przewidują zwolnienie z podatku wartości wygranych w konkursach i grach, jeżeli są one organizowane przez określone podmioty. Oznacza to, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o PIT wolna od podatku jest wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług – jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 2000 zł; zwolnienie od podatku nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług nie dotyczy nagród otrzymanych przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą, stanowiących przychód z tej działalności.
Z treści tego przepisu wynika, że możliwość jego zastosowania ograniczona jest zakresem podmiotowym w odniesieniu do organizatorów oraz tematyką konkursów i limitem wysokości wygranej objętej zwolnieniem z PIT.
Nagroda uzyskana przez pracownika w konkursie zorganizowanym przez pracodawcę a PIT – podsumowanie
Rozliczenie podatkowe nagród uzyskanych w konkursach zorganizowanych przez pracodawcę na wstępie wymaga zakwalifikowania świadczenia mającego charakter wygranej pod kątem źródła przychodu. Kwalifikacja ta uzależniona jest od rodzaju przedsięwzięcia organizowanego przez firmę – jeżeli konkurs jest adresowany wyłącznie do pracowników danego pracodawcy, to nagrody należy potraktować jako przychód ze stosunku pracy i uwzględnić w przychodzie pracownika podlegającym opodatkowaniu na zasadach ogólnych. W przeciwnym wypadku, gdy w imprezie mogą wziąć udział osoby niebędące pracownikami konkretnego pracodawcy, wygrane uznaje się za przychody pochodzące z innych źródeł. Od takich dochodów pobiera się zryczałtowany podatek w wysokości 10% wygranej lub nagrody.
