Wniosek o emeryturę z datą wsteczną. Co to jest formularz ERO?

Pandemia wywróciła wiele dziedzin naszego życia do góry nogami. To, co najgorsze jest już za nami, ale nie oznacza to, że pewne kwestie mające z tym związek zostały ostatecznie zamknięte. W związku z pandemią ZUS przewidział możliwość przyznawania emerytury z datą wsteczną ze względu na utrudnienia, jakich obywatele doświadczali w tym czasie. Dowiedz się z artykułu co należy złożyć do ZUS i czym jest formularz ERO.

Emerytura w Polsce – zasady przyznawania

Otrzymanie emerytury w Polsce, którą wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych, jest uzależnione przede wszystkim od osiągnięcia wieku emerytalnego.

Osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 roku otrzymują emeryturę na tzw. starych zasadach. 

W przypadku osób, które urodziły się przed 1 stycznia 1949 roku, okres ubezpieczenia obejmuje okresy składkowe i nieskładkowe.

Okresami składkowymi są m.in.:

1. okresy ubezpieczenia;
2. okresy zaliczone do okresów ubezpieczenia społecznego duchownych;
3. okresy czynnej służby wojskowej w Wojsku Polskim lub okresy jej równorzędne albo okresy zastępczych form tej służby;
4. okresy działalności kombatanckiej;
5. okresy pełnionej w Polsce służby: w Policji (Milicji Obywatelskiej), w Urzędzie Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego i Służbie Wywiadu Wojskowego oraz Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, w Straży Granicznej, w Służbie Więziennej, w Państwowej Straży Pożarnej, w Służbie Celnej, w Biurze Ochrony Rządu;
6. okresy pobierania zasiłku macierzyńskiego;
7. okresy osadzenia w więzieniach lub innych miejscach odosobnienia na terytorium Polski na mocy skazania albo bez wyroku po 31 grudnia 1956 roku za działalność polityczną.

Okresami nieskładkowymi będą m.in.:

1. okresy pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wypłaconego na podstawie przepisów Kodeksu pracy;
2. okresy pobierania zasiłków z ubezpieczenia społecznego chorobowego lub opiekuńczego;
3. okresy pobierania świadczenia rehabilitacyjnego;
4. okresy pobierania renty chorobowej po ustaniu zatrudnienia w wymiarze czasu pracy nie niższym niż połowa obowiązującego w danym zawodzie lub po ustaniu obowiązku ubezpieczenia społecznego z innego tytułu;
5. okresy niewykonywania pracy po ustaniu zatrudnienia, jeżeli za te okresy, na podstawie przepisów kp, zostało wypłacone odszkodowanie;
6. okresy nauki w szkole wyższej na 1 kierunku, pod warunkiem ukończenia tej nauki, w wymiarze określonym w programie studiów;
7. okresy studiów doktoranckich i aspirantury naukowej w wymiarze określonym w decyzji o ich utworzeniu;
8. okresy pobierania zasiłku przedemerytalnego i świadczenia przedemerytalnego;
9. okresy udokumentowanej niezdolności do pracy, za które wypłacone zostały z Funduszu Pracy: zasiłki dla bezrobotnych, zasiłki szkoleniowe lub stypendia.

Okresy ubezpieczenia z innego państwa UE, o ile nie pokrywają się z polskimi okresami ubezpieczenia, zostaną uwzględnione przez ZUS, gdy osoba starająca się o uzyskanie emerytury na tzw. starych zasadach nie ma wymaganego okresu ubezpieczenia w Polsce, aby uzyskać emeryturę.

Przyznanie świadczenia z datą wsteczną w związku z pandemią

Osoby, które w terminie i nie później niż w ciągu 30 dni po ustaniu obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii związanych z COVID-19 złożyły wniosek o przyznanie, ponowne ustalenie wysokości lub podjęcie wypłaty emerytury, renty lub innego świadczenia o charakterze długoterminowym, w tym m.in. świadczenia uzupełniającego przysługującego osobom niezdolnym do samodzielnej egzystencji czy nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, ZUS może przyznać, ponownie obliczyć lub podjąć wypłatę tych świadczeń od dnia spełnienia wymaganych warunków z zastrzeżeniem, że nie może nastąpić to wcześniej niż od 1 marca 2020 roku. Aby świadczenie zostało przyznane lub przeliczone z datą wsteczną, konieczne jest złożenie wypełnionego formularza oświadczenia w sprawie świadczenia długoterminowego dotyczące przyznania/ponownego ustalenia wysokości/podjęcia wypłaty tego świadczenia – od dnia spełnienia warunków, czyli formularza ERO.

Podmioty kwalifikujące się do skorzystania z formularza ERO powinny złożyć go wraz z wnioskiem o przyznanie, ponowne ustalenie wysokości lub podjęcie wypłaty świadczenia, choć mogą uczynić to także później. Żądanie to powinno jednak zostać złożone przed dniem uprawomocnienia się decyzji wydanej w wyniku rozpatrzenia wniosku uprawnionego o przyznanie, ponowne ustalenie wysokości lub podjęcie wypłaty świadczenia, tj. w ciągu miesiąca od dnia doręczenia tej decyzji.

Dopuszczalna jest możliwość wycofania oświadczenia na formularzu ERO wyłącznie wraz z wnioskiem w sprawie świadczenia, najpóźniej do dnia uprawomocnienia się decyzji wydanej w wyniku rozpatrzenia wniosku.

Osoba ubiegająca się o przyznanie lub przeliczenie świadczenia za okres wsteczny powinna mieć świadomość co do tego, że składniki przyjęte do obliczenia świadczenia mogą być inne niż te, które zostały przyjęte do obliczenia świadczenia w ostatniej decyzji. Może to spowodować, że ZUS ustali świadczenia w kwocie niższej w porównaniu do kwoty ustalonej w poprzednio wydanej decyzji. Różnica w wysokości świadczenia wypłaconego na podstawie poprzedniej decyzji a świadczeniem obliczonym zgodnie z wnioskiem i przyznanym od wcześniejszej daty stanowi nienależne świadczenie. W takiej sytuacji należy liczyć się z koniecznością zwrotu nadpłaconej kwoty świadczenia.

Skąd wziąć formularz ERO i jak go wypełnić?

Formularz ERO dostępny jest:

• w placówkach ZUS-u,

• na stronie internetowej ZUS-u,

• na platformie PUE ZUS.

Należy wskazać, że podanie numeru telefonu w formularzu ERO jest dobrowolne, jednak w razie jakichkolwiek problemów pozwoli na skontaktowanie się pracowników ZUS-u z wnioskodawcą.

Oświadczenie dotyczące żądania podjęcia wypłaty przyznanego świadczenia od miesiąca wskazanego we wniosku nie wcześniej niż od 1 marca 2020 roku trzeba zaznaczyć, gdy ZUS zawiesił świadczenie na wniosek i we wniosku o podjęcie wypłaty wskazano miesiąc, od którego ma być wypłacone świadczenie. 

Stosunek pracy a emerytura

Należy pamiętać, że składając do ZUS-u wniosek o przyznanie emerytury w przypadku osób, które osiągnęły już powszechny wiek emerytalny, ale nadal nie rozwiązały stosunku pracy, wypłata świadczenia nie będzie możliwa. 

Wnioskujący o przyznanie mu prawa do polskiej emerytury, który nadal jest aktywny zawodowo i zatrudniony, aby uzyskać emeryturę, ma obowiązek rozwiązać umowę ze wszystkimi pracodawcami. Jeśli osoba ubiegająca się o emeryturę nie wykona tego obowiązku, prawo do emerytury zostanie zawieszone do czasu rozwiązania stosunku pracy. Po przyznaniu emerytury przez ZUS można ponownie podjąć zatrudnienie, nawet u tego samego pracodawcy. Ten obowiązek nie dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą oraz zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych, które nie muszą kończyć prowadzenia działalności czy wypowiadać umowy cywilnoprawnej, aby otrzymać emeryturę z ZUS-u.

Przykład 1. 

Od kiedy ZUS zacznie wypłacać świadczenie wstecznie pani Beacie, która pracowała na etacie w Urzędzie Miasta Lublina i która w grudniu 2020 roku osiągnęła wiek emerytalny, ale stosunek pracy rozwiązała dopiero w styczniu 2023 roku? Pani Beata, zgłaszając się do ZUS-u w maju 2023 roku z formularzem ERO, otrzyma świadczenie wstecznie wraz z wyrównaniem od stycznia 2023 roku, ponieważ dopiero od tej daty spełniła przesłanki do wypłaty emerytury.

Przykład 2. 

Od kiedy ZUS zacznie wypłacać świadczenie wstecznie panu Mieczysławowi, który ma 65 lat i pracuje na podstawie umowy zlecenie w firmie deweloperskiej, wiek emerytalny osiągnął w styczniu 2023 roku, a wniosek o przyznanie świadczenia złożył w maju 2023 roku? W tej sytuacji ZUS wypłaci świadczenie od stycznia 2023 roku, pomimo pozostawania przez pana Mieczysława w zatrudnieniu na podstawie umowy cywilnoprawnej, jaką jest umowa zlecenie. 

Podsumowanie

Podsumowując, wypełnienie formularza ERO nie powinno nastręczać trudności. Należy jednak pamiętać, że jego złożenie powinno nastąpić w ciągu 30 dni po ustaniu obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii związanych z COVID-19. Stan zagrożenia epidemicznego ustał 1 lipca 2023 roku, dlatego też należało to zrobić przed końcem lipca 2023 roku.