Przedsiębiorca sprzedający samochód może otrzymać od ubezpieczyciela zwrot części zapłaconych składek OC i AC. Co zrobić w przypadku, gdy polisa OC i AC została zaewidencjonowana w Podatkowej Księdze Przychodów i Rozchodów?
Polisa OC i AC samochodu w kosztach podatkowych
Polisa OC i AC stanowi koszt podatkowy w działalności gospodarczej. Ubezpieczenie OC samochodu osobowego możemy zaksięgować w pełnej wartości, niezależnie od wartości pojazdu.
Polisa AC samochodu osobowego przekraczającego wartość 150 000 zł również jest kosztem podatkowym, ale tylko do określonej wysokości. Składkę AC można wówczas zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w takiej proporcji, w jakiej kwota 150 000 zł pozostaje do wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia.
Ubezpieczenie AC samochodu a koszty uzyskania przychodu
Niewykorzystana polisa OC i AC przy sprzedaży samochodu a przychód z działalności gospodarczej
Obowiązujące przepisy nie nakazują wprost wykazania przychodu z tytułu niewykorzystanej części polisy OC i AC zwróconej przez ubezpieczyciela, ujawnionej wcześniej w kosztach podatkowych. Dokonując jednak analizy uregulowań prawnych, możemy stwierdzić, że przedsiębiorca powinien w tej sytuacji wykazać przychód z działalności.
Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy o PIT, do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie włącza się bowiem zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Przepis ten stanowi wprost, że przychodem nie są jedynie te zwrócone wydatki, które nie zostały wcześniej zaliczone do kosztów podatkowych, co oznaczałoby, że pozostałe wydatki należy uznać za przychód. Do przychodów z działalności gospodarczej zalicza się zatem zwrócone wydatki, zaliczone wcześniej przez przedsiębiorcę do kosztów podatkowych. Przykładem mogą być zwracane podatnikom składki na ubezpieczenie OC i AC samochodów.
W przypadku gdy przedsiębiorca ujął w kosztach uzyskania przychodów zapłacone składki OC i AC, zobowiązany jest zatem, w razie zwrotu określonej ich części, do wykazania przychodu z działalności. Przychód taki wykazujemy w Podatkowej Księdze Przychodów i Rozchodów w kolumnie 8. – Pozostałe przychody w dacie otrzymania zwrotu. Nie należy natomiast korygować kosztów uzyskania przychodów.
Przykład 1.
Pan Jacek prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, w której wykorzystuje samochód osobowy wprowadzony do ewidencji środków trwałych. Przedsiębiorca zaliczył do kosztów uzyskania przychodów zapłaconą w styczniu 2019 roku polisę OC i AC (w pełnej wartości). W lipcu 2019 roku pan Jacek zdecydował się na sprzedaż pojazdu, a ubezpieczyciel dokonał zwrotu części opłaconych składek. Jak powinien postąpić pan Jacek? Czy ma obowiązek korygować koszty lub wykazać przychód z działalności z tytułu niewykorzystanej polisy OC i AC sprzedanego samochodu osobowego?
Z uwagi na to, że polisa OC i AC została zaksięgowana w całości w dacie zapłaty, pan Jacek po otrzymaniu zwrotu części składek na ubezpieczenie sprzedanego samochodu zobowiązany jest do wykazania przychodu z działalności gospodarczej. Nie należy natomiast korygować kosztów uzyskania przychodów.
Zwrot polisy AC przy sprzedaży samochodu osobowego przekraczającego wartość 150 000 zł
Jak już wspomniano, polisa AC w odniesieniu do samochodów przekraczających wartość 150 000 zł może stanowić koszt podatkowy pod warunkiem limitu.
„Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów składek na ubezpieczenie samochodu osobowego, innego niż określony w pkt 46, w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150 000 zł pozostaje do wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia”.
Jeżeli w momencie zaliczania do kosztów zapłaconej składki AC przedsiębiorca był zobowiązany do wykazania w PKPiR wydatku na polisę AC w określonej części (zastosowanie miał art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy o PIT), to zwrócona podatnikowi część składki stanowi przychód z działalności w proporcji odpowiadającej części składki stanowiącej koszt uzyskania przychodów. Pozostała część składki AC, zwrócona przedsiębiorcy w wyniku sprzedaży samochodu, nie stanowi przychodu jako zwrócony inny wydatek niezaliczony uprzednio do kosztów uzyskania przychodów art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy o PIT).
Przykład 2.
Pani Weronika sprzedaje wprowadzony do ewidencji środków trwałych samochód osobowy o wartości przekraczającej 150 000 zł. Składka na ubezpieczenie OC pojazdu została zaksięgowana w całości, natomiast składka na ubezpieczenie AC tylko w określonej części (85% pełnej wartości składki), gdyż zastosowanie miał art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy o PIT. Ubezpieczyciel zwrócił pani Weronice część składek na ubezpieczenia OC i AC, a mianowicie:
- część składki OC w kwocie 800 zł,
- część składki AC w kwocie 2800 zł.
Jak powinna postąpić pani Weronika?
Zwróconą składkę OC pani Weronika ewidencjonuje jako przychód w pełnej kwocie zwrotu, czyli 800 zł. Zwrócona składka AC nie stanowi natomiast przychodu w wartości proporcjonalnej do wartości nieujętej wcześniej w kosztach składki. Pozostałą część zwróconej składki AC należy zaewidencjonować w PKPiR.
Przychodem pani Weroniki z tytułu otrzymania zwrotu części składki AC będzie zatem 85% otrzymanej kwoty, czyli 2380 zł:
2800 zł x 85% = 2380 zł
Powstały w ten sposób przychód pani Weronika powinna wykazać w kolumnie 8. – Pozostałe przychody PKPiR.
Przedsiębiorcy powinni mieć na uwadze, że przychód z działalności to nie tylko sprzedaż produktów czy usług. Uzyskując różnego rodzaju odszkodowania, dotacje, zwroty itp., każdorazowo należy zweryfikować sposób księgowania. Otrzymany zwrot wydatków z tytułu niewykorzystanej części polisy OC i AC, zaewidencjonowanych wcześniej w PKPiR jako koszt podatkowy, stanowi przychód z działalności.
