Wiele firm decyduje się na zawarcie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej dla menedżerów. Taka polisa może chronić konkretne osoby wymienione w umowie ubezpieczeniowej z imienia i nazwiska lub pracowników zatrudnionych na podstawie kontraktu menedżerskiego oraz potencjalne osoby pełniące w przyszłości dane funkcje w firmie (charakter bezimienny umowy ubezpieczeniowej). Kiedy polisa OC sfinansowana przez spółkę stanowi przychód kadry zarządzającej? Odpowiedź w niniejszym artykule.
Kiedy świadczenie pozapłacowe stanowi przychód dla menedżera?
Menedżerowie mogą otrzymywać różnego rodzaju świadczenia pozapłacowe. W odniesieniu do każdego z nich należy dokonać oceny, czy podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Świadczenie pozapłacowe otrzymane przez zarządzającego stanowi przychód podatkowy, wówczas gdy jest realnym przysporzeniem majątkowym zarządzającego (w postaci nabycia wymiernej korzyści majątkowej lub wymiernego zaoszczędzenia wydatku), które należałoby zakwalifikować jako nieodpłatne świadczenie. Korzyść musi być nie tylko wymierna, ale także przypisana indywidualnie zarządzającemu.
Nieodpłatne świadczenie jest przychodem w sytuacji, gdy jest dobrowolne, a nie gdy stanowi wykonanie obowiązku, oraz zostanie spełnione w interesie menedżera, a nie w interesie firmy.
Polisa OC sfinansowana przez spółkę – czy stanowi przychód menedżera?
Sfinansowanie polisy OC przez spółkę dla menedżera jest dla niego korzyścią majątkową, gdyż zyskuje ochronę z tytułu umowy ubezpieczeniowej przy jednoczesnym nieponoszeniu wydatków na uzyskanie tej ochrony.
Składka ubezpieczeniowa opłacana przez inną osobę niż ta, w której interesie majątkowym zawierana jest umowa, implikuje, co do zasady, powstanie przychodu u osoby, na rzecz której zawierana jest umowa. Od tej ogólnej reguły istnieją jednak odstępstwa. Jeżeli bowiem ubezpieczenie OC finansowane jest przez spółkę i obejmuje członków zarządu bez ich imiennego wskazania, zarówno obecnych, jak i potencjalnie zatrudnionych w przyszłości, nie ma podstaw, aby stanowiło to dla nich przychód.
Przykład 1.
Spółka z o.o. zawarła umowę ubezpieczenia odpowiedzialności członków kierownictwa spółki obejmującą członków zarządu i rady nadzorczej, których zakres obowiązków, uprawnień decyzyjnych i odpowiedzialności jest zróżnicowany. Koszty składki ubezpieczeniowej pokrywa spółka. Polisę zawarto na okres 24 miesięcy, a ubezpieczenie odnosi się zarówno do obecnych, jak i potencjalnie przyszłych członków zarządu i rady nadzorczej w firmie. Czy przychód osób objętych ubezpieczeniem podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
Przychód osób objętych ubezpieczeniem odpowiedzialności członków kierownictwa spółki nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ członkowie zarządu i rady nadzorczej nie zostali w zawartej polisie wskazani imiennie. Ubezpieczenie nie jest przypisane konkretnym pracownikom, a osobom pełniącym określone funkcje w firmie w czasie obowiązywania polisy.
Polisa OC przeznaczona dla menedżera i sfinansowana przez spółkę – interpretacja indywidualna
Kwestia sfinansowania polisy OC przez spółkę dla menedżera została omówiona w interpretacji indywidualnej z 2 sierpnia 2019 roku, 0112-KDIL3-1.4011.132.2019.4.AMN, wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.
Przedmiotem interpretacji było pytanie, czy opłacana przez spółkę składka stanowi w dacie zapłaty przychód dla menedżera z tytułu wykonywanej funkcji, w rozumieniu art. 13 pkt 7 ustawy o PIT, od którego spółka jest zobowiązana do naliczenia i pobrania należnych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Spółka i menedżer nawiązali umowę o świadczenie usług zarządzania (menedżer nie prowadzi działalności gospodarczej). Menedżer wykonuje swoje obowiązki zarówno w siedzibie spółki, jak i poza nią, i otrzymuje wynagrodzenie miesięczne brutto w części stałej – równowartość trzykrotnosci kwoty bazowej, stanowiącej przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w IV kwartale roku poprzedniego, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Dodatkowo menedżer może otrzymać część zmienną wynagrodzenia, uzależnioną od stopnia realizacji celów zarządczych w roku obrotowym, za który ma być przyznane, oraz ewentualny zwrot udokumentowanych wyjazdów poza siedzibę spółki, a także innych uzasadnionych kosztów tych wyjazdów.
Spółka zawarła umowę ubezpieczenia odpowiedzialności członków kierownictwa spółki i zobowiązała się do utrzymania ochrony ubezpieczeniowej w okresie trwania umowy. Koszty składki pokrywa spółka. Umowa została zawarta na okres trzyletniej kadencji, a ubezpieczenie obejmuje zarówno obecne, jak i potencjalnie przyszłe osoby pełniące funkcje objęte zakresem ubezpieczenia (zakres odpowiedzialności poszczególnych osób objętych ubezpieczeniem jest tożsamy). Przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, co następuje:
„Jak wskazano w treści wniosku, ubezpieczonym jest grupa obejmująca zarówno obecne, jak i potencjalnie przyszłe osoby pełniące funkcje objęte zakresem ubezpieczenia. Wynika z tego, że status ubezpieczonego można będzie uzyskać w zależności od spełnienia określonych przesłanek, które nie są zdarzeniem pewnym. Składy organów spółki mogą się bowiem zmieniać, zatem na dzień zapłaty składki nie jest znany krąg osób objętych ochroną od odpowiedzialności cywilnej i krąg osób objętych tym ubezpieczeniem nie stanowi zbioru zamkniętego.
Powyższe okoliczności uniemożliwiają przypisanie konkretnym osobom identyfikowalnych z ich punktu widzenia korzyści, posiadających konkretną wartość majątkową. Zatem, skoro nie ma możliwości określenia przychodu przypadającego na każdą z ubezpieczonych osób (odpowiadającego określonej części składki ubezpieczeniowej), nie można mówić o powstaniu przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Powyższe oznacza, że zapłacona składka ubezpieczeniowa, z tytułu zawartej umowy ubezpieczeniowej, nie będzie stanowić dla Menedżera przychodu z działalności wykonywanej osobiście, tym samym Spółka nie będzie zobowiązana do naliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych”.
Podsumowując, możemy stwierdzić, że polisa finansowana przez spółkę wiąże się, co do zasady, z koniecznością wykazania przychodu po stronie menedżera, jednak w razie gdy wspomniane ubezpieczenie obejmuje członków zarządu bez ich imiennego wskazania, zarówno obecnych, jak i potencjalnie zatrudnionych w przyszłości, nie ma podstaw, aby stanowiło przychód dla aktualnie zatrudnionej kadry menedżerskiej.
