Od 1 stycznia 2024 roku w Polsce będzie obowiązywała nowa opłata za jednorazowe produkty z tworzyw sztucznych. Podatek od plastiku to kolejny krok polskiego rządu w kierunku ograniczenia zanieczyszczenia środowiska. Ma ona zachęcić konsumentów do korzystania z produktów wielokrotnego użytku i zmniejszyć ilość odpadów z tworzyw sztucznych. Przedstawiamy najważniejsze informacje na temat opłaty za plastik, w tym jej wysokość, zasady naliczania i cel wprowadzenia.
Kiedy ma wejść podatek od plastiku?
Podatek od plastiku jest nową daniną, która wejdzie w życie od 1 stycznia 2024 roku.
Wynika to z Ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 roku o zmianie ustawy dotyczącej obowiązków przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórych odpadów oraz o opłacie produktowej. Ustawa ta ma na celu wdrożenie do prawnego porządku postanowień dyrektywy Rady UE oraz Parlamentu Europejskiego 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. w związku z zmniejszeniem wpływu produktów z tworzyw sztucznych na środowisko.
Od kogo będzie pobierany podatek od plastiku?
Opłatę tę pobierać będą od konsumentów przedsiębiorcy, którzy obracają jednorazowymi opakowaniami wykonanymi z plastiku w codziennej działalności przedsiębiorstwa. Motywem zniechęcającym do ich użytkowania jest właśnie nowy podatek od plastiku.
Wejście w życie daniny spowoduje, że płacić ją będziemy nabywając produkty po wyższej cenie, niż dotychczas. Jednakże podatek ten zapłacimy nie tylko za użycie jednorazowych opakowań z tworzyw sztucznych, wprowadzenie podatku podniesie ceny ogółem, z racji tego, że zmiany dotyczą całego procesu rozporządzania odpadami z tworzyw sztucznych.
Podatek od plastiku dotyczy głównie konsumentów, jednak przedsiębiorcy również muszą dbać o właściwy recykling. Przepisy narzucać będą również właściwy odzysk na określonym poziomie, który będzie określać rozporządzenie w sprawie obliczania poziomów przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych. Wymóg ten dotyczyć będzie przedsiębiorców, którzy w swojej działalności obracają towarami wytwarzanymi z tworzyw sztucznych.
Podatek od plastiku - jakie dodatkowe obowiązki?
Każdego roku przedsiębiorca będzie zobligowany do osiągnięcia minimalnego poziomu zebranych odpadów z tworzyw sztucznych do celów recyklingu. Również w tym przypadku koszty dotkną konsumentów. Jednak jeśli przedsiębiorca nie zapewni minimalnego poziomu recyklingu, wtedy zobligowany będzie do wniesienia opłaty produktowej, której wysokość stanowi iloczyn stawki opłaty produktowej opublikowanej we wspomnianym wcześniej rozporządzeniu oraz różnica pomiędzy wymaganym, a osiągniętym poziomem recyklingu, odpowiednio przeliczonej na wielkość wyrażoną w masie tych produktów.
Przedsiębiorcy muszą również informować konsumentów o szkodliwym wpływie niezgodnego postępowania z odpadami wykonanymi z tworzyw sztucznych. Z racji czego w wielu sklepach najprawdopodobniej pojawi się wiele komunikatów oraz ostrzeżeń. Ponad to produkty jednorazowe, które muszą być wykorzystywane przez określony czas z powodów technologicznych powinny zostać specjalnie oznakowane.
Ile zapłacimy podatku?
To, jaką zapłatę będą zobowiązani ponieść przedsiębiorcy określają trzy rozporządzenia, które zostały opublikowane 11 grudnia 2023 roku w Dzienniku Ustaw:
- w sprawie stawek opłaty na pokrycie kosztów zagospodarowania odpadów powstałych z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (rozporządzenie z 9.12.2023 r., poz. 2686)
- w sprawie stawek opłaty za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będące opakowaniami (rozporządzenie z 9.12.2023 r., poz. 2686)
- w sprawie stawek opłat produktowych dla poszczególnych rodzajów opakowań (rozporządzenie z 9.12.2023 r., poz. 2683).
Rozporządzenie w sprawie stawek opłaty na pokrycie kosztów zagospodarowania odpadów powstałych z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wskazuje, że na początku będzie trzeba płacić 20-25 groszy za jednorazowy wyrób plastikowy, kwota ta będzie się różnić w zależności od wielkości wyrobu. Stawki, tego podatku rosnąć mogą w latach kolejnych, jednak nie przedstawiono oficjalnego harmonogramu opłat, ani wzrostu tego podatku.
Rozporządzenie w sprawie stawek opłaty za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będące opakowaniami wskazuje z kolei stawki opłat produktowych dla poszczególnych rodzajów opakowań, które zostały
wskazane w załączniku do rozporządzenia.
Natomiast rozporządzenie w sprawie stawek opłat produktowych dla poszczególnych rodzajów opakowań wskazuje stawki opłat na pokrycie kosztów zbierania odpadów powstałych z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych tego samego rodzaju, które przedsiębiorca wprowadził do obrotu, pozostawionych w publicznych systemach zbierania odpadów, w tym na pokrycie kosztów utworzenia i utrzymania tych systemów, transportu tych odpadów i ich przetwarzania, a także uprzątania oraz transportu i przetwarzania odpadów powstałych z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych tego samego rodzaju jak odpady powstałe z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, które przedsiębiorca wprowadził do obrotu.
