Inwestowanie w kryptowaluty, takie jak bitcoin, litecoin czy ethereum budzi wśród przedsiębiorców duże emocje i niesie ze sobą pewne ryzyko. Z dnia na dzień rynek ten rośnie, a przedsiębiorcy coraz częściej decydują się na obrót kryptowalutami. Jednakże pojawiają się wątpliwości odnośnie do tego, jak rozliczyć transakcje na nim polegające. W poniższym artykule wyjaśniamy!
Czym są kryptowaluty?
Kryptowaluty nie posiadają definicji ustawowej. Ogólnie mówiąc, kryptowaluta to rozproszony system księgowy, który bazuje na kryptografii oraz przechowuje informacje o stanie posiadania w umownych jednostkach. Stan posiadania zależny jest od poszczególnych węzłów („portfelów”) systemu i działa w taki sposób, aby jedynie posiadacz odpowiadającego mu klucza prywatnego miał kontrolę nad danym “portfelem” oraz nie mógł wydać podwójnie tej samej jednostki.
Jak opodatkować obrót kryptowalutami?
Obrót kryptowalutami prowadzony w ramach działalności gospodarczej może być opodatkowany według skali podatkowej lub podatkiem liniowym. Przedsiębiorca nie ma możliwości wybrania jako formy opodatkowania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Wynika to z tego, że wyszczególnione w sekcji K PKWiU usługi finansowe i ubezpieczeniowe są wyłączone z opodatkowania ryczałtem, a zgodnie z interpretacją udostępnioną przez Główny Urząd Statystyczny obrót kryptowalutami kwalifikuje się do PKWiU 64.19.30.0 (sekcja K) „Pozostałe pośrednictwo pieniężne, gdzie indziej niesklasyfikowane”, a właściwym w tym przypadku jest PKD 64.19.Z „Pozostałe pośrednictwo pieniężne”.
| Uwaga! Ryczałtowiec, który rozszerzy swoją działalność o obrót kryptowalutami, będzie zobowiązany do zmiany formy opodatkowania na zasady ogólne lub podatek liniowy. |
Obrót kryptowalutami a podatek VAT
Jeszcze do niedawna stanowisko organów podatkowych (np. interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 7 kwietnia 2014 r., o sygn. IPTPP2/443-52/14-6/IR) w sprawie handlu wirtualną walutą wskazywało na to, że sprzedaż wirtualnej waluty powinna być opodatkowana podatkiem VAT. Jednakże 22 października 2015 r. został wydany wyrok TSUE w sprawie C-264/14, twierdzący, że świadczenie usług (...) które polegają na wymianie walut tradycyjnych na jednostki wirtualnej waluty „bitcoin” i odwrotnie (...), stanowi transakcje zwolnione z podatku od wartości dodanej w rozumieniu tego przepisu.
Wydanie wyroku przyczyniło się do zmiany stanowiska organów podatkowych w sprawie handlu wirtualną walutą. W związku z tym ó został zwolniony z VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT.
Powyższe stanowisko potwierdza interpretacja indywidualna z 17 stycznia 2018 r. o sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.876.2017.1.KT wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, w której czytamy, że: Wirtualne waluty, w tym waluta Bitcoin, poprzez akceptację stron transakcji jako alternatywne środki płatnicze, będzie służyć w tych sytuacjach jako nośnik wartości pieniężnej oraz środki płatnicze podobnie jak waluty używane jako prawny środek płatniczy. Zatem sprzedaż jednostek wirtualnej waluty (Bitcoin), za wynagrodzeniem będzie stanowić świadczenie usług oraz może być uznana za usługę zwolnioną od podatku VAT w myśl art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy.
Spis z natury a kryptowaluty
Każdy spis z natury powinien obejmować:
-
towary handlowe,
-
materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze,
-
półwyroby,
-
produkcję w toku,
-
wyroby gotowe,
-
braki i odpady.
Jako że kryptowaluty nie kwalifikują się do żadnych z powyższych składników - stanowią one prawo majątkowe - nie muszą być one wykazywane w remanencie.
Potwierdzeniem powyższego postępowania może być interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 5 stycznia 2018 r. o sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.451.2017.1.AC, w której czytamy, że: kryptowaluta nie jest towarem, nie podlega więc ujęciu w spisie z natury sporządzonym na dzień rozszerzenia działalności. W świetle powyższych unormowań, posiadana waluta wirtualna, która ma być wniesiona do prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności nie jest towarem, nie jest majątkiem trwałym, nie jest również wyposażeniem. Wirtualna waluta to prawo majątkowe, co oznacza, że Wnioskodawca nie ma obowiązku ujmować ich wartości w spisie z natury.
Zakup kryptowalut a koszty uzyskania przychodów
Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Wydatek dotyczący zakupu kryptowalut może zostać uznany za koszt uzyskania przychodu pod warunkiem, że związany jest z prowadzoną działalnością, np. zakupione kryptowaluty przeznaczone są do dalszej odsprzedaży. Istotne jest również, aby odpowiednio udokumentować poniesiony wydatek.W sytuacji gdy podatnik nie posiada dowodu zakupu w formie faktury bądź rachunku, organy podatkowe do końca 2017 roku utrzymywały stanowisko, że można co do zasady ująć poniesiony wydatek na podstawie potwierdzenia przelewu środków pieniężnych (który zawiera informacje pozwalające na jednoznacznie zweryfikowanie dokonanego zakupu) z rachunku bankowego na rachunek “portfel” giełdy kryptowalut.
Potwierdzeniem powyższego stanowiska była interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 21 grudnia 2017 r. o sygn. 0111-KDIB1-1.4011.167.2017.2.BK, zgodnie z którą:
(...) z uwagi na to, że specyfika transakcji dokonywanych za pośrednictwem Giełd kryptowalut uniemożliwi pozyskanie dokumentów określających dane stron (transakcje będą anonimowe), a posiadane przez Wnioskodawcę dokumenty jednoznacznie będą potwierdzać zakup kryptowaluty (ich ilość, cenę zakupu itp.), to dokumenty te będą mogły stanowić podstawę do zaliczenia wydatków na nabycie kryptowaluty do kosztów uzyskania przychodów, zgodnie z art. 22 ustawy PIT. Powyższe dokumenty będą także wystarczające do dokumentowania i ewidencjonowania transakcji zbycia kryptowaluty.
Takie samo stanowisko zajmował Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku o sygn. III SA/Wa 3374/14 z 11 września 2015 r.
Jednakże w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23 stycznia 2018 r. o sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.518.2017.1.AP możemy przeczytać, że zakup kryptowaluty może zostać ujęty w kosztach uzyskania przychodów na podstawie dowodów księgowych wymienionych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
| Uwaga! Zakup kryptowalut nie może zostać ujęty w kosztach uzyskania przychodu na podstawie potwierdzenia przelewu bankowego lub zestawienia przeprowadzonych transakcji, ponieważ dokumenty te nie stanowią dowodów księgowych. |
Obrót kryptowalutami - ujęcie sprzedaży
W przypadku obrotu kryptowalutami w ramach działalności gospodarczej za datę powstania przychodu uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:
-
wystawienia faktury albo
-
uregulowania należności.
Potwierdzeniem tego postępowania jest interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 grudnia 2017 r. o sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.432.2017.1.AP, w której możemy przeczytać, że w przypadku sprzedaży kryptowaluty przychód powstaje (...) nie tylko w sytuacji, gdy dochodzi do sprzedaży lub zamiany kryptowaluty na walutę tradycyjną, ale także wtedy, gdy ma miejsce zamiana jednej kryptowaluty na inną kryptowalutę. Wnioskodawca winien rozpoznać przychód podatkowy z obrotu kryptowalutami, zgodnie z zasadami określonymi w art. 14 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli w przypadku sprzedaży kryptowaluty – w momencie dokonania sprzedaży kryptowaluty, a w przypadku zamiany jednej kryptowaluty na drugą – w momencie dokonania wymiany tych kryptowalut, w wysokości otrzymanych wartości pieniężnych. Natomiast w przypadku nabycia za jednostki kryptowaluty towarów lub usług – w momencie nabycia za jednostki kryptowaluty towarów lub usług, w wysokości ceny nabytych towarów lub usług.
| Ważne! Przychód w walutach obcych (w tym kryptowalut) przelicza się na polskie złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu (w art. 11a ust. 1 ustawy o PIT). |
Zagrożenia związane z obrotem kryptowalut
Kryptowaluty nie są aktualnie uznawane w Polsce za prawny środek płatniczy. Ponadto nie są gwarantowane przez BFG ani emitowane przez NBP. W związku z tym obrót kryptowalutami może okazać się niezwykle ryzykowną inwestycją.
Najczęstszymi zagrożeniami są między innymi:
-
możliwość utraty wszystkich zainwestowanych pieniędzy, np. w wyniku cyberataku;
-
nieświadomy udział w tzw. piramidzie finansowej,
-
częste zmiany cen kryptowalut, które mogą spowodować szybką utratę posiadanych w “portfelu” pieniędzy,
-
nieświadomy udział w praniu pieniędzy lub finansowaniu terroryzmu (przez anonimowość emisji danej kryptowaluty).
Reasumując, obrót kryptowalutami może się przyczynić do wielu problemów finansowych (m.in. są to opisane zagrożenia) oraz podatkowych (brak dokładnych regulacji prawnych). Jednakże mimo iż wydawałoby się, że dość jasno przedstawiono zasady rozliczenia obrotu kryptowalutami, jest wciąż wiele spraw, które budzą wątpliwości wśród podatników, w związku z czym wielu z nich decyduje się na złożenie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnych.
