Faktury w walutach obcych a obowiązek podatkowy VAT

Faktury w walutach obcych - reguły przeliczania na PLN

Aby znaleźć przepisy poruszające kwestię przeliczenia faktury w walutach obcych, trzeba zajrzeć do art. 31a ust. 1-4 ustawy o podatku od towarów i usług. Pierwsze wrażenie jest takie, że nie zostały one zmienione w stosunku do tego, jak wyglądało to w poprzednim roku.

Art. 31a ust. 1 rzeczonej ustawy mówi, że jeżeli kwota będąca podstawą opodatkowania jest wyrażona w obcej walucie, wtedy trzeba ją przeliczyć na PLN, stosując średni kurs ogłoszony przez NBP - na ostatni dzień roboczy, który poprzedza dzień powstania obowiązku podatkowego.

Uwaga!

Inną możliwością jest wybór metody przeliczania na PLN za pomocą kursu, który został ogłoszony przez EBC (Europejski Bank Centralny) na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli waluta jest inna niż euro należy zastosować jej kurs wymiany względem euro.

Z kolei jeżeli faktura jest wystawiona przez podatnika zanim powstanie obowiązek podatkowy, a kwoty stanowiące podstawę podatku są wyrażone na niej w obcej walucie, wówczas trzeba zastosować średni kurs opublikowany przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego, który poprzedza dzień wystawienia faktury - tak ustala art. 31a ust. 2. Tutaj również można zastosować kurs EBC.

Zobacz też:

W ustępach 3 i 4 znajdziemy zaś przepisy na temat transakcji szczególnych:

importu towarów - w którym przeliczenia na złote trzeba dokonywać według przepisów celnych;
usług wstępu na imprezy masowe w rozumieniu ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2139, z 2016 r. poz. 1250 oraz z 2017 r. poz. 799) kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania wyrażone w walucie obcej mogą być przeliczane na złote zgodnie z przepisami celnymi stosowanymi na potrzeby obliczania wartości celnej importowanych towarów.

Faktury w walutach obcych a podatek od towarów i usług

Wystawienie faktury po powstaniu obowiązku podatkowego

Artykuł 106i ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług mówi, że fakturę trzeba wystawić najpóźniej 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu dokonania dostawy lub wykonania usługi. Z tego wynika, że prawo umożliwia wystawienie takiego dokumentu po powstaniu obowiązku w VAT. W takiej sytuacji przychód dla celów podatku od towaru i usług trzeba przeliczyć na złotówki - zgodnie z art. 31a ust. rzeczonej ustawy.

Przykład 1.

12 stycznia 2018 r. podatnik wykonał usługę. Faktura sprzedaży została wystawiona 15 lutego 2018 r. Po jakim kursie należy dokonać przeliczenia?

Fakturę należy przeliczyć po kursie średnim NBP (lub EBC) z dnia 11 stycznia 2018 r., czyli z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień powstania obowiązku podatkowego (wykonania usługi).

Wystawienie faktury przed powstaniem obowiązku podatkowego

Według artykułu 106i ust. 7 ustawy o podatku od towarów i usług można wystawić fakturę na 30 dni przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi bądź otrzymaniem całości albo części zapłaty (otrzymanych przed dokonaniem dostawy towaru/wykonaniem usługi). W takiej sytuacji przeliczenia przychodów na złotówki (dla rozliczeń VAT) trzeba dokonać na podstawie art. 31a ust. 2 wspomnianej ustawy.

Co ważne, w przypadku świadczenia na rzecz podatników m.in. usług budowlanych, usług budowlano-montażowych, dostawy książek drukowanych obowiązek podatkowy powstaje co do zasady w momencie wystawienia faktury. W takim przypadku przeliczenia na złote należy dokonać po średnim kursie NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień powstania obowiązku podatkowego (a więc dzień wystawienia faktury), zgodnie z art. 31a ust. 1 ustawy.

Przykład 2.

Dnia 7 stycznia 2018 r. wystawiono fakturę w walucie obcej. Dostawa towarów miała miejsce 2 lutego 2018 r. Po jakim kursie należy dokonać przeliczenia?

Fakturę należy przeliczyć po kursie średnim NBP (lub EBC) z 6 stycznia 2018 roku. Jest to kurs z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego wystawienie faktury.

Na skróty

Inne kłopotliwe sytuacje związane z przeliczeniem faktur w walutach obcych

Oprócz wymienionych wcześniej sytuacji w rzeczywistości natrafia się również na inne transakcje, w których pojawiają się obce waluty. W tabeli przedstawiamy porady na temat ich właściwego przeliczania:

Przypadek	Kurs
Faktury zbiorcze	Przeliczenia na PLN należy dokonać oddzielnie dla każdej transakcji, zgodnie z momentem powstania obowiązku podatkowego.
Zaliczka przy WDT	Zaliczek przy WDT nie dokumentuje się fakturami zaliczkowymi. W związku z tym przeliczenia należy dokonać po kursie średnim NBP (lub EBC) z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego moment powstania obowiązku podatkowego - czyli co do zasady - z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego wystawienie faktury dokumentującej całą transakcję (art. 20 ust. 1).
Zaliczka WNT	W związku z tym, że sprzedawca nie ma obowiązku wystawienia faktury zaliczkowej przy WNT, przeliczenia na PLN należy dokonać co do zasady po kursie średnim NBP (lub EBC) z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego wystawienie faktury dokumentującej całą transakcję, jako że w momencie wystawienia faktury u sprzedawcy powstanie obowiązek podatkowy (art. 20b. ust. 1).