0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Odwrotne obciążenie w VAT a świadczenie usług budowlanych

Wielkość tekstu:

Mechanizm odwróconego obciążenia w VAT stanowi odstępstwo od zasady ogólnej, w myśl której podatek należny, rozlicza dostawca towaru lub usługi. Obowiązek rozliczenia podatku VAT przenoszony jest na nabywcę, dla którego podobnie jak przy WNT (Wewnątrzwspólnotowe nabycie towaru), taka operacja jest neutralna podatkowo, podatek należny jest jednocześnie podatkiem naliczonym, przy spełnieniu warunków ustawowych. Czy odwrotne obciążenie w VAT obejmuję również branże budowlaną? Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się więcej!

Prace budowlane a odwrotne obciążenie w VAT

Do prac budowlanych objęte odwrotnym obciążeniem, zalicza się:

  • naprawę,

  • porządkowanie,

  • konserwację,

  • przebudowę,

  • rozbiórkę nieruchomości,

  • odbiór robót budowlanych uznawany za dostawę towarów.

Po dziś dzień rodzi się wiele problemów z oceną konkretnej transakcji, czy procedura odwrotnego obciążenia ją obejmuje, czy też nie? Niestety błędna kwalifikacja może okazać się dotkliwa w skutkach dla obu stron transakcji. Zmiana rozliczania robót budowlanych, miała na celu wyeliminowanie nadużyć ze strony nieuczciwych podatników, ale siłą rzeczy objęła wszystkich przedsiębiorców i jest dla nich dość problematyczna.

Kryteria odwrotnego obciążenia w VAT

Odwrotne obciążenie w VAT w branży budowlanej, obowiązuje od 1 stycznia 2017 roku. Ustawowo mechanizm ten został uregulowany w art.17 ust. 1 pkt. 8, ust. 1h ustawy VAT. Podatnikiem zobowiązanym do rozliczenia VAT od takich transakcji, jest nabywca usługi wymienionej w załączniku nr 14 do ustawy, przy jednoczesnym spełnieniu poniższych warunków:

  1. Usługodawca i usługobiorca muszą być czynnymi podatnikami VAT;

  2. Usługodawca świadczy usługi jako podwykonawca;

  3. Dotyczy usług budowlanych wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy VAT.

Niezwykle istotne jest odpowiednie sklasyfikowanie przedmiotowych usług, według PKWiU z 2008 roku, ponieważ w wielu przypadkach może to być rozstrzygające dla oceny, czy mamy do czynienia z odwrotnym obciążeniem. Usługi budowlane wymienione zostały w załączniku nr 14 od pozycji 2 do 48. Zupełnie nowa forma opodatkowania robót budowlanych, skłoniła Ministerstwo Finansów do wydania już na samym początku 2 broszur informacyjnych, pierwszej z dnia 17 marca 2017 roku, drugiej z dnia 3 lipca 2017 roku.

Pojęcie „podwykonawca” w broszurach Ministerstwa Finansów

Pierwsza z broszur wprowadza podatników w temat odwrotnego obciążenia. Ważnym elementem w całej procedurze jest zdefiniowanie terminu „podwykonawca”, który nie został nazwany w żadnym przepisie, stąd zaleca się skorzystanie z wykładni językowej: „podwykonawca – to firma lub osoba wykonująca pracę na zlecenie głównego wykonawcy”. Branża budowlana jest dość specyficzna pod kątem możliwości dawania zleceń w „łańcuszku” podwykonawców. Stąd istotne jest wyjaśnienie Ministerstwa Finansów, że: Każdy kolejny podatnik w takim szeregu zleceń staje się podwykonawcą w stosunku do „generalnego/głównego wykonawcy”, niezależnie od liczby dalszych podzleceń usługi.

Usługi budowlane wykonywane przez głównego wykonawcę na rzecz inwestora, opodatkowane są na zasadach ogólnych, nie występuje więc mechanizm odwrotnego obciążenia. Jednak zlecenia usług kolejnym podwykonawcom, będzie już podlegało pod rozliczenie z odwróconym obciążeniem. Status podwykonawcy wynika z zawartych umów, najczęściej w formie pisemnej. W ostatnim czasie można spotkać się z opiniami, że w przypadku braku umowy, podwykonawstwo powinno wynikać z charakteru wykonywanych usług w określonych okolicznościach.

Powstanie obowiązku podatkowego dla usług budowlanych i budowlano-montażowych, Ministerstwo Finansów w interpretacji ogólnej z dnia 1 kwietnia 2016 znak: PT3.8101.41.2015.AEW.2016.AMT.141 szczegółowo wyjaśnia sytuacje, dla których powstaje obowiązek podatkowy dla usług budowlanych. Jak czytamy w interpretacji: W przypadku usług budowlanych lub budowlano-montażowych decydujące znaczenie dla prawidłowego określenia momentu powstania obowiązku podatkowego ma data wykonania usługi lub data/termin wystawienia faktury, które są jednak determinowane przez datę wykonania usługi.

Interpretacja ogólna została wydana z racji kompilacji możliwości i sytuacji, jakie mogą mieć miejsce przy świadczeniu usług budowlanych i budowlano-montażowych. Dalej w interpretacji ogólnej czytamy na temat sytuacji, które rodzą powstawanie obowiązku podatkowego w VAT:

Po pierwsze przekazywanie usługi w całości lub w części. Za moment wykonania usługi w całości bądź w części uważa się dzień, w którym doszło do faktycznego zakończenia prac lub ich części i wykonawca zgłasza je nabywcy do odbioru.

Po drugie wykonanie usługi o charakterze ciągłym, z ustalonymi następującymi po sobie terminami płatności. W takiej sytuacji usługę uznaje się za wykonaną z upływem terminów płatności. W przypadku, gdy terminy płatności przekraczają rok, usługę uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, aż do zakończenia jej świadczenia. Kwota zapłaty nie musi być ustalona z góry, przed wykonaniem usługi, ważne jest wskazanie w umowie okresów rozliczeniowych.

Po trzecie świadczenie usług na rzecz konsumenta, a więc osób niebędących podatnikami podatku od towarów i usług. W tej sytuacji obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania usługi w całości, w części, z chwilą upływu terminów płatności dla usług o charakterze ciągłym, a w okresach dłuższych niż rok podatkowy z końcem każdego roku, aż do zakończenia usługi.

Po czwarte otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem usługi – z chwilą otrzymania części lub całości zapłaty. Dla wszystkich określonych powyżej terminów, dla usług budowlanych i budowlano-montażowych, biegnie 30-dniowy termin na wystawienie faktury. W sytuacji, gdy nie dojdzie do jej wystawienia i tak należy rozliczyć VAT od danej transakcji, w okresie powstania obowiązku podatkowego.

Dokumentowanie i ewidencjonowanie usług budowlanych

Kiedy znamy już moment powstania obowiązku podatkowego, następnym krokiem będzie wystawienie faktury przez usługodawcę. Podwykonawca wystawia fakturę w kwotach netto bez VAT, a nabywca usługi rozliczy podatek. Faktura powinna zawierać adnotację „odwrotne obciążenie”, nie zawiera stawki i kwoty podatku (art. 106e ust. 1 pkt 18 i ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT). Po ujęciu takiego dokumentu w ewidencji VAT na tej podstawie zostanie sporządzona deklaracja VAT, w której suma wszystkich faktur z odwrotnym obciążeniem pojawi się w poz. 31. Dodatkowym obowiązkiem dla wystawcy faktury, będzie przygotowanie i złożenie informacji podsumowującej VAT-27 zgodnie z art. 101a ustawy VAT. Podatnicy rozliczający VAT kwartalnie muszą pamiętać, że VAT-27 składają w okresach miesięcznych w terminie do 25-go dnia miesiąca.

Po stronie odbiorcy takiej faktury, będzie istniał obowiązek naliczenia stawki VAT właściwej dla danej usługi i rozliczenia VAT należnego i naliczonego, jeśli podlega odliczeniu. Forma dokumentowania może być dowolna, kwotę podatku VAT można naliczyć na otrzymanym dokumencie źródłowym, bądź na dokumencie wewnętrznym. Tak wyliczone kwoty ujmuje się w ewidencjach VAT sprzedaży i zakupu, które następnie znajdują swoje odzwierciedlenie w deklaracji VAT-7, odpowiednio w poz.34/35 i 45/46. Podstawą zapisu w ewidencjach VAT jest faktura otrzymana od usługodawcy i to jego dane powinny widnieć w JPK_VAT.

Podsumowanie

W praktyce przedsiębiorcy, którzy rozliczają podatki według procedury odwrotnego obciążenia, napotykają na szereg sytuacji, które nie są już w swojej konstrukcji tak modelowe, jak opisaliśmy to powyżej. Do najbardziej uciążliwych można na pewno zaliczyć:

  • korygowanie dokumentów rozliczeniowych,

  • błędne zdefiniowanie kodu PKWiU,

  • usługi kompleksowe,

  • wynajem maszyn i sprzętu z operatorem lub bez,

  • usługi serwisowe,

  • usługa z materiałem lub bez.

Każda z powyższych pozycji może stanowić temat kolejnego artykułu. Uczestnicy transakcji w sektorze robót budowlanych, często szukają odpowiedzi na nurtujące ich problemy na forach internetowych, jak również w prasie specjalistycznej, bądź zwracają się o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej. Coraz częściej słyszy się o pomyśle „zastąpienia” odwrotnego obciążenia, obowiązkowym split payment – podzieloną płatnością w VAT. Eksperci mają różne opinie co do efektów uzdrowienia problemów w branży budowlanej przez podzieloną płatność. Widzą w tym pomyśle dużo pozytywów, ale jednocześnie na tym etapie trudno im ocenić zagrożenia. Nie pozostaje nam nic innego, jak czekać na kolejne rozwiązania fiskusa, miejmy nadzieję upraszczające.

 

Biuro rachunkowe wyrachowani.pl

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów