Jak opodatkować sprzedaż towarów na statkach?

Przedsiębiorcy dokonujący importu towarów spotykają się z sytuacjami gdzie potencjalni klienci interesują się towarem zanim jeszcze trafi on do Polski (do magazynu podatnika). Efektem tego stanu rzeczy jest sprzedaż towarów na statkach, tzn. na morzu albo w porcie zagranicznym. Jak powinien zachować się w takiej sytuacji podatnik, czyli gdy wystąpi sprzedaż towarów na statkach?

Czynności podlegające opodatkowaniu VAT w Polsce

Opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają:

odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
eksport towarów,
import towarów na terytorium kraju,
wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Ponadto poprzez terytorium kraju rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Należy tutaj wskazać, że opodatkowaniu VAT będą podlegać powyższe czynności ale w przypadku, gdy miejsce (źródło) świadczenia tych czynności będzie znajdować się w Polsce.

Zobacz też:

Sprzedaż towaru

Przez samą czynność sprzedaży ustawa o VAT określa odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Natomiast przez dostawę towarów ustawodawca określa przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zatem ustawodawca warunkuje istnienie sprzedaży od odpłatności za daną transakcję a sprzedaż towarów traktuje jako przeniesienie prawa do dysponowania danym towarem w określonym momencie.

Miejsce świadczenia

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o VAT miejscem dostawy towarów jest w przypadku:

towarów wysyłanych lub transportowanych przez dokonującego ich dostawy, ich nabywcę lub przez osobę trzecią - miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy,
towarów, które są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, przez dokonującego ich dostawy lub przez podmiot działający na jego rzecz - miejsce, w którym towary są instalowane lub montowane przy czym nie uznaje się za instalację lub montaż prostych czynności umożliwiających funkcjonowanie montowanego lub instalowanego towaru zgodnie z jego przeznaczeniem,
towarów niewysyłanych ani nietransportowanych - miejsce, w którym towary znajdują się w momencie dostawy,
dostawy towarów na pokładach statków, samolotów lub pociągów w trakcie części transportu pasażerów wykonywanej na terytorium Unii Europejskiej - miejsce rozpoczęcia transportu pasażerów,
dostawy gazu w systemie gazowym, energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym, energii cieplnej lub chłodniczej przez sieci dystrybucji energii cieplnej lub chłodniczej do podmiotu będącego podatnikiem, który wykonuje samodzielnie działalność gospodarczą i dalej odsprzedaje produkty energetyczne - miejsce, gdzie podmiot taki posiada siedzibę działalności gospodarczej,
dostawy gazu w systemie gazowym, energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym, energii cieplnej lub chłodniczej przez sieci dystrybucji energii cieplnej lub chłodniczej, jeżeli taka dostawa jest dokonywana do podmiotu, który korzysta z produktów – miejsce korzystania przez nabywcę z tych produktów.

W sytuacjach, podczas których występuje sprzedaż towarów na statkach właściwym miejscem sprzedaży towarów dla ustalenia prawidłowego opodatkowania VAT będzie miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy.

Sprzedaż towarów na statkach czasem nie stanowi WDT

Przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów należy rozumieć wywóz towarów z terytorium Polski w wykonaniu dostawy towarów na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium Polski wyłączając czynności niestanowiące WDT.

Oprócz tego za WDT uznaje się również przemieszczenie przez podatnika lub na jego rzecz towarów należących do jego przedsiębiorstwa z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, które zostały przez tego podatnika na terytorium kraju w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa wytworzone, wydobyte, nabyte, w tym również w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, albo sprowadzone na terytorium kraju w ramach importu towarów, jeżeli mają służyć działalności gospodarczej podatnika.

W art. 13 ust. 4 pkt 3 ustawy o VAT wyjaśniono, iż jeżeli przemieszczenie towarów będzie odbywać się na pokładach statków, samolotów lub pociągów w trakcie transportu pasażerskiego wykonywanego na terytorium Unii Europejskiej,to takie przemieszczenie nie będzie uznane za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zatem ustawodawca wyraźnie zasygnalizował, że w sytuacjach przemieszczenia towarów znajdujących się jeszcze na statku (w trakcie transportu pasażerskiego na terenie UE) z jednoczesną sprzedażą tych towarów na pokładzie danego statku, to takiej dostawy towarów nie uznaje się za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Sprzedaż towarów na statkach nie podlega opodatkowaniu VAT

Najczęściej w przypadku, gdy ma miejsce sprzedaż towarów na statkach, które są w trakcie transportu (ewentualnie w portach krajów trzecich) nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce z uwagi na aspekt terytorialności podatku VAT.

Miejscem dostawy towarów w tych sytuacjach jest najczęściej miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia transportu.

Zatem w przypadku dokonania przez polskich podatników dostaw towarów dokonanych jeszcze na statku (na morzu) w czasie transportu lub w porcie unijnym (bez odprawy celnej) nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT na terytorium Polski. Jeżeli więc w powyższych okolicznościach: