Operator IE - jako podmiot ułatwiający dostawę towarów

Operator IE to względnie nowy typ podmiotu, który może być uznany za ułatwiający dostawę towarów od właściwego sprzedawcy.

Jego zidentyfikowanie miało na celu zapewnienie poboru podatku VAT właśnie na poziomie operatora, przez co obniżeniu ulegną obciążenia administracyjne sprzedawców, administracji podatkowych i konsumentów, którzy w momencie zamawiania towarów będą znali całkowitą cenę nabycia towarów wraz z podatkiem VAT. 

Zatem operatorzy IE uznani za podmioty ułatwiające sprzedaż towarów na odległość za pośrednictwem interfejsu elektronicznego będą zobligowani do rozliczenia podatku VAT od tych transakcji, tak jakby sami otrzymali i sprzedali towar. 

Powstaje kluczowe pytanie – kiedy operator IE będzie uznany za podmiot ułatwiający dostawę towarów, a więc zobowiązany do rozliczenia i zapłaty podatku VAT?

Ramy prawne zmian odnoszących się do sprzedaży towarów na odległość

Przepisy prawne wprowadzające modyfikacje w dotychczasowych międzynarodowych transakcjach, ale i nowe typy transakcji odnoszące się do sprzedaży towarów na odległość, a także procedur rozliczania podatku VAT dotyczą poniżej wyszczególnionych aktów prawnych:

1. Dyrektywa Rady (UE) 2017/2455 z dnia 5 grudnia 2017 roku zmieniająca dyrektywę 2006/112/WE i dyrektywę 2009/132/WE (zwana dalej Dyrektywą UE 2017/2455);

2. Dyrektywa Rady (UE) 2019/1995 z dnia 21 listopada 2019 roku zmieniająca dyrektywę 2006/112/WE (zwana dalej Dyrektywą UE 2019/1995);

3. Rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) 2019/2026 z dnia 21 listopada 2019 roku zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 282/2011 (zwane dalej Rozporządzeniem UE 2019/2026).

Nowe powyższe uregulowania prawne dotyczą transakcji:

• sprzedaży krajowej towarów realizowanej przez podmioty uznawane za dostawców;

• wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość (WSTO) dokonywanej przez dostawców lub podmioty uznawane za dostawców; 

• świadczenia usług przez podatników posiadających i nieposiadających siedziby na terytorium UE, jednak nie w państwie członkowskim konsumpcji – na rzecz konsumentów;

• sprzedaży na odległość towarów importowanych z terytoriów krajów trzecich (SOTI) realizowanej przez dostawców lub podmioty uznawane za dostawców z wyłączeniem towarów akcyzowych.

W niniejszej publikacji zostanie przedstawiona rola podmiotu zidentyfikowanego jako podmiot uznany za dostawcę towarów, a więc rola operatora interfejsu elektronicznego.

Operator IE - podmiot ułatwiający dostawę

Podatnik, który pośredniczy w sprzedaży towarów niestanowiących jego własności przy pomocy narzędzia internetowego (najczęściej platformy handlowe – sprzedażowe, dystrybucyjne, magazynowe, sklepy internetowe i wiele innych), będzie uznawany za podmiot, który ułatwia dostawę towarów. 

Podmiot ułatwia dostawę towarów, jeżeli udostępnia właściwemu sprzedawcy i końcowemu nabywcy interfejs elektroniczny – handlowe narzędzie elektroniczne dla nawiązania pomiędzy nimi relacji handlowych.

Transakcje, w jakich taki podmiot może brać udział, to:

1. SOTI, a więc sprzedaż na odległość towarów importowanych z terytorium państw trzecich, ale w przesyłkach o wartości rzeczywistej nieprzekraczającej 150 EUR;

2. dostawa na obszar UE towarów należących do sprzedawcy, który nie posiada siedziby na terytorium Wspólnoty UE, a chce zbywać towary na rzecz konsumentów (osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz pozostałych podmiotów niebędących podatnikami) – w zakresie zarówno WSTO, jak i dostawy krajowej.

Jeśli weźmiemy pod uwagę udział operatora interfejsu elektronicznego w wyżej wyszczególnionych transakcjach sprzedaży (zwanego dalej operatorem IE), zostaje on zidentyfikowany jako podmiot pośredniczący w dostawie towarów, ale w taki sposób, jakby sam był dostawcą towarów i zrealizował (drugą) dostawę towarów już do ostatecznego odbiorcy – konsumenta.

W związku z tym operator IE będzie pośredniczył w dostawie towarów:

1. wprowadzonych do obrotu na obszar UE oraz tych, które już są na terytorium UE i będą dostarczane do odbiorców w UE bez względu na ich wartość, w przypadku gdy siedziba właściwego sprzedawcy znajduje się poza terytorium UE;

2. dostarczanych do nabywców w UE oraz importowanych na obszar UE – o rzeczywistej wartości nieprzekraczającej 150 EUR bez względu na to, czy właściwy dostawca posiada siedzibę działalności na terytorium Wspólnoty UE, czy poza nim.

Dla lepszego zobrazowania funkcjonowania operatora IE uznanego i nieuznanego za podmiot ułatwiający dostawę towarów zaprezentowano specjalne porównania w poniższej tabeli.

Dostawa towarów za pośrednictwem operatora IE jest dzielona na dwa etapy

Operator IE, który zostanie zidentyfikowany jako podmiot ułatwiający dostawę towarów, traktowany jest, jakby sam otrzymał i dokonał dostawy towarów (oddzielnej dostawy towarów).

Oznacza to, że dostawa towarów odbywająca się z udziałem operatora IE jest podzielona na dwa etapy (dwie odrębne dostawy towarów):

1. dostawa towarów od właściwego sprzedawcy do operatora IE – dostawa od firmy do firmy (B2B);

2. dostawa towarów od operatora IE do ostatecznego odbiorcy w UE – dostawa od firmy do konsumenta (B2C).

Nie zawsze operator IE zostanie uznany za podmiot ułatwiający dostawę towarów

Każda transakcja z udziałem operatora IE musi być indywidualnie rozpatrywana. Co bardzo ważne, operator IE nie zawsze zostanie zidentyfikowany jako dostawca towarów, tak jakby sam je sprzedawał do ostatecznego odbiorcy w UE. Może natomiast uczestniczyć w wielu dostawach towarów, ale nie być zidentyfikowanym jako podmiot ułatwiający dostawę towarów.

Dlatego każda transakcja z udziałem operatora IE musi być pod tym kątem indywidualnie rozpatrywana. Pomocnym narzędziem w takim wypadku może być skrócona analiza przedstawiona w poniższej tabeli.

Operatora IE nie uważa się za podmiot ułatwiający dostawę towarów, w przypadku gdy nie bierze on żadnego, nawet pośredniego udziału na trzech kluczowych płaszczyznach transakcji:

• przy zamawianiu lub dostarczaniu towarów;

• przy ustalania warunków, według których wykonywana będzie dostawa towarów;

• w procesie przepływu płatności od nabywcy.

Jeżeli jednak operator IE przyczyni się do jakiegokolwiek udziału w którejkolwiek powyższej sekcji transakcji dostawy towarów, wówczas może być zidentyfikowany jako podmiot ułatwiający dostawę towarów.

Dodatkowo operatora IE nie uważa się za podmiot ułatwiający dostawę towarów, jeżeli podejmuje jedną lub wiele działalności przedstawionych poniżej:

1. reklama towarów,

2. przetwarzanie procesu płatności za dostawę towarów,

3. elektroniczne odsyłanie nabywców na stronę innego operatora IE wraz z brakiem jakiegokolwiek udziału w danej dostawie towarów.

Uczestniczenie przez operatora IE w mechanizmie zamawiania i dostarczania towarów

Operator IE może być uznany za podmiot ułatwiający dostawę towarów, jeżeli w jakikolwiek sposób uczestniczy w jednej z trzech powyżej wymienionych płaszczyzn transakcji. Jedną z nich jest udział operatora IE w całościowej procedurze zamawiania i dostarczania towarów do końcowego odbiorcy w UE.

A zatem ma realny wpływ na obowiązki i przywileje sprzedawcy oraz nabywcy towarów i może w sposób bezpośredni lub pośredni kształtować politykę cenową, rabatową, logistyczną, użytkowania platformy handlowej, a także inne istotne obszary transakcji. Propozycje uczestniczenia w ustalaniu warunków dostawy przez operatora IE zawarto w poniższej tabeli.

Określenie warunków dostawy towarów przez operatora IE

Operator IE może być uznany za podmiot ułatwiający dostawę towarów, jeżeli w jakikolwiek sposób uczestniczy w procesie ustalania warunków, według których będzie ona realizowana.

A zatem ma realny wpływ na obowiązki i przywileje sprzedawcy oraz nabywcy towarów i może w sposób bezpośredni lub pośredni kształtować politykę cenową, rabatową, logistyczną, użytkowania platformy handlowej, a także inne istotne obszary transakcji. Propozycje uczestniczenia w ustalaniu warunków dostawy przez operatora IE zawarto w poniższej tabeli.

Udział operatora IE w niektórych procesach płatności

Operator IE będzie uznany za podmiot ułatwiający dostawę towarów, jeżeli weźmie pośredni lub bezpośredni udział w jednej z trzech wcześniej wymienionych rodzajów czynności. Jednym z tych typów jest uczestnictwo operatora IE w toku zatwierdzania płatności otrzymanej od końcowego nabywcy.  

Niektóre przykłady owych czynności zaprezentowano w poniższej tabeli.

Kilku operatorów IE – który właściwy?

Operator IE może być uznany za podmiot ułatwiający dostawę towarów, jeżeli umożliwia za pośrednictwem elektronicznej platformy handlowej nawiązanie kontaktu pomiędzy nabywcą a dostawcą, który oferuje towary na sprzedaż poprzez interfejs elektroniczny, co skutkuje dostawą towarów przez ten interfejs.

Należy podkreślić, że mowa jest o jednym podmiocie ułatwiającym dostawę towarów, a zatem tylko jeden operator IE może być uznany w danej transakcji za podmiot ułatwiający dostawę towarów pomimo ewentualnego uczestnictwa kilku operatorów IE.

Co może być podstawową cechą odróżniającą?

Pozostali ewentualni operatorzy IE w danej transakcji będą dokonywać dostaw kwalifikowanych jako B2B. Operator IE uznany za ułatwiający dostawę towarów będzie organizował zamówienie towarów i dostawę do końcowego klienta, a więc w formule B2C. W efekcie za pośrednictwem operatora IE zostanie zawarta umowa sprzedaży z nabywcą.

Przykład 1.

Konsument z UE chce zakupić słuchawki nauszne ze strony operatora IE. Okazuje się jednak, że po kliknięciu zamówienia został przekierowany do innego operatora IE – na inną stronę platformy handlowej. Na tej stronie nabywca zamówił słuchawki i otrzymał umowę sprzedaży zawartą na odległość za pośrednictwem ostatniego operatora IE.

Mimo że dwóch operatorów brało udział w całości transakcji to rola pierwszego ograniczała się tylko do przekierowania nabywcy na stronę operatora IE, na której faktycznie dokonał zamówienia i zawarł umowę sprzedaży na odległość.

Identyfikacja operatora IE w przeprowadzanej transakcji wymaga zawsze indywidualnego rozpatrzenia, w praktyce bowiem mogą mieć miejsce bardzo zróżnicowane przypadki, np. operator IE z powodu braku towaru może nabywać towar od innego operatora IE. Kluczowe w większości z nich będzie to, za pośrednictwem którego operatora faktycznie została zawarta umowa sprzedaży z końcowym nabywcą, jednocześnie pamiętając o wcześniej wymienionych uwarunkowaniach.