Po wprowadzonych w połowie roku zmianach w podatku od towarów i usług, określanych jako SLIM VAT, ustawodawca zdecydował się na kolejny pakiet nowelizacji przepisów w ramach SLIM VAT 2. Większość z omówionych zmian weszła w życie od 1 października 2021 roku, dlatego też warto przyjrzeć się bliżej nowym rozwiązaniom.
Opcjonalny wybór opodatkowania sprzedaży nieruchomości zwolnionej z VAT
Pierwsza zmiana, na którą warto zwrócić uwagę, dotyczy możliwości wyboru opodatkowania dostawy nieruchomości, która zasadniczo korzysta ze zwolnienia od podatku VAT.
Przypomnijmy, że zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy VAT zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
- dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim;
- pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Podatnicy mogą jednak z opisanego zwolnienia zrezygnować. Przeważnie ma to miejsce w przypadku, gdy sprzedaż odbywa się pomiędzy przedsiębiorcami, gdzie nabywcy zależy na odliczeniu podatku naliczonego z transakcji (co nie byłoby możliwe w przypadku, gdyby transakcja korzystała ze zwolnienia od VAT).
Zgodnie z art. 43 ust. 10 ustawy VAT podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:
- są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;
- złożą:
- przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego lub
- w akcie notarialnym, do którego zawarcia dochodzi w związku z dostawą tych obiektów
– zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.
Poprzednie brzmienie przepisu dopuszczało jedynie złożenie oświadczenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. Dodatnie możliwości złożenia wspomnianego oświadczenia w akcie notarialnym z pewnością uprości całą procedurę, biorąc pod uwagę fakt, że akty notarialne sprzedaży nieruchomości są i tak przekazywane przez notariuszy do właściwego naczelnika US.
Nowy termin na złożenie informacji VAT-26
Wspomniana informacja VAT-26 dotyczy podatników, którzy zamierzają wykorzystywać pojazd samochodowy wyłącznie na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, co uprawnia ich do pełnego odliczenia podatku VAT w związku z wydatkami poniesionymi na taki samochód.
Poprzednie brzmienie przepisu wskazywało, że podatnik miał tylko 7 dni na złożenie tej informacji, począwszy od dnia poniesienie pierwszego wydatku związanego z pojazdem samochodowym.
Niedopełnienie tego terminu wiąże się z konsekwencjami podatkowymi określonymi w art. 86a ust. 13 ustawy VAT. W świetle tego przepisu w przypadku niezłożenia w terminie informacji VAT-26 uznaje się, że pojazd samochodowy jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika dopiero od dnia jej złożenia. To powoduje, że podatnik może stracić prawo do odliczenia sporej części podatku naliczonego.
Od 1 października 2021 roku art. 86a ust. 12 ustawy VAT – regulujący zagadnienie terminu na złożenie informacji VAT-26 – ma nowe brzmienie. Obecnie podatnicy wykorzystujący wyłącznie do działalności gospodarczej pojazdy samochodowe, dla których są obowiązani prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu, mają obowiązek złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego informację o tych pojazdach w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym poniosą pierwszy wydatek związany z tymi pojazdami, nie później jednak niż w dniu przesłania ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3.
Nowe reguły odliczania VAT w ramach korekty deklaracji podatkowej
Zasadniczo podatnik VAT może dokonać odliczenia VAT za okres, w którym powstało prawo do odliczenia lub w jednym z trzech kolejnych okresów rozliczeniowych miesięcznych lub dwóch kwartalnych.
W przypadku gdy terminy powyższe zostaną przekroczone, podatnik nadal może dokonać odliczenia, ale poprzez dokonanie korekty podatku naliczonego, przy czym nie może to nastąpić później niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.
Dotychczas podatnik mógł skorygować wyłącznie tę deklarację, w której powstało prawo do odliczenia podatku VAT. Obecnie na mocy art. 86 ust. 13 ustawy korekty można dokonać:
- za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, albo
- za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, lub za jeden z dwóch kwartalnych okresów rozliczeniowych, po okresie rozliczeniowym, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego
– nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.
SLIM VAT 2 a odliczenie VAT od importu usług oraz WNT
Równie istotna zmiana objęła treść art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy VAT. Uprzednio norma ta wskazywała, że z tytułu WNT można odliczyć podatek naliczony w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym wykazuje się VAT należny, pod warunkiem że VAT należny zostanie wykazany we właściwej deklaracji, nie później niż w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy.
Na skutek wprowadzonych zmian usunięto warunek dotyczący terminu 3 miesięcy.
Obecnie zatem prawo do odliczenia przysługuje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych towarów lub usług powstał obowiązek podatkowy, pod warunkiem że podatnik uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu tych transakcji w deklaracji podatkowej. Dotyczy to zarówno WNT, jak i importu usług.
Powyższa zmiana wynikała z wyroku TSUE z 18 marca 2021 roku (C-895/19), który orzekł, że ustanowiony w polskich przepisach termin trzech miesięcy jest niezgodny z przepisami unijnymi.
Pakiet SLIM VAT 2 to kolejny zbiór istotnych nowelizacji w ramach podatku od towarów i usług, które mają za zadanie uprościć podatnikom rozliczenie podatku VAT.
