Każdy przedsiębiorca ma obowiązek ewidencjonowania operacji gospodarczych swojej firmy. Jednak to, w jaki sposób będą one rejestrowane, zależy w dużej mierze od formy prawnej prowadzonej działalności oraz osiąganego rocznego przychodu. Podatnicy mogą prowadzić działalność za pomocą księgowości uproszczonej (KPiR, ryczałt) bądź pełnej. Jednakże są sytuacje, w których przedsiębiorca jest zobowiązany do przejścia z uproszczonej na pełną księgowość. Sprawdź, kiedy pełna księgowość staje się obowiązkowa dla przedsiębiorcy.
Kto może skorzystać z uproszczonej księgowości?
Uproszczona księgowość jest przeznaczona dla osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, których przychód z poprzedniego roku nie przekroczył równowartości kwoty 2 000 000 euro w walucie polskiej. Mała księgowość różni się od pełnej księgowości tym, że wymaga prowadzenia zdecydowanie mniej szczegółowej ewidencji. Przedsiębiorca musi jedynie - co do zasady - prowadzić:
- ewidencję środków trwałych,
- ewidencję przebiegu pojazdu,
- rejestr VAT sprzedaży i zakupów - w przypadku czynnych podatników VAT,
- księgę przychodów i rozchodów - w przypadku opodatkowania skalą podatkową czy podatkiem liniowym,
- ewidencję przychodów - w przypadku opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Aktualnie przedsiębiorca prowadzący uproszczoną księgowość może skorzystać z jednej z trzech form opodatkowania:
- księga przychodów i rozchodów – przedsiębiorca ma do wyboru dwie formy opodatkowania: zasady ogólne - 12% lub 32% (jeśli przekroczona zostanie kwota 120 000 zł) bądź podatek liniowy - 19%. Podatek płacony jest od osiągniętych dochodów. Przy czym dochód rozumiany jest tu jako przychód pomniejszony o koszty. Ponadto jeśli podatek nie wyjdzie do zapłaty, przedsiębiorca nie ma obowiązku nigdzie tego zgłaszać.
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych - polega na opłacaniu określonej stawki podatku, która jest zależna od rodzaju wykonywanej działalności gospodarczej. Podatek obliczany jest wyłącznie od przychodu. Dzieje się tak, ponieważ przy wyborze tej formy opodatkowania przedsiębiorca nie może pomniejszyć przychodu o koszty związane z działalnością, a jedynie o składkę zdrowotną (50%) i składkę społeczną. Dodatkowo należy pamiętać, że aby móc korzystać z tej formy opodatkowania podatnik nie może przekroczyć limitu 2 000 000 euro obrotów za rok poprzedni.
- karta podatkowa - z tej formy opodatkowania może korzystać nieliczna grupa przedsiębiorców. Polega ona na odprowadzaniu do urzędu skarbowego podatku w określonej kwocie. Przy czym kwota ta z góry określona jest przez naczelnika właściwego US, pod który podatnik podlega. Kwotę podatku oblicza się na podstawie kilku czynników. Wśród nich znajduje się m.in.: zakres prowadzonej działalności gospodarczej, liczba zatrudnionych pracowników oraz liczba mieszkańców w miejscowości, w której dana działalność gospodarcza jest prowadzona.
Pełna księgowość - kiedy należy zrezygnować z uproszczonej księgowości?
Na pełne księgi będą musieli przejść przedsiębiorcy, którzy do tej pory prowadzili uproszczoną księgowość, a zdecydowali się na przekształcenie swojej działalności w spółkę kapitałową prawa handlowego (spółki akcyjne i z ograniczoną odpowiedzialnością) lub w spółkę osobową prawa handlowego (spółki komandytowe i komandytowo-akcyjne), przy tych rodzajach działalności występuje bowiem obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Ponadto do prowadzenia pełnej księgowości zobowiązani są przedsiębiorcy, których przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych przekroczyły równowartość 2 mln euro w przeliczeniu na złotówki po kursie średnim ogłoszonym przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok, za który zacznie obowiązywać pełna księgowość.
Reasumując, przedsiębiorca, który prowadził uproszczoną księgowość, lecz przekroczył wyżej wymieniony limit w roku poprzednim bądź prowadzi lub będzie prowadził wyżej wymienioną spółkę, jest zobligowany do prowadzenia księgowości w oparciu o pełne księgi (atrakcyjnym rozwiązaniem w tym przypadku jest pełna księgowość online). Skutkuje to zwiększeniem obowiązków w stosunku do ewidencjonowania operacji gospodarczych firmy. Przedsiębiorca będzie zobowiązany do ujmowania wszystkich operacji gospodarczych, czyli do prowadzenia tak zwanych ksiąg rachunkowych, w których skład wchodzą:
- dzienniki,
- księga główna,
- księgi pomocnicze,
- zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej oraz sald kont ksiąg pomocniczych,
- wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz).
Ponadto przedsiębiorca będzie miał również obowiązek sporządzania sprawozdań finansowych, w których skład wchodzi: bilans, rachunek zysków i strat, informacja wprowadzająca do sprawozdania, a także dodatkowe informacje i objaśnienia.
