Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z koniecznością wyboru formy opodatkowania, który powinien być poprzedzony dokładną analizą. Dostępne w polskim systemie podatkowym formy opodatkowania różnią się między sobą, a świadoma decyzja w tym zakresie może przyczynić się do ograniczenia danin do budżetu państwa. Jedną z form opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, trzeba jednak mieć na uwadze, że nie każdy przedsiębiorca może z niej skorzystać. Jaka jest podstawa opodatkowania ryczałtem?
Kiedy można stosować ryczałt jako formę opodatkowania?
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest preferencyjną i uproszczoną formą opodatkowania dostępną tylko dla wybranych rodzajów działalności gospodarczych. Od 2021 roku ustawodawcy zdecydowali się na zwiększenie limitu przychodów osiąganych z działalności gospodarczej uprawniających do korzystania z opodatkowania ryczałtem. Aktualnie przedsiębiorcy mają prawo stosować ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wtedy, gdy przychody z działalności nie przekraczają 2 mln euro. Dodatkowo od 2021 roku rozszerzono także katalog zawodów, którym przysługuje prawo do stosowania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych jako formy opodatkowania.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych nie jest dostępny dla przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze w zakresie prowadzenia aptek, kupna i sprzedaży wartości dewizowych, handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych czy wytwarzających wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii.
Ustawodawcy dążą do tego, aby jak najwięcej przedsiębiorców stosowało ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jako formę opodatkowania. Kolejne zmiany mogą wejść w życie w 2022 roku na podstawie pakietu zmian wprowadzających w Polsce, tzw. Nowego Ładu. Planowane jest m.in. obniżenie stawek ryczałtu dla wybranych grup zawodowych czy wprowadzenie nowej 12-procentowej stawki ryczałtu dla niektórych przychodów związanych ze świadczeniem usług IT.
Podstawa opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych
W zależności od rodzaju świadczonych usług czy sprzedawanych towarów przedsiębiorców obowiązują zróżnicowane stawki ryczałtu. W 2021 roku przepisy dopuszczają stosowanie ośmiu stawek od 2% do 17%. Podstawa opodatkowania ryczałtem ro przychód osiągnięty w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Zasadnicza różnica pomiędzy opodatkowaniem ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych a stosowaniem zasad ogólnych czy podatku liniowego polega na tym, że podstawa opodatkowania ryczałtem to przychód, a nie dochód. Przy zasadach ogólnych i podatku liniowym przychód pomniejszony jest o koszty jego uzyskania, a podstawa opodatkowania ryczałtem to osiągnięty w prowadzonej działalności dochód.
Wnioskodawca prowadzi działalność, a jako formę opodatkowania przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej wybrał ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. W ramach działalności prowadzi restaurację i współpracuje z serwisami zajmującymi się dowozem potraw do klienta, które pobierają prowizję w wysokości 30% od każdego zamówienia. W okresach miesięcznych przedsiębiorca otrzymuje faktury od dostawców, które zawierają 30% prowizji od dostaw. Podatnik zadał pytanie, czy powinien z przychodów z całego miesiąca odjąć prowizje, by płacić zgodnie ze stanem faktycznym. Jego zdaniem jako przychód należy przyjmować wartość zamówienia pomniejszoną o prowizję pobieraną przez dostawcę.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się ze stanowiskiem podatnika, uznając, że przychodem podatnika jest cena, jaką musi zapłacić zamawiający danie, nawet jeżeli przedsiębiorca nie otrzymuje tej należności w całości, bo dostawca pobiera prowizję za dowóz. Dyrektor KIS stwierdził, co następuje:
„Przepisy art. 6 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym w związku z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie pozwalają na pomniejszenie wartości przychodu o wartość pobranych przez dostawcę prowizji.
Prowizje, jakie pobierają dostawy zamówień to Pana zapłata za świadczone na Pana rzecz usługi. Wydatki na usługi dostawców służą uzyskiwaniu przez Pana przychodów z działalności gospodarczej – są Pana kosztem uzyskania przychodów w rozumieniu art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Forma opodatkowania z której Pan korzysta – tj. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – nie przewiduje jednak możliwości ujęcia takich kosztów dla potrzeb opodatkowania podatkiem dochodowym. Wynika to z art. 12 ust. 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Zgodnie z tym przepisem, podatek zryczałtowany, o którym mowa w art. 12 ust. 1, pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania.
Podsumowując, przy ustalaniu przychodu, od którego powinien Pan obliczać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, nie może Pan pomniejszać wartości zamówienia (należności z tytułu sprzedaży dań) o prowizję pobieraną przez dostawcę”.
Jakie odliczenia przysługują ryczałtowcom?
Stosowanie ryczałtu umożliwia podatnikom przy ustalaniu podstawy opodatkowania odliczenie jedynie wydatków zawartych w art. 26 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile nie zostały już odliczone od dochodu lub nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wydatki zawarte w art. 26 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o które ryczałtowcy mogą pomniejszyć podstawę opodatkowania, to w szczególności:
- zapłacone składki na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących;
- wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego dokonane przez podatnika w roku podatkowym, do wysokości określonej w przepisach o indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego;
- ulga rehabilitacyjna;
- ulga na internet w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 760 zł;
- niektóre rodzaje darowizn w wysokości dokonanej darowizny, nie więcej jednak niż kwoty stanowiące 6% dochodu
– jeżeli nie zostały odliczone od dochodu lub nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Ryczałtowcom przysługuje więc prawo odliczenia niektórych ulg podatkowych, trzeba jednak mieć na uwadze, że ulgi możliwe do odliczenia przy ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych nie są tożsame z tymi, które mogą stosować podatnicy stosujący jako formę opodatkowania zasady ogólne czy podatek liniowy. Rozliczanie się na podstawie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wyklucza możliwość skorzystania z ulgi prorodzinnej czy ulgi na nowe technologie. Podatnicy stosujący jako formę opodatkowania ryczałt od przychodów ewidencjonowanych nie mogą także skorzystać z przywileju wspólnego rozliczenia z małżonkiem ani w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.
Strata w działalności a ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Podatnicy opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych nie mają prawa do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, mogą jednak od uzyskanych w danym roku podatkowym przychodów odliczyć stratę z poprzednich lat.
Trzeba mieć na uwadze, że strata jest możliwa do rozliczenia wyłącznie w ramach określonego źródła przychodów. W przypadku, gdy podatnik posiada kilka różnych źródeł przychodów i z jednego z nich uzyskuje dochód, a z drugiego stratę, to nie może w ramach źródła, z którego osiąga dochód, odliczyć straty z innego źródła przychodów. Nie ma natomiast przeciwwskazań, aby ryczałtowiec odliczył stratę z poprzednich lat, którą uzyskał przed zmianą formy opodatkowania na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Osoba opłacająca ryczałt, rozliczając stratę, obniża przychód.
Deklaracja PIT dla ryczałtowca
Podatnicy uzyskujący przychody opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych rozliczają się na podstawie deklaracji PIT-28. Ryczałtowcy mają obowiązek złożyć zeznanie roczne PIT-28 w terminie do 28 lutego roku następującego po roku podatkowym, za który składane jest zeznanie roczne. PIT-28/A to informacja o przychodach podatnika z działalności prowadzonej na własne nazwisko oraz z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze.
Korzystając z możliwości odliczenia ulg podatkowych, do zeznania rocznego należy dołączyć następujące załączniki:
- PIT/D – przy ulgach mieszkaniowych,
- PIT/O – przy pozostałych ulgach.
Ustalony na podstawie deklaracji rocznej PIT-28 ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest podatkiem należnym za dany rok podatkowy podlegającym wpłacie do urzędu skarbowego. Wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych stanowią dochód budżetu państwa. Osoby stosujące ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jako formę opodatkowania mają możliwość przekazania 1% podatku wykazanego w deklaracji PIT-28 na rzecz wybranej organizacji pożytku publicznego.
