Ryczałt dla prawnika – z jakiej stawki może skorzystać prawnik?

Zmiany w przepisach podatkowych nieustannie ulegają nowelizacji, skutkiem czego przedsiębiorcy szukają optymalnych metod, aby płacić niższe podatki. Rozwiązaniem w tym zakresie może być zmiana formy opodatkowania. W artykule przeanalizujemy opodatkowanie działalności prawniczej za pomocą ryczałtu. Sprawdź, czy ryczałt dla prawnika może być dobrą formą opodatkowania.

Czym jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych?

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest jedną z form opodatkowania działalności gospodarczej prowadzonej w formie indywidualnej bądź spółki osobowej. Podstawę opodatkowania stanowi przychód, a wysokość zaliczki na podatek dochodowy uwarunkowana jest stawką ryczałtu właściwą dla rodzaju wykonywanej działalności.

Wyboru tej formy opodatkowania mogą dokonać przedsiębiorcy świadczący konkretne usługi lub realizujący dostawy towarów, które ustawodawca wskazuje w art. 12 ustawy o zryczałtowanym podatku od przychodów ewidencjonowanych. Stawka ryczałtu będzie zależna od rodzaju wykonywanych czynności. Od 2022 roku obowiązują następujące stawki ryczałtu: 2%, 3%, 5,5%, 8,5%,10%, 12%, 12,5%, 14%, 15%, 17%.

Przy wyborze ryczałtu należy zwrócić uwagę także na przychody, jakie osiągnął przedsiębiorca w poprzednim roku podatkowym, bowiem ustawodawca zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o zryczałtowanym podatku od przychodów ewidencjonowanych wskazuje limit przychodów uzyskiwanych przez podatników, którzy w danym roku podatkowym mogą korzystać z opodatkowania ryczałtem. W przypadku, w którym podatnik uzyskał przychód wyższy aniżeli:

• 2 000 000 euro dla podatników rozliczających się w trybie miesięcznym, w 2024 roku wynosi 9 218 200 zł,
• 200 000 euro dla podatników rozliczających się w trybie kwartalnym, w 2024 wynosi 921 820 zł.

– nie ma on możliwości przejść na ryczałt lub traci prawo do opodatkowania ryczałtem mimo wykonywania czynności, jakie wskazuje ustawodawca.

Ostatnim warunkiem do skorzystania z ryczałtu jest nieświadczenie usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy takich samych czynności, jakie wykonywano w roku poprzedzającym rok podatkowy lub w roku podatkowym w ramach stosunku pracy.

Przykład 1.

Pan Marcin rozlicza podatek w trybie miesięcznym. W 2023 roku uzyskał przychód w wysokości 9 120 000 zł. Czy w 2024 roku w dalszym ciągu będzie mógł korzystać z opodatkowania ryczałtem?

Przychód uzyskany przez pana Marcina w 2023 roku nie przekracza kwoty limitu w wysokości 9 218 200 zł dla podatników rozliczających podatek miesięcznie, tak więc panu Marcinowi w dalszym ciągu będzie przysługiwało opodatkowania ryczałtem.

Przykład 2.

Pani Anna w 2023 roku prowadziła działalność opodatkowaną na zasadach ogólnych, w 2023 roku uzyskała przychód 9 700 000 zł. W 2024 roku chciałaby zmienić formę opodatkowania na ryczałt. Czy zmiana formy opodatkowania jest możliwa?

Przychód z 2022 roku przewyższa limit przychodu, jaki uprawnia do opodatkowania ryczałtem, dlatego też pani Anna nie ma prawa do zmiany formy opodatkowania na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

W związku z powyższym, jeśli prawnik spełni warunki dotyczące limitu wysokości przychodu oraz nie będzie świadczył usług czy dostaw wyłączonych z ryczałtu, jak również usługi (które obejmowała umowa o pracę) nie będą świadczone na rzecz byłego pracodawcy w roku poprzedzającym rok podatkowy lub w roku podatkowym w ramach stosunku pracy, wówczas będzie mógł skorzystać z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Ryczałt dla prawnika – jaka stawka?

Ustawodawca w art. 12 ust. 1 pkt 1–2 ustawy o zryczałtowanym podatku od przychodów ewidencjonowanych wskazuje, iż ryczałt dla prawnika jest możliwy, jaką zatem stawkę ryczałtu może on wybrać?

*Tytuł zawodowy adwokata, notariusza oraz radcy prawnego uzyskuje osoba, która ukończyła 5-letnie studia magisterskie na kierunku prawo oraz aplikację adwokacką, notarialną lub radcowską.

Kwestią sporną może być fakt zastosowania obniżonej, 15% stawki ryczałtu dla adwokatów, radców prawnych i notariuszy, którzy zatrudniają w prowadzonej działalności osoby związane wyłącznie z istotą zawodu prawniczego. Niemniej jednak w takiej sytuacji działalność ta nie jest wykonywana w ramach wolnego zawodu.

Powyższe potwierdza Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 14 maja 2021 roku, 0113-KDIPT2-1.4011.139.2021.2.MD:

„[...] Wnioskodawca zamierza świadczyć usługi prawne przy współudziale innych osób wspomagających Go w świadczeniu usług prawnych, tj. zamierza zatrudniać innych prawników w ramach umów cywilnoprawnych. Uznać zatem należy, że usługi te nie będą wykonywane w ramach wolnego zawodu, a zatem zgodnie z treścią art. 12 ust. 1 pkt 2 lit. l ustawy Wnioskodawca może opodatkować uzyskiwane przychody zryczałtowanym podatkiem dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne wg stawki 15%. [...]”.

Ryczałt dla prawnika a podatek VAT

Przedsiębiorca świadczący usługi prawne ma bezwzględny obowiązek rejestracji do VAT przed dokonaniem pierwszej czynności opodatkowanej w tym zakresie, bowiem ustawodawca wprost wskazuje w art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. a ustawy o VAT, że usługi prawne wyłączone są ze skorzystania ze zwolnienia podmiotowego w podatku VAT, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 wspomnianej ustawy. Tego typu transakcje muszą więc być opodatkowane podatkiem VAT. Warto wspomnieć, że opodatkowanie ryczałtem nie wyłącza z obowiązku bycia czynnym podatnikiem VAT, ponieważ są to dwie różne formy opodatkowania.

Czy usługi prawne podlegają oznaczeniu GTU?

Kod GTU to kod grupy towarowo-usługowej, którym od 1 października 2020 roku czynni podatnicy VAT zobowiązani są oznaczyć dokonywane przez siebie transakcje w strukturze JPK. Dokumentując przychód z tytułu świadczenia usług prawnych, należy wykazać w strukturze JPK właściwy kod GTU.

Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług wykonywanie czynności, jakie wskazuje § 10 ust. 3 wspomnianego rozporządzenia, podlega oznaczeniem GTU w strukturze JPK.

W przypadku prawników szczególną uwagę należy zwrócić na kod GTU 12, bowiem ustawodawca w § 10 ust. 3 pkt 2 lit. b wspomnianego rozporządzenia wskazuje usługi prawne klasyfikowane według PKWiU 69.1 jako podlegające obowiązkowym oznaczeniem GTU 12.

Dokumentowanie przychodu przez prawnika

Ewidencja sprzedaży w przypadku świadczenia usług prawnych jest odrębna w zależności od tego, kto jest ich nabywcą.

Prawnik, świadcząc usługi na rzecz innych przedsiębiorców, zobowiązany jest udokumentować przychód fakturą VAT z oznaczeniem GTU 12. Wystawiona faktura powinna zawierać elementy wskazane w art. 106e ustawy o VAT, takie jak:

• data wystawienia;
• kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
• imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
• numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku;
• numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi;
• data dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub data otrzymania zapłaty, o ile jest ona określona i różni się od daty wystawienia faktury;
• nazwa (rodzaj) towaru lub usługi;
• miara i ilość (liczba) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
• cena jednostkowa towaru lub usługi bez kwoty podatku (cena jednostkowa netto);
• kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
• wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
• stawka podatku;
• suma wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
• kwota podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
• kwota należności ogółem.

Z kolei w przypadku świadczenia usług prawnych na rzecz osób nieprowadzących działalności i rolników ryczałtowych prawnik ma obowiązek ewidencjonować sprzedaż przy zastosowaniu kasy fiskalnej od pierwszej dokonanej czynności na rzecz tych osób. Co do zasady jest więc zobowiązany posiadać kasę fiskalną.

Powyższe wskazuje § 4 rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, że prawnicy podlegają bezwzględnemu obowiązkowi posiadania kasy rejestrującej, wskazując usługi prawne jako wyłączone ze zwolnienia podmiotowego z kasy fiskalnej.

Istnieją jednak pewne wyłączenia, które zwalniają przedsiębiorcę świadczącego usługi prawne inne niż notarialne z obowiązku rejestrowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy fiskalnej na rzecz osób nieprowadzących działalności i rolników ryczałtowych.

Warunki, jakie łącznie zobligowany jest spełnić przedsiębiorca, aby móc skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego z konieczności posiadania kasy fiskalnej, o którym mowa w § 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, zostały wskazane w § 4 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia.

Aby zatem korzystać ze zwolnienia z kasy rejestrującej, usługa prawnicza powinna być świadczona wyłącznie przy zastosowaniu środków porozumiewania się na odległość lub których rezultat jest przekazywany wyłącznie przy wykorzystaniu tych środków zgodnie z warunkami opisanymi w poz. 37 załącznika do ww. rozporządzenia. Mianowicie:

• przedsiębiorca zapłatę za usługę otrzymuje w całości za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem);
• z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Wskazane powyżej stanowisko potwierdza Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 14 maja 2021 roku, 0111-KDIB3-2.4012.133.2021.1.MN:

„[...] świadczenie usług prawniczych na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub rolników ryczałtowych, za które zapłata będzie przekazywana na rachunek bankowy, a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie będzie wynikać, jakiej konkretnie czynności dotyczyła, będzie korzystało ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy rejestrującej o którym mowa w § 2 ust. 1 rozporządzenia w zw. z poz. 37 załącznika do niego oraz przy uwzględnieniu § 4 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia”.

Jak udokumentować fakturą VAT usługi prawne na ryczałcie w systemie wFirma.pl?

W sytuacji gdy użytkownik systemu wFirma jest prawnikiem i chce korzystać z ryczałtu, wówczas w pierwszej kolejności powinien w zakładce: USTAWIENIA » PODATKI » PODATEK DOCHODOWY zaznaczyć opcję EWIDENCJA PRZYCHODÓW. Można wskazać domyślną stawkę ryczałtu, która będzie się podpowiadać w trakcie wystawiania faktury.

W celu wystawienia faktury z oznaczeniem GTU 12 należy przejść do zakładki: USTAWIENIA » PODATKI » RODZAJ TRANSAKCJI W JPK V7 » GTU, zaznaczając opcję GTU_12 USŁUGI NIEMATERIALNE M.IN. MARKETINGOWE, REKLAMOWE.

Po dostosowaniu ustawień fakturę należy wystawić, przechodząc do zakładki: PRZYCHODY » SPRZEDAŻ » WYSTAW » FAKTURĘ. W oknie, które się pojawi, w pierwszej kolejności trzeba podać dane kontrahenta – można je znaleźć w katalogu lub pobrać bezpośrednio z GUS, wprowadzając numer NIP nabywcy. Następnie wprowadza się podstawowe dane dotyczące zawartej transakcji oraz wskazuje przedmiot sprzedaży jego wartości oraz określa właściwą stawkę VAT, którą usługa lub towar jest opodatkowana, wskazując także stawkę ryczałtu, a w polu GTU wybiera się GTU_12 USŁUGI NIEMATERIALNE.

Wystawiona faktura zostanie automatycznie ujęta w Ewidencji przychodów dla przypisanej stawki ryczałtu oraz rejestrze VAT sprzedaży, a w strukturze JPK zostanie oznaczona GTU 12.