Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych stanowi jedną z form opodatkowania, w której prowadzona jest uproszczona ewidencja księgowa. Jej wybór może okazać się dobrym rozwiązaniem dla architektów, którzy nie generują wysokich kosztów uzyskania przychodu. Czy ryczałt dla architekta oferuje preferencyjne stawki? W artykule przedstawiamy, jakim stawkom ryczałtu podlegają usługi architektoniczne.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – charakterystyka
Zryczałtowanym podatkiem dochodowym mogą być opodatkowane działalności prowadzone w formie indywidualnej oraz spółek osobowych. Podstawą opodatkowania jest przychód, którego nie pomniejsza się o koszty jego uzyskania. Oznacza to, że wysokość kosztów, jakie ponosi przedsiębiorca, nie wpływa na podatek dochodowy do zapłaty.
Zaliczka na podatek dochodowy liczona jest według danej stawki ryczałtu właściwej dla rodzaju wykonywanych czynności określonych zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU). Wysokość stawek ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych określa art. 12 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym – od 2022 roku obowiązują następujące: 2%, 3%, 5,5%, 8,5%,10%, 12%, 12,5%, 14%, 15%, 17%.
Przy wyborze ryczałtu nie należy jednak sugerować się możliwością preferencyjnych stawek, bowiem istnieją pewne wymogi formalne, które należy spełnić łącznie, aby móc skorzystać z opodatkowania ryczałtem:
- zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o zryczałtowanym podatku od przychodów ewidencjonowanych przychód podatnika w poprzednim roku nie może przekroczyć:
- 2 000 000 euro dla podatników rozliczających podatek miesięcznie, za rok 2023 wynosi on 9 357 000 zł;
- 200 000 euro w przypadku podatników rozliczających podatek kwartalnie, za 2023 wynosi on 935 700 zł;
- podatnik wykonuje wyłącznie czynności wskazane w art. 12 wspomnianej ustawy.
Ryczałt dla architekta – jaką stawkę wybrać?
Do 31 grudnia 2021 roku obowiązywała 15% lub 17% stawka ryczałtu, niemniej jednak na skutek reformy rządowej Polskiego Ładu została ona obniżona do 14% – zmiany w tym zakresie obowiązują od 1 stycznia 2022 roku.
Działalność architektoniczna a rejestracja do VAT
Ustawodawca wskazuje możliwość skorzystania ze zwolnienia podmiotowego w podatku VAT, tym samym architekci co do zasady nie mają obowiązku rejestracji do VAT, jeśli zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług w poprzednim roku podatkowym wartość sprzedaży nie przekroczyła 200 000 zł.
Natomiast jeśli działalność gospodarcza rozpoczynana jest w trakcie roku, zwolnienie w świetle art. 113 ust. 9 ustawy o VAT przysługuje, jeżeli przewidywana wartość sprzedaży nie przekroczy w proporcji do okresu prowadzonej działalności w danym roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Limit sprzedaży uprawniający do zwolnienia liczy się według następującego wzoru:
(wysokość limitu 200 000 zł) x liczba dni w ciągu roku podatkowego, w których prowadzona będzie działalność gospodarcza / liczba dni w roku podatkowym, za który liczony jest limit
Potwierdzenie w zakresie zwolnienia podmiotowego w VAT dla usług architektonicznych wykonywanych w ramach działalności rozpoczętej w trakcie trwania roku podatkowego poświadcza interpretacja Izby Podatkowej w Warszawie z 29 kwietnia 2016 roku, IPPP2/4512-238/16-4/MMa:
„[...] Mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy oraz powołane uregulowania prawne należy stwierdzić, że skoro Wnioskodawca będzie wykonywać w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wyłącznie usługi architektoniczne polegające na wykonaniu projektów budowlanych zaklasyfikowanych zgodnie z zapisami Polskiej Klasyfikacji Działalności w grupie 71.1, w klasie 71.11, w podklasie 71.11.Z jako „działalność w zakresie architektury” i czynności te nie będą miały w jakimkolwiek zakresie charakteru czynności doradczych, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług [...] to Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego od podatku od towarów i usług przewidzianego w art. 113 ust. 9 ustawy o VAT [...]”.
Działalność architektoniczna a oznaczenie GTU
Zastosowanie kodu GTU przy danych transakcjach jest obowiązkowe dla przedsiębiorców, który są czynnymi podatnikami VAT, jednak nie wszystkie transakcje podlegają oznaczeniu.
Zgodnie z § 10 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług obowiązek zastosowania kodu GTU mają architekci świadczący następujące usługi według klasyfikacji PKWiU:
- usługi doradztwa w zakresie projektów architektoniczno-budowlanych (PKWiU 71.11.24);
- usługi doradztwa w zakresie architektonicznego kształtowania krajobrazu (PKWiU 71.11.42);
- usługi doradztwa technicznego (PKWiU 71.12.11);
- usługi doradztwa w dziedzinie geologii i geofizyki (PKWiU 71.12.31).
Są oni zobligowani używać kodu GTU_12 w strukturze JPK.
Obowiązek posiadania kasy fiskalnej przez architekta
Zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie zwolnień z kas fiskalnych architekci świadczący usługi na rzecz osób nieprowadzących działalności lub rolników ryczałtowych mogą skorzystać ze zwolnienia z kasy fiskalnej, jeśli wartość sprzedaży na rzecz wskazanych osób w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła 20 000 zł. Natomiast w przypadku sprzedaży, która ma swój początek w trakcie trwania roku podatkowego, podatnik zobowiązany jest wyliczyć limit sprzedaży zgodnie ze wzorem:
kwota limitu 20 000 zł x (liczba dni prowadzenia sprzedaży pozostała do końca roku / liczba dni w roku podatkowym)
Po przekroczeniu limitu architekt w dalszym ciągu ma prawo do zwolnienia z rejestrowania sprzedaży na kasie fiskalnej, jeśli otrzyma zapłatę w całości za wykonaną usługę od nabywcy za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła oraz kto jest jej nabywcą. W innym przypadku zobowiązany będzie do instalacji kasy fiskalnej – powyższe potwierdza poz. 37 załącznika do rozporządzenia w sprawie zwolnień z kas fiskalnych.
Przykład 1.
Pani Agnieszka prowadzi stacjonarnie biuro projektowe i świadczy usługi architektoniczne dla osób fizycznych nieprowadzących działalności oraz firm. Klienci za zrealizowane usługi płacą najczęściej kartą płatniczą lub gotówką. Obecnie pani Agnieszka korzysta ze zwolnienia z kasy fiskalnej, ponieważ sprzedaż na rzecz osób prywatnych nie przekracza 20 000 zł, niemniej jednak do tego brakuje już tylko 100 zł. Czy z chwilą przekroczenia limitu pani Agnieszka ma obowiązek instalacji kasy fiskalnej?
Tak, z chwilą przekroczenia limitu pani Agnieszka będzie zobowiązana zainstalować kasę, jeśli w dalszym ciągu klienci za zrealizowane usługi będą płacić kartą płatniczą bądź gotówką.
Od tej sytuacji jest natomiast jeden wyjątek. Jeśli pani Agnieszka umożliwi płatności wyłącznie za pośrednictwem przelewu bankowego, gdzie z prowadzonej ewidencji i potwierdzenia zapłaty będzie wynikać, kto jest nabywcą usługi oraz jakie czynności zostały wykonane, wówczas mimo przekroczenia limitu nadal ma prawo do korzystania ze zwolnienia z kasy fiskalnej.
Przykład 2.
Pan Andrzej prowadzi stacjonarnie biuro projektowe, a swoje usługi kieruje głównie do osób fizycznych nieprowadzących działalności. Klienci z chwilą nawiązania współpracy podpisują umowę z panem Andrzejem o wykonanie usług projektowych w zakresie architektury wnętrz. Jednym z istotnych warunków umowy jest zapis mówiący o zapłacie wyłącznie za pośrednictwem przelewu bankowego, gdzie w tytule należy wprowadzić imię i nazwisko nabywcy oraz numer zawartej umowy. Czy pan Andrzej, uzyskując przychód w wysokości 20 001 zł, utraci prawo do zwolnienia z kasy fiskalnej?
Pan Andrzej z chwilą przekroczenia limitu zachowuje prawo do zwolnienia z kasy fiskalnej, tym samym nie ma obowiązku instalacji kasy fiskalnej, bowiem spełnione są warunki, które wskazuje poz. 37 załącznika do rozporządzenia w sprawie zwolnień z kas fiskalnych.
Przykład 3.
Pan Krystian prowadzi biuro architektoniczne, usługi na rzecz osób nieprowadzących działalności w całości realizowane są z wykorzystaniem elektronicznych środków komunikacji, a zapłata za usługę za pośrednictwem przelewu bankowego. Pan Krystian za wykonanie jednego z projektów na rzecz osoby nieprowadzącej działalności uzyskał przychód w wysokości 90 000 zł. Czy zobowiązany jest posiadać kasę?
Pan Krystian nie ma on obowiązku posiadania kasy fiskalnej. Z uwagi na spełnienie warunków wskazanych w poz. 37 załącznika do rozporządzenia w sprawie zwolnień z kas fiskalnych ma on prawo do skorzystania ze zwolnienia z ewidencji sprzedaży za pośrednictwem kasy fiskalnej.
Jak zaksięgować sprzedaż, stosując ryczałt dla architekta w systemie wFirma.pl?
W systemie wFirma.pl następuje automatyczne dodawanie wpisów do ewidencji przychodów oraz rejestru VAT sprzedaży na podstawie wystawionych faktur sprzedaży czy też zaksięgowanych faktur kosztowych do rejestru VAT zakupów.
W celu wyboru formy ewidencji księgowej należy przejść do zakładki USTAWIENIA » PODATKI » PODATEK DOCHODOWY, zaznaczając opcję EWIDENCJA PRZYCHODÓW i wskazując domyślną stawkę ryczałtu – 14% dla architektów.
Dokumentowanie sprzedaży za pośrednictwem wFirma.pl umożliwia wystawienie faktury na ryczałcie z oznaczeniem GTU 12, które automatycznie zostanie wykazane w strukturze JPK.
Przed udokumentowaniem transakcji, która podlega oznaczeniu GTU, trzeba przejść do USTAWIENIA » PODATKI » RODZAJ TRANSAKCJI W JPK V7 » GTU, zaznaczając opcję GTU_12.
Następnie fakturę należy wystawić poprzez PRZYCHODY » SPRZEDAŻ » WYSTAW » FAKTURĘ, uzupełniając wymagane pola dotyczące sprzedaży i wskazując właściwą stawkę ryczałtu oraz kod GTU 12.
Faktura zostanie ujęta w Ewidencji przychodów dla przypisanej stawki ryczałtu (14% lub 17%) oraz w rejestrze VAT sprzedaży, a w strukturze JPK transakcja zostanie oznaczona kodem GTU 12.
Dodatkowo w przypadku zwolnienia z obowiązku posiadania kasy fiskalnej ujmowany przychód w ewidencji sprzedaży bezrachunkowej należy wykazać w systemie.
W tym celu przechodzi się do zakładki PRZYCHODY » INNE PRZYCHODY » DODAJ INNY PRZYCHÓD » SPRZEDAŻ, zaznaczając opcję BRAK KONTRAHENTA, wprowadzając datę, której sprzedaż dotyczy, oraz wprowadza jej wartość. Dodatkowo należy wybrać właściwą stawkę ryczałtu.
Następnie w zakładce ZAAWANSOWANE trzeba wybrać w polu RODZAJ SPRZEDAŻY JPK V7 opcję WEW.
Przychód zostanie wykazany w Ewidencji przychodów w kolumnie 14% stawki ryczałtu oraz w rejestrze VAT sprzedaży, a w strukturze JPK zostanie oznaczony symbolem WEW.
