Na gruncie ustawy o prawach konsumenta dotychczas ochronie podlegali wyłącznie konsumenci, czyli osoby fizyczne dokonujące z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Wchodząca w życie 1 stycznia 2021 roku nowelizacja ustawy wprowadza w tym zakresie nowe zasady. Od tej chwili niektóre uprawnienia ochronne przysługiwać będą również małym przedsiębiorcom. Z artykułu dowiesz się czy rezygnacja z zakupu bez podania przyczyny jest możliwa w przypadku przedsiębiorcy.
Kto uzyska dodatkowe uprawnienia?
Rozszerzenie uprawnień ochronnych wynikających z ustawy o prawach konsumenta dotyczy tylko niektórych przedsiębiorców. Chodzi w tym wypadku wyłącznie o osoby fizyczne zawierające umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Dodatkowe uprawnienia będą więc zależeć od tego, czy dana umowa zawarta przez jednoosobowego przedsiębiorcę będzie miała za przedmiot zakup towaru/usługi o charakterze zawodowym. Wyznacznikiem do zbadania tej przesłanki będzie natomiast PKD działalności przedsiębiorcy określone w CEIDG. Dotychczasowe reguły nadal zatem będą znajdować zastosowanie do wszystkich przedsiębiorców, gdy zawierana przez nich umowa będzie dotyczyła profesjonalnej sfery prowadzonej przez nich działalności.
Warto jednak pamiętać, że nowe zasady nie będą stosowane do umów zawartych przed 1 stycznia 2021 roku.
Jakie uprawnienia zyskają mali przedsiębiorcy?
Dodatkowe uprawnienia przedsiębiorców wynikające ze zmiany ustawy o prawach konsumenta dotyczą przede wszystkim prawa do odstąpienia od umowy zawartej na odległość. Będzie ono przysługiwać określonym małym przedsiębiorcom na analogicznych zasadach, na jakich przysługuje ono konsumentom.
Zasady odstąpienia od umowy przez przedsiębiorców
Jeżeli jednoosobowy przedsiębiorca zawiera umowę bezpośrednio związaną z jego działalnością gospodarczą, ale z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla niego charakteru zawodowego – przedsiębiorcy temu przysługuje prawo do odstąpienia od takiej umowy, jeżeli była zawarta na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa.
Termin na złożenie oświadczenia o odstąpieniu wynosi 14 dni. Jego bieg rozpoczyna się:
-
dla umowy, w której wykonaniu sprzedawca wydaje rzecz, będąc zobowiązany do przeniesienia jej własności – od objęcia rzeczy w posiadanie przez przedsiębiorcę lub wskazaną przez niego osobę trzecią inną niż przewoźnik;
-
dla pozostałych umów – od dnia zawarcia umowy.
Jeżeli przedsiębiorca nie został poinformowany przez sprzedawcę o prawie odstąpienia od umowy, prawo to wygasa dopiero po upływie 12 miesięcy. Oznacza to, że nowelizacja nałożyła na sprzedawców dodatkowy obowiązek w zakresie informowania przedsiębiorców o dotyczącym ich nowym uprawnieniu.
Przedsiębiorca może odstąpić od umowy, składając sprzedawcy oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Do zachowania terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed jego upływem.
Skutkiem odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa jest uznanie takiej umowy za niezawartą.
Zasady zwrotu kosztów i zwrotu rzeczy
W związku ze zmianą przepisów obecnie sprzedawca ma obowiązek niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia przedsiębiorcy o odstąpieniu od umowy, zwrócić mu wszystkie dokonane przez niego płatności, w tym koszty dostarczenia rzeczy.
Sprzedawca zobowiązany jest dokonać zwrotu płatności przy użyciu takiego samego sposobu zapłaty, jakiego użył przedsiębiorca, chyba że konsument wyraźnie zgodził się na inny, który nie wiąże się dla niego z żadnymi kosztami.
Jeżeli sprzedawca nie zaproponował, że sam odbierze rzecz od przedsiębiorcy, może wstrzymać się ze zwrotem płatności otrzymanych od przedsiębiorcy do chwili otrzymania rzeczy z powrotem lub dostarczenia przez przedsiębiorcę dowodu jej odesłania, w zależności od tego, które zdarzenie nastąpi wcześniej.
Analogicznie jednak jak w przypadku konsumentów, jeżeli przedsiębiorca uprawniony do odstąpienia wybrał sposób dostarczenia rzeczy inny niż najtańszy zwykły sposób dostarczenia oferowany przez sprzedawcę, sprzedawca nie jest zobowiązany do zwrotu przedsiębiorcy poniesionych przez niego dodatkowych kosztów.
Przedsiębiorca ma obowiązek zwrócić rzecz sprzedawcy lub przekazać ją osobie upoważnionej przez sprzedawcę do odbioru niezwłocznie, jednak nie później niż 14 dni od dnia, w którym odstąpił od umowy, chyba że sprzedawca zaproponował, że sam odbierze rzecz. Do zachowania terminu wystarczy odesłanie rzeczy przed jego upływem.
Przedsiębiorca ponosi tylko bezpośrednie koszty zwrotu rzeczy, chyba że sprzedawca zgodził się je ponieść lub nie poinformował konsumenta o konieczności poniesienia tych kosztów.
Jeżeli umowę zawarto poza lokalem przedsiębiorstwa sprzedawcy, a rzecz dostarczono przedsiębiorcy do miejsca, w którym zamieszkiwał w chwili zawarcia umowy, sprzedawca jest zobowiązany do odebrania rzeczy na swój koszt, gdy ze względu na charakter rzeczy nie można jej odesłać w zwykły sposób pocztą.
Przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność za zmniejszenie wartości rzeczy będące wynikiem korzystania z niej w sposób wykraczający poza konieczny do stwierdzenia charakteru, cech i funkcjonowania rzeczy, chyba że nie poinformował konsumenta o prawie odstąpienia od umowy.
Rezygnacja z zakupu bez podania przyczyny - kiedy takie prawo nie przysługuje przedsiębiorcy?
W niektórych przypadkach, mimo że przedsiębiorca zawarł umowę bezpośrednio związaną z jego działalnością gospodarczą, a z treści tej umowy wynikało, że nie posiada ona dla niego charakteru zawodowego – prawo do odstąpienia od umowy bez podania powodów nie będzie mu przysługiwać.
Prawo odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość nie przysługuje przedsiębiorcy w odniesieniu do umów:
-
o świadczenie usług, jeżeli sprzedawca wykonał w pełni usługę za wyraźną zgodą przedsiębiorcy, który został poinformowany przed rozpoczęciem świadczenia, że po spełnieniu świadczenia przez sprzedawcę utraci prawo odstąpienia od umowy;
-
w której cena lub wynagrodzenie zależy od wahań na rynku finansowym, nad którymi przedsiębiorca nie sprawuje kontroli, i które mogą wystąpić przed upływem terminu do odstąpienia od umowy;
-
w której przedmiotem świadczenia jest rzecz nieprefabrykowana, wyprodukowana według specyfikacji przedsiębiorcy lub służąca zaspokojeniu jego zindywidualizowanych potrzeb;
-
w której przedmiotem świadczenia jest rzecz ulegająca szybkiemu zepsuciu lub mająca krótki termin przydatności do użycia;
-
w której przedmiotem świadczenia jest rzecz dostarczana w zapieczętowanym opakowaniu, której po otwarciu opakowania nie można zwrócić ze względu na ochronę zdrowia lub ze względów higienicznych, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu;
-
w której przedmiotem świadczenia są rzeczy, które po dostarczeniu, ze względu na swój charakter, zostają nierozłącznie połączone z innymi rzeczami;
-
w której przedmiotem świadczenia są napoje alkoholowe, których cena została uzgodniona przy zawarciu umowy sprzedaży, a których dostarczenie może nastąpić dopiero po upływie 30 dni i których wartość zależy od wahań na rynku, nad którymi sprzedawca nie ma kontroli;
-
w której przedsiębiorca wyraźnie żądał, aby sprzedawca do niego przyjechał w celu dokonania pilnej naprawy lub konserwacji. Jeżeli sprzedawca świadczy dodatkowo inne usługi niż te, których wykonania przedsiębiorca żądał, lub dostarcza rzeczy inne niż części zamienne niezbędne do wykonania naprawy lub konserwacji, prawo odstąpienia od umowy przysługuje przedsiębiorcy w odniesieniu do dodatkowych usług lub rzeczy;
-
w której przedmiotem świadczenia są nagrania dźwiękowe lub wizualne albo programy komputerowe dostarczane w zapieczętowanym opakowaniu, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu;
-
o dostarczanie dzienników, periodyków lub czasopism, z wyjątkiem umowy o prenumeratę;
-
zawartej w drodze aukcji publicznej;
-
o świadczenie usług w zakresie zakwaterowania, innych niż do celów mieszkalnych, przewozu rzeczy, najmu samochodów, gastronomii, usług związanych z wypoczynkiem, wydarzeniami rozrywkowymi, sportowymi lub kulturalnymi, jeżeli w umowie oznaczono dzień lub okres świadczenia usługi;
-
o dostarczanie treści cyfrowych, które nie są zapisane na nośniku materialnym, jeżeli spełnianie świadczenia rozpoczęło się za wyraźną zgodą przedsiębiorcy przed upływem terminu do odstąpienia od umowy i po poinformowaniu go przez sprzedawcę o utracie prawa odstąpienia od umowy.
