Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych wiąże szereg szczególnych obowiązków ze statusem dużego przedsiębiorcy. Sprawdzamy, jak ustalić status dużego przedsiębiorcy!
Kim jest duży przedsiębiorca?
Duży przedsiębiorca to taki, który nie jest mikro, małym ani średnim przedsiębiorcą.
Do kategorii mikro oraz małych i średnich przedsiębiorstw („MŚP”) należą przedsiębiorstwa, które zatrudniają mniej niż 250 pracowników i których roczny obrót nie przekracza 50 milionów EUR lub roczna suma bilansowa nie przekracza 43 milionów EUR.
W kategorii MŚP małe przedsiębiorstwo definiuje się jako takie, które zatrudnia mniej niż 50 pracowników i którego roczny obrót lub roczna suma bilansowa nie przekracza 10 milionów EUR. Mikroprzedsiębiorstwo natomiast zatrudnia mniej niż 10 pracowników i jego roczny obrót lub roczna suma bilansowa nie przekracza 2 milionów EUR.
Przykład 1.
Za przedsiębiorstwo uważa się podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na jego formę prawną. Zalicza się tu w szczególności osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz firmy rodzinne zajmujące się rzemiosłem lub inną działalnością, a także spółki lub stowarzyszenia prowadzące regularną działalność gospodarczą. Jakie dane należy wziąć pod uwagę, analizując status przedsiębiorcy?
Do określania liczby personelu i kwot finansowych wykorzystuje się dane odnoszące się do ostatniego zatwierdzonego okresu obrachunkowego i obliczane w skali rocznej. Uwzględnia się je, począwszy od dnia zamknięcia ksiąg rachunkowych. Kwota wybrana jako obrót jest obliczana z pominięciem podatku VAT i innych podatków pośrednich.
Jeżeli w dniu zamknięcia ksiąg rachunkowych dane przedsiębiorstwo stwierdza, że w skali rocznej przekroczyło pułapy zatrudnienia lub pułapy finansowe, lub spadło poniżej nich, uzyskanie lub utrata statusu średniego, małego lub mikroprzedsiębiorstwa następuje tylko wówczas, gdy zjawisko to powtórzy się w ciągu dwóch kolejnych okresów obrachunkowych.
W przypadku nowo utworzonych przedsiębiorstw, których księgi rachunkowe nie zostały jeszcze zatwierdzone, odpowiednie dane pochodzą z szacunków dokonanych w dobrej wierze w trakcie roku obrotowego.
Liczba personelu odpowiada liczbie rocznych jednostek pracy (RJP), to jest liczbie pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy w obrębie danego przedsiębiorstwa lub w jego imieniu w ciągu całego uwzględnianego roku referencyjnego. Praca tych, którzy nie przepracowali pełnego roku, pracowali w niepełnym wymiarze godzin, bez względu na długość okresu zatrudnienia, lub pracowników sezonowych, jest obliczana jako część ułamkowa RJP. W skład personelu wchodzą:
- pracownicy;
- osoby pracujące dla przedsiębiorstwa, podlegające mu i uważane za pracowników na mocy prawa krajowego;
- właściciele – kierownicy;
- partnerzy prowadzący regularną działalność w przedsiębiorstwie i czerpiący z niego korzyści finansowe.
Praktykanci lub studenci odbywający szkolenie zawodowe na podstawie umowy o praktyce lub szkoleniu zawodowym nie wchodzą w skład personelu. Nie wlicza się okresu trwania urlopu macierzyńskiego ani wychowawczego.
Oświadczenie o statusie dużego przedsiębiorcy
Przedsiębiorca składa drugiej stronie transakcji handlowej oświadczenie o:
- posiadaniu;
- uzyskaniu;
- utracie statusu dużego przedsiębiorcy;
jeżeli odpowiednio posiada, uzyskał albo utracił ten status.
Oświadczenie o:
- posiadaniu statusu dużego przedsiębiorcy składa się najpóźniej w momencie zawarcia pierwszej transakcji handlowej między stronami;
- uzyskaniu statusu dużego przedsiębiorcy składa się najpóźniej w momencie zawarcia pierwszej transakcji handlowej między stronami po uzyskaniu tego statusu;
- utracie statusu dużego przedsiębiorcy składa się najpóźniej w momencie zawarcia pierwszej transakcji handlowej między stronami po utracie tego statusu;
- jednokrotnie, w formie, w jakiej jest zawierana ta transakcja handlowa.
Kto wbrew obowiązkowi złożenia oświadczenia o statusie dużego przedsiębiorcy nie składa oświadczenia, o którym mowa w tym przepisie, albo składa oświadczenie niezgodne ze stanem rzeczywistym, podlega karze grzywny.
Status dużego przedsiębiorcy a umowy handlowe
Jeżeli strony transakcji handlowej, z wyłączeniem podmiotu publicznego będącego podmiotem leczniczym, przewidziały w umowie termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, wierzyciel, który nie jest dużym przedsiębiorcą, może żądać odsetek ustawowych po upływie 30 dni, liczonych od dnia spełnienia swojego świadczenia i doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi, do dnia zapłaty, ale nie dłużej niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego.
W transakcjach handlowych – z wyłączeniem transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny – wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:
- wierzyciel spełnił swoje świadczenie;
- wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie.
W przypadku gdy strony ustalą harmonogram spełnienia świadczenia pieniężnego w częściach, termin ten stosuje się do zapłaty każdej z nich.
Jeżeli termin zapłaty został określony w umowie niezgodnie z powyższymi zasadami, wierzycielowi, który spełnił swoje świadczenie, po upływie 60 dni, liczonych od dnia doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi, przysługują odsetki.
Wierzyciel może odstąpić od umowy albo ją wypowiedzieć, jeżeli termin zapłaty określony w umowie przekracza 120 dni, liczonych od dnia doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi, i został ustalony z naruszeniem powyższych zasad.
Jeżeli wierzyciel wypowiedział umowę na przytoczonej wyżej podstawie, świadczenia pieniężne przysługujące mu od dłużnika z tytułu już dostarczonych towarów lub wykonanych usług stają się wymagalne w terminie 7 dni od dnia wypowiedzenia umowy. Jeśli wierzyciel nie otrzyma świadczenia pieniężnego w tym czasie, przysługują mu odsetki.
Duży przedsiębiorca jako dłużnik
W transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest duży przedsiębiorca, a wierzycielem mikro, mały albo średni przedsiębiorca, zastrzeżenie umowne wyłączające albo ograniczające prawo wierzyciela do przelewu wierzytelności staje się bezskuteczne, jeżeli zapłata nie nastąpiła w terminie określonym w umowie, a jeżeli tego terminu w umowie nie określono – prawo to staje się bezskuteczne od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego.
